Loading AI tools
paranauka nt. „starożytnych kosmitów” Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paleoastronautyka, starożytni astronauci – pseudonaukowa idea, mówiąca, że inteligentne istoty pozaziemskie odwiedzały Ziemię i kontaktowały się z ludźmi w czasach starożytnych i prehistorycznych[1][2]. Zwolennicy tej hipotezy sugerują, że kontakt ten wpłynął znacząco na rozwój współczesnej kultury, technologii, religii i biologii człowieka[3].
Idea, że istnieli starożytni astronauci, nie jest traktowana poważnie przez większość naukowców i nie wzbudziła wiarygodnej uwagi w recenzowanych badaniach.
Za pioniera hipotezy paleoastronautycznej, w jej nowoczesnym sformułowaniu, można uważać rosyjskiego naukowca Konstantina Ciołkowskiego, który w latach 1928–1929 zastanawiał się nad możliwością wizyty kosmitów na Ziemi w przeszłości[4].
W latach 50. i 60. XX wieku radziecki matematyk Matest Agrest stał się popularyzatorem hipotezy starożytnych astronautów. W swoich pracach interpretował starożytne mity różnych kultur jako dowody wizyty przedstawicieli pozaziemskich cywilizacji na Ziemi[5]. W ciągu następnych dwóch dekad w ZSRR opublikowano ponad dwieście prac w różnych popularnych czasopismach naukowych i gazetach, których tematem była kwestia paleoastronautyki.
W książce pt. „Inteligentne życie we wszechświecie” z 1966 astrofizycy Iosif Szkłowski i Carl Sagan poświęcili rozdział argumentowi, że naukowcy i historycy powinni poważnie rozważyć możliwość wystąpienia kontaktu z cywilizacją pozaziemską w przeszłości. Podkreślili jednak, że te pomysły są jedynie luźnymi spekulacjami[6].
W książce pt. „Mózg Broca” z 1979 Sagan zasugerował, że on i Szkłowski mogli zainspirować falę książek o starożytnych astronautach z lat 70. Wyraził również dezaprobatę dla „von Dänikena i innych bezkrytycznych pisarzy”, którzy najwyraźniej budowali te ideę nie jako spekulacje, ale jako „wiarygodny dowód o kontaktach pozaziemskich.”[7] Carl Sagan jednocześnie powtórzył swój wcześniejszy wniosek, że pozaziemskie wizyty na Ziemi były możliwe, ale jest to kwestia bardzo trudna do jednoznacznego udowodnienia.
Erich von Däniken na przełomie lat 60. i 70. XX wieku stał się wiodącym zwolennikiem teorii paleoastronautycznej, zdobywając ogromną popularność po publikacji w 1968 swojej bestsellerowej książki pt. „Wspomnienia z przyszłości: nierozwiązane zagadki przeszłości”.
Seria książek autorstwa Sitchina pt. „Kroniki Ziemi” obraca się wokół unikalnej interpretacji starożytnych sumeryjskich i bliskowschodnich tekstów, a także megalitycznych miejsc i artefaktów z całego świata[8][9]. Pisarz uważał, że bogowie starożytnej Mezopotamii byli astronautami z planety Nibiru, którą wedle Sitchina Sumerowie uważali ją za odległą dwunastą planetę układu słonecznego (licząc Słońce, Księżyc i Plutona jako planety), związaną z bogiem Mardukiem. Według Zecharii Sitchina Nibiru nadal krąży wokół Słońca na 3600-letniej orbicie wydłużonej. Współczesna astronomia nie znalazła żadnych dowodów na te twierdzenia[8].
Sitchin twierdzi, że istnieją sumeryjskie teksty opowiadające historię rasy Anunnaki, mieszkańców planety Nibiru, którzy mieli przybyć na Ziemię około 400 000 lat temu, z zamiarem wydobycia surowców, zwłaszcza złota. Ze względu na ich małą liczbę szybko zmęczyli się tym zadaniem i po wielu próbach, z pomocą inżynierii genetycznej, ostatecznie stworzyli człowieka. Sitchin twierdził, że Anunnaki byli aktywni w sprawach ludzkich, dopóki ich kultura nie została zniszczona przez globalne katastrofy, spowodowane nagłym końcem ostatniej epoki lodowcowej około 12 000 lat temu. Widząc, że ludzie przeżyli, a wszystko, co zbudowali, zostało zniszczone, Anunnaki opuścili Ziemię, dając ludziom możliwość i środki rządzenia sobą.
Prace Sitchina nie zyskały poparcia głównego nurtu naukowego i były szeroko krytykowane przez specjalistów, którzy mieli okazję przyjrzeć się bliżej jego hipotezom. Badacz języków semickich, Michael S. Heiser, stwierdzi, że wiele tłumaczeń sumeryjskich i mezopotamskich słów dokonanych przez Sitchina nie pokrywa się z faktyczną wiedzą naukową w tej dziedzinie[10][11][12].
Robert K. G. Temple w swojej książce z 1976 pt. „Tajemnica Syriusza” dowodził, że Dogonowie z północno-zachodniego Mali zachowali w tradycji ustnej opis wizyt pozaziemskich sprzed około 5000 lat. W swojej pracy opierał się głównie na badaniach francuskich antropologów kultury Marcela Griaula i Germaine Dieterlen[13].
Poparcia dla hipotezy starożytnych astronautów entuzjaści poszukiwali w paleolitycznych malowidłach jaskiniowych i petroglifach na całym świecie. Za interesujące przykłady podawano m.in. rysunki naskalne w Val Camonica oraz malowidła naskalne w rejonie Kimberley w Australii[14].
Liczne przedstawienia latających spodków i innych niezidentyfikowanych obiektów latających w sztuce średniowiecznej i renesansowej[15].
Starożytne rysunki z Nazca to setki ogromnych geoglifów naziemnych wyrytych na pustyni w południowym Peru. Niektóre z nich są stylizowane na zwierzęta lub postacie humanoidalne, a inne to proste linie o długości setek metrów. Ponieważ figury są dobrze widoczne jedynie z dużej wysokości, zostały powiązane z hipotezą starożytnych astronautów. W latach 70. XX wieku szwajcarski pisarz Erich von Däniken spopularyzował pogląd, że linie i postacie z Nazca mogły być wykonane „zgodnie z instrukcjami z samolotu”. Sugerował również, że dłuższe i szersze linie mogą być pasem startowym dla statku kosmicznego.
Według archeologa Kennetha Federa interpretacja pozaziemska wysunięta przez von Däniken nie jest poparta żadnymi dowodami[16]. Sceptyk Joe Nickell z Uniwersytetu Kentucky był w stanie odtworzyć jedną z postaci, używając tylko drewnianych kołków i sznurka[17].
Zwolennicy idei paleoastronautyki twierdzą, że niektóre artefakty odkryte w Egipcie (np. Ptak z Sakkary) są podobne do współczesnych samolotów i szybowców[18]. Przez archeologów przedmioty te są zwykle interpretowane jako stylizowane przedstawienia ptaków oraz owadów.
Inne proponowane dowody dla poparcia tezy o starożytnych astronautach obejmują istnienie antycznych zabytków i megalitycznych ruin, takich jak piramidy w Gizie, Machu Picchu, Baalbek, Moai lub Stonehenge. Zwolennicy twierdzą, że te kamienne konstrukcje nie mogły zostać zbudowane przy użyciu techniki i narzędzi ówczesnych ludzi.
Te twierdzenia są kategorycznie odrzucane przez archeologów. Niektórzy archeolodzy uczestniczyli w eksperymentach mających na celu przemieszczanie dużych megalitów. Eksperymentom tym udało się przenieść megality do ciężaru co najmniej 40 ton[19][20]. Część badaczy spekulowała, że przy liczniejszej sile roboczej większe megality mogą być holowane przy użyciu znanych w starożytności technologii.
Wiele antycznych kultur, takich jak starożytni Egipcjanie i niektórzy rdzenni Amerykanie, sztucznie wydłużało czaszki swoich dzieci. Niektórzy zwolennicy starożytnych astronautów sugerują, że zrobiono to, aby naśladować przybyszów pozaziemskich, których postrzegano jako bogów[21]. Wśród starożytnych władców przedstawionych z wydłużonymi czaszkami są faraon Echnaton i Nefertiti.
Peter Fiebag:
R. A. Boulay:
Jan Kryściak:
Robert Charroux:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.