Pałac Anderschów w Poznaniu

Pałac Anderschów – miejski pałac, zlokalizowany w Poznaniu przy Alejach Marcinkowskiego 20, w ścisłym centrum miasta.

Pałac Anderschów w Poznaniu

nr rej. 228 z 20.03.1980[1]
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miejscowość	Poznań
Adres	Al. Marcinkowskiego 20
Architekt	Gustav Schultz
Ukończenie budowy	1856
Pierwszy właściciel	Anderschowie
Kolejni właściciele	Konstancja Mielżyńska
Położenie na mapie Poznania Pałac Anderschów
Położenie na mapie Polski Pałac Anderschów
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Pałac Anderschów
52°24′24,91″N 16°55′41,70″E

Dzieje

Budynek zrealizowano w 1856 z inicjatywy Wilhelma Ernsta i Carla Anderschów – kupców poznańskich branży winiarskiej. Projektantem obiektu był Gustav Schultz – architekt popularny wśród poznańskich Niemców. Było to jego pierwsze znaczące dzieło. Później nadano mu pseudonim Fasaden Schulz, w związku z okazałymi fasadami, w jakich tworzeniu się specjalizował. Oprócz pomieszczeń zajmowanych przez rodzinę Anderschów, w pałacu apartamenty wynajmowali bogaci przedsiębiorcy. Były tu także reprezentacyjne składy handlowe, m.in. swoje towary sprzedawał Roman May – znany ówczesny fabrykant branży chemicznej (posiada swoją ulicę na Starołęce, gdzie istniała jego fabryka). Łącznie pałac zawierał 40 pokojów, nie licząc składów.

W 1896 pałac sprzedano, potem rozbudowano oficyny, a na początku XX wieku, obiekt nabyła hrabina Konstancja Mielżyńska. W okresie międzywojennym mieścił się w budynku m.in. Dom Pocztowca.

Architektura

Architektura nawiązuje do renesansowych pałacowych wzorów weneckich z XV wieku. Środkowy ryzalit imituje loggię, a w naczółkach okien pierwszego piętra znajdują się rzeźbione główki, będące alegoriami zawodów i stanów. Zachowana jest oryginalna klatka schodowa z żeliwnymi kolumnami.

Waga uliczna

Z obiektem sąsiadują inne ważne budowle tego rejonu centrum: Plac Wolności, Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, Muzeum Narodowe, kościół św. Marcina, punktowce Piekary, Oddział 1 PKO BP i wiele innych. Prostopadle do elewacji głównej budynku usytuowana jest ul. Podgórna – w pobliżu, przy niej, stoi dom, w którym mieszkał Karol Marcinkowski, a później urodził się Paul von Hindenburg. Przy samej elewacji pałacu stoi stara, sprawna, czerwona waga publiczna, jakie kiedyś były powszechne w większości miast (na wrzucane monety). Do 1971 przed budynkiem stała Studzienka Hygiei, która dziś zdobi Plac Wolności. Sąsiadującą kamienicę natomiast rozebrano, celem przeprowadzenia szerokiej Trasy Piekary w latach 70. XX w. W 2013 otwarto w tym miejscu Galerię MM.

Waga uliczna

Do elewacji pałacu przylega uliczna osobowa waga wrzutowa wpisana do rejestru zabytków. Wyprodukowano ją prawdopodobnie w latach 30. lub 50. XX wieku i jest jednym z niewielu zachowanych tego typu urządzeń w Polsce. W 2018 została odrestaurowana^[2].

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024.
2. Joanna Labuda, Waga odzyska dawną świetność, w: Głos Wielkopolski, 7.9.2018, s. 5

Bibliografia

• Poznań – atlas aglomeracji 1:15 000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań 2008, ISBN 978-83-7445-018-8.
• Atlas architektury Poznania, JanuszJ. Pazder (red.), AleksandraA. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 189, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366.
• Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004, s. 152-153, ISBN 83-89525-07-0.
• MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań – przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 144-145, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402.
• Audyt turystyczny – Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu, Opracowanie Strategii Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu” wraz z katalogiem projektów operacyjnych do 2013 r., Konsorcjum PART S.A. i RES Management, Poznań, listopad 2005, s. 57.