Pituffik Space Base

Pituffik Space Base (IATA: THU, ICAO: BGTL), powszechnie znana pod swoją dawną nazwą Thule Air Base – amerykańska baza wojskowa na Grenlandii, działająca od 1951 roku. Znajduje się w północno-zachodniej części wyspy, niedaleko Qaanaaq, około 1200 km na północ od koła podbiegunowego.

Pituffik Space Base

Widok z lotu ptaka na bazę kosmiczną Pituffik
Państwo	Dania
Terytorium zależne	Grenlandia
Miejscowość	Qaanaaq
Rodzaj bazy	lotnicza
Historia
Używana od	1943
Dane taktyczne
Personel bazy	600[1]
Użytkownicy
United States Space Force
Położenie na mapie Grenlandii Pituffik Space Base
76°31′52″N 68°42′11″W

Baza jest jedną z najbardziej wysuniętych na północ instalacji wojskowych na świecie, najbardziej wysuniętym na północ portem morskim mogącym obsłużyć panamaksy, a jej znaczenie jest kluczowe dla bezpieczeństwa USA ze względu na pełnione funkcje obserwacyjne i obronne^[2][1].

Rola i znaczenie geopolityczne

Trasa rozpoznawcza z bazy lotniczej Thule

Baza jest integralną częścią systemu Ballistic Missile Early Warning System(inne języki) (BMEWS), który monitoruje przestrzeń powietrzną nad biegunem północnym w poszukiwaniu oznak startu pocisków balistycznych. To pozwala na wczesne ostrzeganie i przygotowanie odpowiedzi obronnej^[3][1].

W 2023 roku baza została przemianowana na Pituffik Space Base, co odzwierciedla jej nową rolę w ramach US Space Force. Dotyczy to m.in. monitorowania satelitów, śledzenia obiektów kosmicznych oraz wsparcia w operacjach kosmicznych^[4].

Lokalizacja bazy ma strategiczne znaczenie, szczególnie w kontekście rosnącego zainteresowania Arktyką jako nowym obszarem potencjalnych konfliktów i współpracy międzynarodowej. Zmiany klimatyczne otwierają nowe, arktyczne szlaki żeglugowe i uwalniają niedostępne wcześniej zasoby naturalne, co podnosi znaczenie geostrategiczne baz w tym regionie świata^[5].

Historia

Po inwazji Niemiec na Danię w 1940 roku, Grenlandia, jako terytorium duńskie, stała się potencjalnym celem strategicznym dla obu stron konfliktu. Stany Zjednoczone, dbając o swoje interesy i bezpieczeństwo kontynentu, rozpoczęły operacje na terenie Grenlandii, aby zapobiec jej zajęciu przez Niemcy. W 1941 roku USA i przebywający na emigracji przedstawiciele Danii (przy sprzeciwie rządu przebywającego w okupowanej przez Niemców Kopenhadze) podpisali umowę, która zezwalała Amerykanom na budowę baz wojskowych na wyspie, w tym Bluie West-6 znajdujące się w miejscu przyszłej bazy Thule^[6].

Baza Thule została założona w 1951 roku w ramach operacji Blue Jay, w odpowiedzi na potrzeby strategiczne Stanów Zjednoczonych podczas zimnej wojny. Lokalizacja bazy została wybrana ze względu na jej bliskość do bieguna północnego, idealną do monitorowania działań Związku Radzieckiego^[7]. Thule szybko stała się kluczowym elementem wczesnego systemu ostrzegania przed atakiem nuklearnym. Nazwa Thule pochodzi od starożytnej greckiej nazwy dalekiej, legendarnej, północnej krainy, co odzwierciedla izolację i odległość bazy od cywilizacji^[8].

W 1959 roku w odległości 240 km od bazy rozpoczęto budowę pilotażowego kompleksu Projektu Iceworm^[9].

W 1968 roku w okolicy bazy rozbił się samolot B-52, mający na pokładzie cztery bomby termojądrowe^[10]. Ich uszkodzenie doprowadziło do skażenia lokalnego terenu materiałami radioaktywnymi, które zostało znacznie zredukowane w wyniku operacji Crested Ice, nieoficjalnie nazywanej również jako Dr. Freezelove (aluzji do filmu Doktor Strangelove, czyli jak przestałem się martwić i pokochałem bombę)^[11].

W 2023 roku, w odpowiedzi na potrzeby nowej ery kosmicznej i wzrost strategicznego znaczenia Arktyki, baza została przemianowana na Pituffik Space Base i przekazana pod zarząd US Space Force. Samo słowo Pituffik jest oryginalnym określeniem ludności rdzennej na to miejsce^[4].