Występuje na półkuli północnej, głównie w strefie klimatu umiarkowanego, ale czasami także ciepłego. Jest pospolity w prawie całej Europie, występuje w Afryce Północnej, na obszarach Azji o klimacie umiarkowanym, a częściowo również ciepłym (Nepal, Pakistan). Rozprzestrzenia się gdzieniegdzie także poza tymi obszarami występowania[4]. W Polsce jest pospolity na niżu i pogórzu[5]. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy[6].
Pokrój
Pokrój
Wytwarza długie, cienkie i elastyczne pędy. Jest rośliną płożącą się po ziemi, jeśli jednak napotka na jakieś podpory zaczyna się po nich wspinać. Naziemna część owija się wokół innych roślin czy przedmiotów zawsze w lewo[7].
Tworzy silnie rozwinięty system korzeniowy. Korzenie główne wrastają w głąb ziemi na 2–4 m. Odrastające od nich poziomo, na dużej głębokości korzenie boczne w odległości 1–2 m od korzenia głównego ponownie pionowo wrastają w ziemię. Na korzeniach bocznych jesienią wyrastają pączki przybyszowe, a z nich roślina tworzy nowe odrosty[8].
Wyrastają na długich szypułkach z kątów liści. Mają lejkowatą koronę, w białoróżowe smugi, albo są całkiem białe lub całkiem różowe. Kielich o suchobłoniastym, brunatnym brzegu. W pewnej odległości od kwiatu występują dwa małe podkwiatki[8][9].
Hemikryptofit, czasami geofit. Kwitnie od maja do września[5]. Kwiaty otwierają się tylko przy słońcu i przekwitają po jednym dniu. Podczas kwitnienia wydzielają zapach migdałów. Zapylane są przez motyle, słupek i pręciki dojrzewają równocześnie. Roślina miododajna. Rozmnaża się przez nasiona oraz przez kłącze[9]. Jedna roślina wytwarza około 500 nasion[10]. Nasiona dojrzewają w glebie, kiełkują jednak dość słabo. Bez szkody znoszą przebywanie w układzie pokarmowym ptaków, które mogą je w ten sposób przenosić na duże odległości. Zachowują zdolność kiełkowania nawet przez 20 lat. Jednak w uprawach rolnych roślina rozmnaża się głównie wegetatywnie[7].
Rośnie na polach, przydrożach, terenach ruderalnych, nasypach. Występuje zarówno na glebach gliniastych, jak i na piaskach[8]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Agropyretea, Ass.Convolvulo-Agropyretum[11].
Pasożytują na nim niektóre gatunki grzybów: Erysiphe convolvuli wywołujący mączniaka prawdziwego, Thecaphora seminis-convolvuli, Septoria convolvuli, Stagonospora calystegiae, Ramularia convolvuli, Fusicladium convolvularum, Thecaphora seminis-convolvuli. Żerują na nim wciornastki i niektóre gatunki chrząszczy[13].
Pęd
Pąk i kwiat
Kwiaty
Owoce i nasiona
W uprawach rolnych jest uporczywym chwastem. Dla uprawianych roślin stanowi duże zagrożenie. Może całkowicie zagłuszyć rośliny, a obciążając łodygi zbóż powoduje ich wyleganie[7][9]. Nie zuboża natomiast gleby w składniki pokarmowe, gdyż pozyskuje je z głębszych warstw gleby[8]. Występuje głównie w uprawach kukurydzy, zbóż, a sporadycznie także buraków[10].
Jest trudny do wytępienia. Nawet z bardzo małego fragmentu kłącza może wyrosnąć nowa roślina[9]. W uprawach rozmnaża się głównie przez kawałki kłącza, które są rozprzestrzeniane podczas mechanicznej uprawy gleby. Orka i inne zabiegi uprawowe tylko pobudzają go do tworzenia nowych rozłogów i wzrostu, nie niszczą go, gdyż rozłogi korzeniowe znajdują się głęboko, poza zasięgiem pługa. Mimo regularnego niszczenia odrostów roślina utrzymuje się przy życiu przez dwa lata, nim wyczerpie zgromadzone w korzeniach substancje zapasowe. W tym czasie może wytworzyć dziesiątki nowych odrostów. Jest trudny również do zwalczenia chemicznego, jest bowiem dość odporny na zawarte w herbicydach środki chemiczne. Najskuteczniejsze do chemicznego zwalczania są środki zawierające dikamb, fluroksypyr, florasulam lub tritosulfuron[7].
Poczta Polska wyemitowała 5 września 1967 r. znaczek pocztowy przedstawiający powój polny o nominale 60 gr, w serii Kwiaty polne. Autorem projektu znaczka był Tadeusz Michaluk. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r. Powój polny pojawił się też na pierwszym znaczku tej serii o nominale 20 gr, w bukiecie kwiatów polnych[14].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
FrantišekČinčura,VieraFeráková,JozefMájovský,LadislavŠomšák,JánZáborský:Pospolite rośliny środkowej Europy.Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje).Warszawa:Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,1990. ISBN83-09-01473-2. Brak numerów stron w książce
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce
.jpg)
