Payload Assist Module

Payload Assist Module (PAM) – modułowy człon rakietowy zasilany paliwem stałym, wykorzystywany przez amerykańskie promy kosmiczne (pierwotnie zaprojektowany dla nich), a także rakiety Delta i Titan. Wykorzystywany do umieszczenia ładunku z niskiej orbity okołoziemskiej na orbitę geostacjonarną lub trajektorię ucieczkową. Montowany był na obrotowej podstawie, a po wyczerpaniu paliwa zwalniał obroty za pomocą odważników na linkach^[1].

PAM-D z sondą Phoenix. Stopień jest obracany, załączany. Po wyczerpaniu paliwa stopień przestaje się obracać i jest odłączany.

Człon PAM-D z satelitą SBS-3 wypuszczony z ładowni promu

PAM-D badany przez saudyjskich ekspertów po upadku

Payload Assist Module
(dane dotyczą wersji PAM-D)

Producent	Alliant Techsystems
Człon rakiet	promy kosmiczne, rakiety Delta, rakiety Titan
Materiały napędowe	stałe
Rok pierwszego startu	1982
Rok ostatniego startu	2009
Koszt jednostkowy	4 100 000 USD
Osiągi
Siła ciągu przy starcie	67,16 kN
Impuls właściwy w próżni	292 s
Maks. czas działania	88 s
Wymiary
Długość	2,04 m
Średnica	1,24 m
Masa pustego	232 kg
Masa maksymalna	2141 kg
Silniki
Silnik 1.	Star-48B

Wersje modułu

• PAM-A : wersja dla rakiet Atlas, nigdy nie zbudowana.
• PAM-D : wersja dla rakiet Delta, wykorzystuje silnik Star-48B^[2]
• PAM-D2 : wersja dla rakiet Delta, wykorzystuje silnik Star-68^[3]
• PAM-S : wariant specjalny, wykorzystany w misji sondy Ulysses^[4]

Incydenty

12 stycznia 2001 człon PAM-D użyty do wyniesienia satelity GPS w 1993, zszedł z orbity i upadł na pustynnym terenie Arabii Saudyjskiej, gdzie został poprawnie zidentyfikowany^[5].

Przypisy

1. Payload Assist Module (PAM). GlobalSecurity.org. [dostęp 2012-07-30].
2. PAM-D. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
3. PAM-D2. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
4. PAM-S. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
5. PAM-D Debris Falls in Saudi Arabia. [w:] The Orbital Debris Quarterly News. Vol. 6, Issue 2 [on-line]. NASA Johnson Space Center. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-31)].

Linki zewnętrzne

• Payload Assist Module NASA Shuttle Reference Manual
• Payload Assist Module GlobalSecurity.org