Prusinowice (wieś w powiecie zduńskowolskim)

Prusinowice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zduńskowolskim, w gminie Szadek.

Zobacz też: Prusinowice w innych znaczeniach tej nazwy.

Prusinowice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	zduńskowolski
Gmina	Szadek
Wysokość	146 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	43
Kod pocztowy	98-240[1]
Tablice rejestracyjne	EZD
SIMC	0714573
Położenie na mapie Polski Prusinowice
Położenie na mapie województwa łódzkiego Prusinowice
Położenie na mapie powiatu zduńskowolskiego Prusinowice
Położenie na mapie gminy Szadek Prusinowice
51°43′39″N 18°54′59″E[2]

Wieś królewska (tenuta) w powiecie szadkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.

Części wsi

Integralne części wsi Prusinowice^[4][5][6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0714580	Czarny Las	część wsi
0989956	Henryków	część wsi
1041811	Piekiełko	część wsi
0989962	Pustki	część wsi

Historia

Wieś notowana w dokumentach od 1388 r. W okresie nowożytnym wchodziła w skład królewszczyzn, a jej tenutariuszem w 2 połowie XVI w. był znany kasztelan sieradzki Jan Lutomieraski i jego brat Michał, podkomorzy sieradzki. W stuleciu następnym w takiej roli występowali m.in. Sebastian i Jan(?) Tarnowski h. Jelita, a w 2 poł. XVII w. – Stanisław Korzycki h. Kotwicz. Od początku XIX w. Prusinowice są w rękach Czarnowskich h. Łada i oni tu wznieśli klasycystyczny murowany dwór (fotografia tego dworu jest w art. J. Leopolda pt. Ziemia szadkowska w Sieradzkiem, w nr. IV "Wsi Ilustrowanej" z 1913 r.) i urządzili park na 2,2 ha gruntu. W pd.-zach. części parku jest staw ze starym drzewostanem na brzegach. W poszyciu parku zwarte kępy krzewów, zwłaszcza śnieguliczki białej. Wśród drzew dominują jesion wyniosły i grab. Ok. 1840 r. powstały jeszcze: oficyna dworska i spichlerz. W 1882 r. Józef Czarnowski zbudował gorzelnię (istniejącą do dzisiaj). Majątek ten liczył wówczas 2.860 morgów, a w jego skład wchodziły dwa folwarki: prusinowicki i henrykowski. Pod koniec XIX w. zbudowano jeszcze murowane domy robotników rolnych.

Od 1912 r. jako właściciel jest wymieniany jeszcze Kazimierz Czarnowski, lecz później dobra te trafiły w ręce Adama Krzyżanowskiego. Krzyżanowscy byli tu do 1939 r. Po wojnie zostali usunięci z majątku i zamieszkali w Sieradzu. Dwór zniszczony przez Niemców w 1945 r. odbudowano w 10 lat później gdy był tu PGR – aż do ich likwidacji na pocz. lat 90. XX w., tzn. do przekazania ziemi Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Przed II wojną światową odkryto w Prusinowicach cmentarzysko kultury pomorskiej, stwierdzono tu też istnienie cmentarzyska kultury łużyckiej.

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[7] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• zespół dworski, 1 poł. XIX w., XX w.:
  • dwór, nr rej.: 836 z 28.12.1967
  • oficyna, nr rej.: 838 z 28.12.1967
  • spichlerz, nr rej.: 837 z 28.12.1967 (nie istnieje?)

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1034 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110379
3. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 66
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
5. GUS. Rejestr TERYT
6. KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).{{Cytuj stronę}} Linki zewnętrzne: "opublikowany".
7. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].