Placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo” (komisariat SG „Kolno”)

Placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.

Placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo”

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1928
Rozformowanie	1939
Tradycje
Rodowód	placówka SC „Brzozowo”
Organizacja
Dyslokacja	Brzozowo
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	komisariat SG „Kolno”

Geneza

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[3]. Placówka Straży Celnej „Brzozowo” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Wincenta” z Inspektoratu SC „Grajewo”^[4].

Osobny artykuł: placówka Straży Celnej „Brzozowo”.

Formowanie i zmiany organizacyjne

1 czerwca 1921 roku w Brzozowie stacjonowała placówka 4 kompanii celnej 2 batalionu celnego^[5].

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[6].

Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Kolno”. Placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo” znalazła się w jego strukturze^[7].

Służba graniczna

W 1928 roku placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 6,5 kilometra^[8]. Jej prawa granica rozpoczynała się od słupa granicznego nr 124, dalej Filipki Wielkie (wył.), m. Danowo, Kiełcze Stare(wył.), Wszepory. Lewa granica do słupa granicznego nr 117, dalej m. Wykowo, do Rupina^[8]. Po reorganizacji placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 7 kilometrów^[9].

Sąsiednie placówki:

• placówka Straży Granicznej I linii „Kiełcze-Kopki” ⇔ placówka Straży Granicznej I linii „Wincenta” − 1928

Kierownicy/dowódcy placówki

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
przodownik	Zygmunt Roszkowski[10]	IX 1928 –
starszy przodownik	Jan Weigel[11]
starszy przodownik	Antoni Wysocki[9]
przodownik	Jan Brzozowski[12]	22 VIII 1936 -
starszy strażnik	Jan Stasiak[13]	po 1937

Przypisy

1. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
2. Piekarz 2017 ↓, s. 28.
3. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
4. Kozłowski 2012 ↓, s. 26.
5. OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
6. Goryński 2012 ↓, s. 226.
7. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
8. Wykazy jednostek IG „Łomża” ↓, s. 5.
9. Wykazy jednostek IG „Łomża” ↓, s. 1.
10. Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 46.
11. Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 239.
12. Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 231.
13. Wykazy imienne IG „Łomża” ↓, s. 229.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
• Wykazy imienne oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.188/501.)
• Wykazy jednostek Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1932–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.188/445.)
• Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin