Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach

Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach (skrót: PWSP w Katowicach) – pierwsza nieakademicka państwowa uczelnia pedagogiczna w Katowicach, istniejąca w latach 1946–1947. W 1947 została przeniesiona do Łodzi i wcielona do Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi (w 1956 włączonej do Uniwersytetu Łódzkiego).

Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna
w Katowicach

Siedziba Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach przy ul. Szkolnej 9
Data założenia	1 września 1946 (otwarcie)
Data likwidacji	1 września 1947 (zamknięcie)
Typ	państwowa, szkoła wyższa nieakademicka, trzyletnia
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Adres	Katowice, ul. Szkolna 9
p.o. Dyrektora	dr (hab.) Józef Pieter
brak współrzędnych

Historia

Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach została otwarta 1 września 1946 zarządzeniami Ministra Oświaty z 27 września 1946^[1] i z 11 maja 1946 na bazie Państwowego Pedagogium w Katowicach, istniejącego w latach 1937–1939 i 1945–1946. Uczniowie I roku likwidowanego Pedagogium z początkiem roku szkolnego 1946/1947 zostali przyjęci na II rok studiów w PWSP w Katowicach^[2]. Studentami PWSP zostali również nauczyciele szkół powszechnych, którzy ukończyli I rok Wyższych Kursów Nauczycielskich w Katowicach, utworzonych w roku szkolnym 1945/1946 dla 80 osób (I kurs w Katowicach: biologia z fizyką i chemią oraz wychowaniem, II kurs w Bielsku: rysunek z zajęciami praktycznymi). Katowickie WKN były równoważne z I rokiem Wyższej Szkoły Pedagogicznej lub Instytutu Pedagogicznego^[3].

PWSP w Katowicach była szkołą wyższą nieakademicką, kształcącą przyszłych nauczycieli szkół powszechnych w systemie trzyletnich studiów. Słuchacze II roku rozpoczęli rok szkolny 1946/1947 (jedyny w dziejach tej uczelni) 15 września 1946. Na czele PWSP w Katowicach stał Dyrektor (de facto p.o. Dyrektora) i Rada Szkoły^[4]. Nauka w PWSP w Katowicach odbywała się w dwóch sekcjach: przyrodniczej i matematycznej^[5]. Szkołę zamknięto z dniem 1 września 1947 na mocy zarządzenia Ministra Oświaty z 20 sierpnia 1947^[6], a następnie przeniesiono do Łodzi (wraz z częścią wykładowców), wcielając ją do tamtejszej Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej^[5].

Przyczyną niepowodzenia w kontynuowaniu działalności PWSP w Katowicach były problemy kadrowe i rekrutacyjne związane z działającym w tym samym budynku Instytutem Pedagogicznym w Katowicach (niebędącym szkołą wyższą), którego p.o. Dyrektora również był dr hab. Józef Pieter^[5].

Dyrektorzy PWSP w Katowicach

1. dr (hab.) Józef Pieter (przewodniczący Komitetu Założycielskiego i p.o. Dyrektora 1946–1947)

Przypisy

1. Organizacja szkół, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty”, R. 1946 (nr 11, poz. 376), 23 grudnia 1946, s. 520 [dostęp 2022-11-20], (I. Otwarcie szkół) (Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa).
2. Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 11 maja 1946 r. w sprawie organizacji roku szkolnego 1946/47 w szkolnictwie ogólnokształcącym i zakładach kształcenia nauczycieli, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty”, R. 1946 (nr 5, poz. 138), 1 lipca 1946, s. 177–188 [dostęp 2022-11-20], (załącznik 3: Instrukcja o organizacji roku szkolnego 1946/47 w zakresie kształcenia nauczycieli szkół powszechnych, s. 185–188) (Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa).
3. Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 28 sierpnia 1945 r. w sprawie uruchomienia Wyższych Kursów Nauczycielskich (I roku Wyższej Szkoły Pedagogicznej) w r. szk. 1945/46, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty” (nr 4, poz. 136), 12 października 1945, s. 123–125, (Biblioteka Pedagogiczna im. Heleny Radlińskiej w Siedlcach).
4. Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 12 marca 1946 r. w sprawie statutu Państwowych Wyższych Szkół Pedagogicznych, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty”, R. 1946 (nr 2, poz. 47), 25 kwietnia 1946, s. 46–53 [dostęp 2022-11-20], (Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa).
5. RomualdR. Grzybowski RomualdR., Geneza wyższych szkół pedagogicznych i ich rozwój organizacyjny w latach 1946–1949, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 11–12, 2000, s. 39–41, ISSN 1233-2224 [dostęp 2022-11-20], (PRESSto. Platforma otwartych czasopism naukowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – „Biuletyn Historii Wychowania”).
6. Organizacja szkół. IV. Zamknięcie szkół (zarządzenie z dnia 20. VIII. 1947 r. Nr II KN-4107/47), „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty”, R. 1947 (nr 8, poz. 220), 23 sierpnia 1947, s. 390, (Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa).

Bibliografia

• Romuald Grzybowski: Geneza wyższych szkół pedagogicznych i ich rozwój organizacyjny w latach 1946–1949, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 11–12, 2000, s. 35–45, ISSN 1233-2224.

Zobacz też

• Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach
• Uniwersytet Śląski w Katowicach
• Uniwersytet Łódzki