Paradyż (województwo łódzkie)

Paradyż (dawniej Paradyz^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, siedziba gminy Paradyż.

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie łódzkim. Zobacz też: Paradyż.

Paradyż

wieś
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	opoczyński
Gmina	Paradyż
Liczba ludności (2012)	713
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	26-333[1]
Tablice rejestracyjne	EOP
SIMC	0547997
Położenie na mapie Polski Paradyż
Położenie na mapie województwa łódzkiego Paradyż
Położenie na mapie powiatu opoczyńskiego Paradyż
Położenie na mapie gminy Paradyż Paradyż
51°18′21″N 20°06′52″E[2]

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego. Kościół parafialny Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła jest jedynym w diecezji radomskiej sanktuarium poświęconym Chrystusowi cierpiącemu^[4].

Historia

Założony w II połowie XVII wieku przy klasztorze bernardyńskim we wsi Wielka Wola. Barokowy zespół kościelno-klasztorny z kościołem Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła wybudowanym w latach 1747–1757, trójnawowym, bazylikowym. We wnętrzu bogate wyposażenie, osiemnastowieczne portrety, nagrobki i epitafia, przed kościołem – odpustowy dziedziniec.

14 października 1943 roku oddział Gwardii Ludowej im. Bema przeprowadził akcję rozbrojenia miejscowego posterunku policji^[5].

Podczas okupacji hitlerowskiej, w styczniu 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 300 Żydów. W październiku 1942 zostali wywiezieni do getta w Opocznie, a stamtąd do obozu zagłady Treblinka II i tam zamordowani^[6].

Do 1954 roku Paradyż był siedzibą gminy Wielka Wola. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie piotrkowskim.

W pobliżu wsi występują formy krasowe, m.in. zapadliska.

W Wielkiej Woli nieopodal Paradyża znajduje się jeden z pięciu zakładów Grupy Paradyż – firm zajmujących się produkcją ceramiki budowlanej – płytek ceramicznych i terakoty (Paradyż ceramika^[7])

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[8] na listę zabytków wpisane są obiekty:

• zespół klasztorny bernardynów, XVIII-XIX, nr rej.: 308 z 01.12.1956 oraz 342 z 21.06.1967:
  • kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała Archanioła
  • klasztor
  • krużganki
  • park, nr rej.: 361 z 3.07.1986 i z 20.09.1993, obecnie to park im. Jana Pawła II

Zobacz też

• KS Paradyż

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 918 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 97049
3. Paradyż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 854.
4. Opis parafii na stronie diecezji
5. Józef Bolesław Gargas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Wydawnictwo MON 1971, s. 283
6. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 275.
7. Płytki ceramiczne podłogowe, ścienne, gres – Ceramika Paradyż [online], www.paradyz.com [dostęp 2017-11-25] (pol.).strona główna serwisu
8. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa gminy