Prawidłowa postawa ciała

Prawidłowa postawa ciała – taki układ poszczególnych odcinków ciała niedotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała, wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego, zapewnia dużą wydolność statyczno-dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia i działania narządów wewnętrznych.

Poprawna postawa ciała jest warunkiem prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.

Prawidłowa postawa ciała jest różna w zależności od wieku:

• Prawidłowa postawa ciała małego dziecka charakteryzuje się:
  • niewystawaniem barków do przodu,
  • ustawieniem tyłu głowy i pleców w jednej linii,
  • wypukłym brzuchem,
  • nieznaczną lordozą lędźwiową,
  • całym tułowiem pochylonym do przodu,
  • lekkim zgięciem stawów biodrowych i kolanowych,
  • płaskostopiem do 4-5. roku życia,
  • do około 3. roku życia szpotawością kolan, która około 4. roku życia przechodzi w fizjologiczną koślawość.
• Prawidłowa postawa dziecka w wieku szkolnym charakteryzuje się:
  • nieco spłaszczoną klatką piersiową, przez co wyraźniejsze staje się zaokrąglenie barków,
  • nieco mniej wypukłym brzuchem,
  • wyraźniejszą lordozą lędźwiową,
  • prostymi kończynami dolnymi,
  • nieco mniejszym zgięciem stawów biodrowych i kolanowych,
  • zanikiem płaskostopia.
• Prawidłowa postawa ciała w wieku dorastania charakteryzuje się:
  • wyprostowaną postawą ciała,
  • zmniejszeniem wystawania brzucha,
  • zanikiem zgięcia stawów biodrowych i kolanowych.
• Prawidłowa postawa ciała osoby dorosłej charakteryzuje się:
  • nieznacznie wysuniętą do przodu głową,
  • płaskim brzuchem, cofniętym w stosunku do klatki piersiowej,
  • wygięciem kręgosłupa w kształcie litery S w płaszczyźnie strzałkowej.

Za prawidłową postawę ciała odpowiada m.in. układ mięśniowy. Do mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie postawy ciała w pozycji stojącej należą:

• Z przodu:
  • mięśnie szyi,
  • mięśnie klatki piersiowej,
  • mięśnie brzucha,
  • mięśnie biodrowo-lędźwiowe,
  • mięsień czworogłowy uda.
• Z tyłu:
  • mięsień prostownik grzbietu,
  • mięśnie pośladkowe,
  • mięśnie kulszowo-goleniowe.

Dużą rolę gra również ustawienie miednicy, ponieważ na niej opiera się kręgosłup i zmiany jej ustawienia powodują zaburzenia w ustawieniu kręgosłupa. Zwiększenie przodopochylenia miednicy powoduje zwiększenie nachylenia kości krzyżowej i pogłębienie lordozy lędźwiowej. Zmniejszenie pochylenia miednicy do przodu powoduje natomiast bardziej pionowe ustawienie kości krzyżowej i zmniejszenie lordozy lędźwiowej. Przodopochylenie miednicy można mierzyć dwoma sposobami:

• mierząc kąt między linią poziomą, a płaszczyzną wchodu miednicy mniejszej (linia łącząca górny brzeg spojenia łonowego i przednią krawędź krążka międzykręgowego, pomiędzy trzonem L5 a kością krzyżową) – powinien wynosić 50-55° u mężczyzn, a u kobiet 55-60°;
• mierząc kąt za pomocą specjalnego cyrkla (inkliniometr), biorąc pod uwagę płaszczyznę przechodzącą przez kolec biodrowy tylny górny i górny brzeg spojenia łonowego w stosunku do poziomu – kąt ten powinien wynosić około 31° u mężczyzn i 28° u kobiet (u dzieci jest mniejszy).

Stopień przodopochylenia miednicy zależy przede wszystkim od ustawienia w stawach biodrowych, które stabilizowane jest przez układ więzadłowo-torebkowy i mięśniowy. Przykurcze w stawach biodrowych powodują zwiększenie pochylenia miednicy do przodu.

Zobacz też

• Wada postawy

Bibliografia

• Postawa ciała. [dostęp 2008-01-31].
• Stanisław Tuzinek: Zarys metodyki postępowania korekcyjnego. Radom: Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego, 2000. ISSN 0860-9241. Brak numerów stron w książce