Początek twórczości

Podczas pracy w wypożyczalni Tarantino opracował scenariusze dwóch filmów: Urodzeni mordercy i Prawdziwy romans. Pierwszy z nich sprzedał Oliverowi Stone’owi, a drugi Tony’emu Scottowi. W ten sposób Tarantino zebrał pieniądze potrzebne do stworzenia własnego filmu. W 1990 roku przeniósł się wraz z Avarym do wytwórni Cinetel Productions, gdzie zdołał podsunąć producentowi Lawrence’owi Benderowi pomysł na film pod tytułem Wściekłe psy^[4]. Dzięki wsparciu finansowemu zafascynowanego scenariuszem aktora Harveya Keitela budżet filmu został zwiększony z 35 000 do 1 500 000 dolarów amerykańskich (równowartość około 2 480 000 dolarów amerykańskich w 2012 roku^[8]). Wściekłe psy, które zostały opublikowane w 1992 roku i traktowały o szóstce gangsterów szukających zdrajcy po problematycznym skoku na sklep jubilerski, odniosły znaczący sukces, uzyskując pozytywne recenzje krytyków za wartką, acz kameralną akcję, czarny humor i sprawność warsztatu realizatorskiego^[9][10][11]. W filmie dostrzegano wpływy różnych twórców, na przykład Stanleya Kubricka, Martina Scorsese czy Sergia Leone^[11]. Tarantino otrzymał nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI) na festiwalu w Toronto. Podczas pobytu w Toronto Tarantino spotkał również niezależnego reżysera, Roberta Rodrigueza, z którym miał okazję później wielokrotnie współpracować^[12].

Popularność Wściekłych psów pozwoliła Tarantino na zawarcie kontraktu z wytwórnią Miramax. Nowy film jego autorstwa otrzymał budżet 8 milionów dolarów (ponad 12,5 miliona dolarów według cen z roku 2012^[8]). Tematyką Pulp Fiction, do którego Tarantino pisał scenariusz wraz z Rogerem Avarym, były trzy nowele gangsterskie inspirowane powieściami brukowymi, w których wystąpili między innymi Samuel L. Jackson i John Travolta. Również ten film został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków, którzy zwracali uwagę na niezwykle staranne dialogi, znakomitą grę aktorską oraz nowatorski sposób opowiadania^[13][14]. Wpływ Pulp Fiction był doniosły, jako że film ten stanowił dzieło o całkowicie zaburzonej chronologii akcji, swobodnie mieszające różne style XX wieku i produkty kultury masowej^[7]. Właśnie z tego względu jury konkursu głównego na 47. MFF w Cannes przyznało filmowi Złotą Palmę – ku oburzeniu części publiczności, która za faworyta festiwalu uznawała Trzy kolory. Czerwony w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego^[7]. Dzięki Pulp Fiction Tarantino otrzymał Złoty Glob za scenariusz i siedem nominacji do Nagrody Akademii Filmowej – Oscara; walkę o miano najlepszego filmu przegrał z filmem Forrest Gump w reżyserii Roberta Zemeckisa, ale ostatecznie otrzymał wraz z Avarym statuetkę za najlepszy scenariusz oryginalny^[3].

Tarantino, uznany przez krytyków po sukcesie Pulp Fiction za twórcę innowacyjnego dla branży filmowej^[5], umocnił współpracę z Rodriguezem (jednocześnie tu rozeszły się jego drogi z Rogerem Avarym). Zagrał epizodyczną rolę w jego dziele Desperado (1994), natomiast w 1995 roku wraz z nim oraz dwojgiem innych twórców niezależnych, Allison Anders i Alexandre’em Rockwellem, nakręcił kooperacyjny film Cztery pokoje. Quentinowi Tarantino do reżyserii przypadła, inspirowana serialem Alfred Hitchcock przedstawia, nowela Człowiek z Hollywood. Grał on w niej zepsutego hollywoodzkiego reżysera każącemu hotelarzowi (Tim Roth) obciąć palec swojemu koledze. Nowela Tarantino, jak również i cały film, została jednak negatywnie przyjęta przez krytyków ze względu na pozbawione humoru dialogi i potraktowana jako niewypał^[15][16][17]. Status gwiazdy Tarantino mocno nadwyrężył również drugoplanową rolą w filmie Włącz się do gry (1995) w reżyserii Jacka Barana^[18][19], a także występem w wyreżyserowanym przez Rodrigueza i negatywnie przyjętym przez krytyków horrorze Od zmierzchu do świtu, do którego napisał scenariusz^[20].

Swoją zachwianą pozycję Tarantino próbował odbudować dramatem gangsterskim Jackie Brown na podstawie powieści Elmore’a Leonarda o stewardesie, która zostaje przyłapana na przemycie pieniędzy i narkotyków przez policjantów, próbujących wymusić na niej zeznania obciążające szefa. Film ten stanowił odniesienie do tradycji kina „blaxploitation” czyli filmów klasy B, których bohaterami byli czarnoskórzy mieszkańcy Stanów Zjednoczonych^[20]. Główne role zagrali w nim znana z „blaxploitation” Pam Grier, Samuel L. Jackson i Robert De Niro. Film Jackie Brown został przeważnie pozytywnie przyjęty przez krytyków; wskazywano na większą dojrzałość opowiadanej historii^[21], ale też na niedoskonałość techniczną i zbyt powolną akcję^[22]. Jackson za swą rolę otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora na 48. MFF w Berlinie.

Faza dojrzała

Po Jackie Brown reżyser miał kilkuletnią przerwę od kręcenia filmów; poświęcił ją na pisanie scenariusza do dzieła osadzonego w realiach II wojny światowej. Ostatecznie jednak zdecydował się na stworzenie filmu sensacyjnego Kill Bill z Umą Thurman jako zawodową morderczynią, która po latach śpiączki budzi się z zamiarem dokonania zemsty na swoim szefie (David Carradine). Kill Bill ukazał się w dwóch częściach w 2003 i 2004 roku; pierwsza z nich, pełna brawurowej akcji, inspirowana była azjatyckim (głównie hongkońskim) kinem sensacyjnym^[23]. Druga, bardziej stawiająca na dialogi, czerpała natomiast inspirację ze spaghetti westernów, głównie z dzieł Sergia Leone^[24]. Film ten był chwalony za wirtuozerię i grę aktorską^{[23][25][26][27]}.

W 2005 roku Tarantino wziął udział w pracach nad filmem Sin City w reżyserii Rodrigueza oraz Franka Millera; wyreżyserował też odcinek serialu CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas^[28]. W 2007 roku Tarantino ponownie podjął współpracę z Rodriguezem, owocującą dylogią filmową Grindhouse, która nawiązywała do horrorów klasy B z lat 70. XX wieku. Tarantino nakręcił pierwszą jej część, Death Proof, traktującą o kaskaderze (Kurt Russell) zabijającym swe ofiary samochodem. Death Proof poniósł klęskę finansową, mimo że stanowił wyrafinowaną parodię taniego kina oraz został pokazany z sukcesem na festiwalu w Cannes^[29]. Bardziej udany okazał się komediodramat wojenny Bękarty wojny (2009) na podstawie porzuconego przedtem scenariusza Tarantino, którego bohaterami byli amerykańscy żołnierze żydowskiego pochodzenia zrzuceni do Europy z zadaniem zorganizowania zamachu na Adolfa Hitlera. Bękarty wojny również odniosły sukces jako wyrafinowana parodia kina wojennego^[30][31], aczkolwiek niektórzy krytycy uznali ten film za przegadany i zbyt brutalny^[32]. Odgrywający rolę oficera SS Christoph Waltz otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego.

W grudniu 2012 roku odbyła się premiera kolejnego filmu Tarantino, westernu Django, z nazwy inspirowanego filmem Sergia Corbucciego o tym samym tytule. Bohaterem Django jest czarnoskóry niewolnik (Jamie Foxx), który wraz z łowcą głów (Christoph Waltz) poszukuje swojej żony. Dzieło Tarantino zostało pozytywnie przyjęte przez prasę, która zauważała w nim naśladowanie stylistyką amerykańskich westernów z lat 50. XX wieku oraz podejmowanie problemu rasizmu^[33][34][35]. Django został uhonorowany dwoma Złotymi Globami oraz dwoma Oscarami, w obu przypadkach dla Tarantino za scenariusz oraz dla Waltza za rolę drugoplanową^[36][37][38].