Przesiedleniec

Przesiedleniec^[1] (niem. Aussiedler lub Spätaussiedler), potocznie także wypędzony (niem. Vertriebene) – według niemieckiego prawa przesiedleńczego (Bundesvertriebenengesetz) to osoba, która posiadała niemieckie obywatelstwo w okresie międzywojennym (według stanu na 31 grudnia 1937) oraz jej mąż bądź żona nieniemieckiego pochodzenia i ich potomkowie, lub (od 1993) jest niemieckiego pochodzenia i przybyła z zagranicy na pobyt stały do Niemiec. Przesiedleńcy przybywający do Niemiec po 1 stycznia 1993 nazywani są oficjalnie Spätaussiedler (późnymi przesiedleńcami).

W latach 1949–1969 sprawami przesiedleńców zajmowało się specjalne Federalne Ministerstwo do spraw Wypędzonych, Uchodźców i Ofiar Wojny.

Historia

Pierwsza regulacja prawna dotycząca statusu osób przesiedlonych do Niemiec pochodziła z 19 maja 1953. Z uzyskaniem statusu „przesiedleńca” wiązały się np. prawo do odszkodowania za pozostawione mienie i przywileje podatkowe. Przepisy prawne w tym zakresie zmieniały się od ich powstania wielokrotnie, np. ostatnie zmiany z 1990 i 1997 roku dotyczyły procedury uzyskania statusu przesiedleńca. Status ten mogą uzyskać teraz jedynie osoby przybyłe do Niemiec po sprawdzeniu ich pochodzenia i wydaniu przez niemieckie placówki dyplomatyczne za granicą stosownego zaświadczenia (Aufnahmebescheid). Dodatkowo od 1997 r. sprawdzana jest znajomość języka niemieckiego.

Pochodzenie przesiedleńców

Pierwsi przesiedleńcy pochodzili przeważnie z terenów utraconych przez Niemcy po II wojnie światowej i innych obszarów Europy wschodniej i południowo-wschodniej, jak np. Kraj Sudetów (Niemcy sudeccy), Siedmiogród (Niemcy karpaccy) itd. i to oni do początku lat 90. XX w. stanowili większość tej grupy migracyjnej. Od lat 90. XX w. większość przesiedleńców przybywa do Niemiec z krajów byłego ZSRR (Niemcy kaukascy, reszta Niemców bałtyckich, Niemcy nadwołżańscy, Niemcy krymscy i Niemcy z Kazachstanu).

Organizacje przesiedleńcze

W Niemczech przesiedleńcy, zorganizowani są w organizacjach jak Związek Wypędzonych lub różnego typu ziomkostwach. Okres wzrostu organizacje te mają od ok. końca lat 1970. za sobą, a wielu ich członków urodziło się już w Niemczech.

Mniejszość polska

Potomkowie przedwojennej polskiej mniejszości w Niemczech (która utraciła status mniejszości w czasie reżimu nazistowskiego w 1940 r.), którzy po II wojnie światowej pozostali na przyłączonych do Polski tzw. ziemiach odzyskanych, byli również uprawnieni do uzyskania statusu przesiedleńców, ponieważ ich przodkowie w okresie międzywojennym posiadali niemieckie obywatelstwo.

Zobacz też

• Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej
• Ziemie Odzyskane

Przypisy

1. Edmund Jan Osmańczyk: Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982, s. 438. ISBN 83-214-0092-2.

Linki zewnętrzne

• Bundesverwaltungsamt: procedura przyznawania statusu przesiedleńca z oficjalnej strony rządowej. bva.bund.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-20)]. (niem.)