Plac Thomasa Woodrowa Wilsona w Warszawie
plac w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Plac Thomasa Woodrowa Wilsona – plac w dzielnicy Żoliborz w Warszawie.
| Stary Żoliborz | |
 Widok z powietrza, od strony południowo-wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Poprzednie nazwy |
plac Stefana Żeromskiego, |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°16′08,0″N 20°59′11,0″E | |
![Thumb](#/media/Plik:Warszawa,_Stacja_metra_A-18_"Plac_Wilsona"_-_fotopolska.eu_(330912).jpg)
Jego patronem jest dwudziesty ósmy prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson.
Biorąc pod uwagę układ komunikacyjny plac Wilsona jest rondem. Zbiega się na nim pięć ulic:
- od północy ulica Mickiewicza
- od wschodu ulica Krasińskiego
- od północnego zachodu ulica Słowackiego
- od zachodu ulica Krasińskiego
- od południa ulica Mickiewicza
Plac Wilsona jest ważnym węzłem komunikacyjnym, z przystankami autobusowymi, tramwajowymi oraz stacją metra Plac Wilsona.
Plac został wytyczony ok. 1923 roku według projektu Józefa Jankowskiego, Tadeusza Tołwińskiego i Antoniego Jawornickiego w ciągu ulicy Adama Mickiewicza. Został wtedy nazwany placem Stefana Żeromskiego[1]. 21 lutego 1924 roku Rada Miasta jednomyślnie postanowiła uczcić pamięć prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, zmarłego 3 lutego, poprzez nadanie jego imienia jednej z ulic, jednemu z placów bądź instytucji; ostateczny wybór w tym zakresie pozostawiono prezydium Rady, magistratowi i komisji ds. ogólnych[2]. Nazwę placu upamiętniającą amerykańskiego prezydenta nadano uchwałą Rady Miejskiej z dnia 27 września 1926[3][4].
W maju 1940[5] nazwa placu została zmieniona przez okupacyjne władze niemieckie na Danziger Platz (plac Gdański), mieszkańcy nie używali jednak tej nazwy[6].
Uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 5 kwietnia 1951 nazwę placu zmieniono na plac Komuny Paryskiej[7] dla uczczenia 80. rocznicy Komuny Paryskiej[8]. Historyczną nazwę przywrócono na mocy uchwały Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 28 lutego 1990[9][4]. Uchwałą Rady m.st. Warszawy z dnia 30 sierpnia 2012 skorygowano wcześniej nadaną nazwę plac. im. T.W. Wilsona na plac Thomasa Woodrowa Wilsona[10].
Wymowa nazwy placu
W opinii Rady Języka Polskiego nazwa placu od czasu nadania mu nazwy w dwudziestoleciu międzywojennym była tradycyjnie wymawiana w wersji spolszczonej (podobnie jak np. nazwa alei Jerzego Waszyngtona), z głoską w’ (miękkie w) na początku i taka wymowa jest nadal zalecana: Ci, którzy sądzą, że należy mówić „plac Łilsona”, po prostu tej tradycji nie znają[11].
Spolszczona wymowa nazwy placu jest także stosowana w zapowiedzi stacji metra Plac Wilsona w wykonaniu Ksawerego Jasieńskiego, nadawanych w wagonach pociągów metra[12].
Do nazwy placu nawiązuje m.in. tytuł lokalnego miesięcznika „Wilsoniak”.
W latach 1926–1928 w północno-wschodnim narożniku placu, pomiędzy ulicami Mickiewicza, Tucholską i Krasińskiego, wzniesiono cztery budynki I kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (WSM) zaprojektowane przez Brunona Zborowskiego[13]. W latach 1928–1932 pod nr 4 powstał Dom Spółdzielni Mieszkaniowej „Fenix” zaprojektowany przez Romana Felińskiego[14].
W latach 1925–1932 po południowo-wschodniej stronie placu założono park im. Stefana Żeromskiego[1].
3 maja 1943 o godz. 18.00 ze znajdującego się na placu głośnika ulicznego (tzw. szczekaczki) została nadana audycja patriotyczna Kierownictwa Walki Cywilnej zakończona hymnem narodowym[15]. Wysłuchało jej kilkaset zgromadzonych osób (w tym grupa niemieckich żołnierzy), a informacja o tym zdarzeniu błyskawicznie obiegła całe miasto[16]. W 1944 zabudowa placu została częściowo zniszczona[1]. Całkowicie zniszczona została I kolonia WSM[17].
Ok. 1955 plac został przebudowany, m.in. przesunięto tory tramwajowe, jezdnie, urządzono zieleńce[18].
W 1961 w budynku wzniesionym w miejscu I kolonii WSM przy placu otwarto kino „Wisła”[1].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
