Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przestrzeń kulturowa gongów w Wietnamie (wiet. Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên) – przestrzeń kultury gongów obejmująca muzykę i taniec towarzyszący rytuałom życia społecznego siedemnastu społeczności etnolingwistycznych austroazjatyckich i austronezyjskich w pięciu prowincjach wietnamskiego Płaskowyżu Centralnego (Đăk Lăk, Đăk Nông, Gia Lai, Kon Tum i Lâm Đồng)[1]. Prowincje Đăk Nông, Gia Lai, Kon Tum mają mieć największą liczbę gongów w Wietnamie i poza jego granicami – 6000 zestawów gongów[2].
Charakterystyczną cechą dla kultury społeczności prowincji centralnych jest użycie gongu jako pośrednika pomiędzy ludźmi, bóstwami i światem nadprzyrodzonym[1]. Każdy gong symbolizuje bóstwo, którego moc rośnie w miarę jak gong się starzeje[1]. Każda rodzina posiada przynajmniej jeden gong[1], który świadczy o jej statusie materialnym[2].
Gongi używane są podczas wszystkich rytuałów życia społecznego[1]: podczas obchodów Nowego Roku, budowy nowego domu komunalnego, uroczystości pożegnania żołnierzy i świętowania zwycięstw wojennych[2], składania rytualnej ofiary z wołu czy święcenie ryżu[1]. Podczas składania rytualnej ofiary z wołu dźwięki gongu wprowadzają w trans młodych mężczyzn, którzy dźgają wołu przywiązanego do drzewa, aż ten padnie – ofiara ta ma ubłagać duchy, by zapewnić dobre zbiory i długie życie[3]. Dźwięk gongu towarzyszy najważniejszym wydarzeniom w życiu – narodzinom w ceremonii thoi tai („dmuchania w uszy”), ślubom i pogrzebom w ceremonii bo ma („opuszczania grobu”) przenoszenia zmarłego w zaświaty[2]. Dźwięki i rytmy dostosowywane są do charakteru uroczystości[1]. Gongi różnią się wielkością – stosowane są instrumenty o średnicy od 25 do 80 cm[1].
Ponieważ jeden muzyk gra wyłącznie jeden dźwięk, wykonywanie melodii wymaga współpracy wielu muzyków[4]. Zespół grających na gongach liczy od trzech do dwunastu instrumentalistów, mężczyzn lub kobiet[1].
Wskutek długotrwałej wojny tradycyjny tryb życia został zaburzony, a rzemiosło wytwarzania gongów i gry na nich zanika[1]. W 2005 roku przestrzeń kulturowa gongów w Wietnamie została uznana za Arcydzieło Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości a w 2008 roku wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
