Loading AI tools
gatunek ssaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piżmowiec ciemny[3] (Moschus fuscus) – gatunek ssaka z rodziny piżmowcowatych (Moschidae). Ssak kopytny, występujący w Azji, jest zagrożony wyginięciem.
Moschus fuscus[1] | |
Li Zhixiang, 1981 | |
Wypchany okaz piżmowca ciemnego znajdujący się w zbiorach Kunming Natural History Museum of Zoology | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Podgromada | |
Infragromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
piżmowiec ciemny |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
Zasięg występowania | |
Piżmowiec ciemny występuje w południowych Chinach (północno-zachodnie Junnan (26°30’N, 98°50’E) i południowo-wschodni Tybet (28°25’N, 97°06’E)), w północnej Mjanmie, północnych Indiach (Arunachal Pradesh), Bhutanie i wschodnim Nepalu[2][4]. Jest możliwe że ze względów geograficznych (występowanie w Arunachal Pradesh) że zwierzę widziane w Khumbu w rejonie Mount Everestu w północno-zachodnim Nepalu na wysokości 4000 m n.p.m. może reprezentować ten gatunek[4].
Gatunek po raz pierwszy opisany naukowo przez chińskiego przyrodnika Li Zhixianga w 1981 roku (choć być może takson opisany przez Briana Houghtona Hodgsona w 1939 roku pod nazwą Moschus saturatus reprezentuje ten gatunek[5][6])[7]. Jako miejsce typowe Li wskazał Bapo, w Gongshan Xian, w prowincji Yunnan, na wysokości 3500 m n.p.m.[7] Holotypem był dorosły samiec o numerze katalogowym 73556 zebrany 21 grudnia 1973 roku, paratypem była dorosła samica o numerze katalogowym 73456 schwytana 15 listopada 1973 roku w tym samym miejscu co holotyp[7]. Oba okazy znajdują się w kolekcji Kunming Institute of Zoology[7].
Piżmowiec ciemny był przez niektórych autorów traktowany jako podgatunek piżmowca górskiego (M. chrysogaster)[8], jednak Colin Groves i współpracownicy w 1995 roku uznali ważność tego gatunku[9]; potwierdziła to analiza cytochromu b przeprowadzona w 2001 roku[10].
Nazwa rodzajowa: gr. μόσχος moskhos – piżmo, od pers. مشک mušk – piżmo[11]. Epitet gatunkowy: łac. fuscus – brązowy, ciemny, czarny[12].
Długość ciała 73–80 cm, ogona 4–6 cm; masa ciała 10–15 kg[4]. Długość czaszki 13,5–14,5 cm[4]. Futro jest w większości czarniawo-brązowa, znacznie ciemniejsza niż u jakiegokolwiek innego gatunku piżmowca, bez oznaczeń na szyi i gardle, w górnej części ciała bardzo rzadko rozproszone żółtawe plamy[4]. Szyja może być nieco bledsza niż ciało; gardło nie ma żadnych podłużnych pasm biegnących w dół, ale często występują dwie niepełne, żółte obroże. Spód ciała jest ciemny jak jego górna część. Sierść na zadzie z ochrowym odcieniem, ale pośladki są czarne. U młodych osobników na sierści znajdują się pasy podobne do tych, które występują u pak, ale włosy dorosłych są w stałym kolorze z wyjątkiem bardzo krótkich, białych podstaw. Włosy są długie, na kłębie długości 32-46 mm, na zadzie 51-63 mm[4]. Pysk jest krótki, mniejszy niż połowa długości czaszki, ale kanał łzowy jest dłuższy niż jej wysokość[4]. Kończyny są bardziej wydłużone niż u piżmowca karłowatego (M. berezovskii), pomimo mniejszej czaszki. Długość kości śródręcza 88-101 mm, śródstopia 126-135 mm, więc kończyny tylne są jeszcze bardziej wydłużone niż u M. berezovskii, długość śródstopia wynosi 152% długości śródręcza i 96% długości czaszki, kości śródręcza stanowi 63% długości czaszki[4]. Kopyta są wydłużone: długość u jednego okazu wynosiła 27-29 mm (maksymalna długość u innych gatunków wynosi 24 mm)[4]. Okazy z regionu Khumbu mają nieco bledszy spód i dolną część żuchwy niż te z Chin i Mjanmy[4].
Gatunek ten zamieszkuje w pobliżu linii drzew w zacienionym lesie iglastym i wśród różaneczników, na wysokości 2200–4600 m n.p.m., rozciągającej się do strefy alpejskiej[4]. Najprawdopodobniej prowadzą nocny tryb życia, podobnie jak spokrewnione gatunki[4].
W skład diety piżmowca ciemnego wchodzą głównie trawy, mchy i delikatne pędy różnych roślin, ale żadne szczegółowe dane nie są dostępne[4].
Nie ma żadnych informacji na temat okresu rozrodczego tego ssaka[4].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (ang. Endangered – zagrożony wyginięciem)[2]. Gatunek ten notowany jest w załączniku I konwencji waszyngtońskiej CITES w większości krajów jego zasięgu i w załączniku II w Chinach[13]. Największym zagrożeniem dla piżmowcowatych są polowania dla pozyskania piżma stosowanego do wyrobu kosmetyków[2]. Gatunek ten jest nominalnie chroniony w Mjanmie przez utworzenie Khakaborazi National Park, ale w wielu obszarach kłusownictwo nadal jest poważnym problemem[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.