Pałac Jakuba Hertza

Pałac Jakuba Hertza – pałac położony przy al. Tadeusza Kościuszki 4 w Łodzi. Budynek został wzniesiony przez Izraela Poznańskiego dla jego córki Anny, oraz jej męża – Jakuba Hertza przy ulicy Spacerowej^[2].

Pałac Jakuba Hertza

nr rej. A/286 z 27 grudnia 1982 r.[1]
Współczesny (2010) wygląd budynku
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	al. T. Kościuszki 4
Styl architektoniczny	modernizm klasycyzujący (poprzednio: renesans francuski)
Architekt	Juliusz Jung, Hilary Majewski, Marian Lalewicz
Rozpoczęcie budowy	1891
Ukończenie budowy	1892
Ważniejsze przebudowy	1930
Pierwszy właściciel	Izrael Poznański
Kolejni właściciele	Izba Przemysłowo–Handlowa, Uniwersytet Medyczny
Położenie na mapie Łodzi Pałac Jakuba Hertza
Położenie na mapie Polski Pałac Jakuba Hertza
Położenie na mapie województwa łódzkiego Pałac Jakuba Hertza
51°46′11,33″N 19°27′14,14″E

Historia

Wielka Synagoga i Pałac Hertza ok. roku 1896

Według doniesień ówczesnej prasy pałac został zaprojektowany przez Juliusza Junga^[3][4], blisko współpracującego z Izraelem Poznańskim, natomiast zachowana kopia projektu nosi podpis Hilarego Majewskiego^[5]. Autorstwo projektu bywa też przypisywane Adolfowi Zeligsonowi. Rezydencja została wzniesiona na działce sąsiadującej z Wielką Synagogą, w której budowę również był zaangażowany Izrael Poznański. Na tej samej działce co pałac, ale od strony ulicy Piotrkowskiej Izrael Poznański wybudował kamienicę^[6].

Po II wojnie światowej pałac przekazano łódzkiej Akademii Medycznej. Mieści się w nim rektorat Uniwersytetu Medycznego^[2].

Architektura

Pałac został zaprojektowany w stylu neorenesansowym. Front budynku charakteryzowały dwa boczne ryzality, oraz spacerowa loggia zajmująca środkową część pierwszego piętra. Pałac był przykryty wysokim, mansardowym dachem^[7]. W południowym ryzalicie znalazła się brama, prowadząca na dziedziniec. Wnętrza pałacu były bogato zdobione, m.in. polichromiami Antoniego Adama Piotrowskiego^[6]. W okresie międzywojennym miała miejsce przebudowa, która adaptowała rezydencję do potrzeb nowego właściciela – Izby Przemysłowo–Handlowej. Zmiany polegały przede wszystkim na przekształceniu elewacji frontowej w konwencji modernizmu z elementami klasycyzmu^[4]. Autorem projektu przebudowy był Marian Lalewicz^[4][7]. Z kolei zmiany we wnętrzu budynku obejmowały ukształtowanie nowych pomieszczeń i klatki schodowej z wykorzystaniem brunatnego marmuru^[8].

Zobacz też

• architektura modernistyczna w Łodzi

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 39 [dostęp 2011-11-20].
2. Leszek Skrzydło: Rody fabrykanckie. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999, s. 58. ISBN 83-87522-23-6.
3. Krzysztof Stefański: Ludzie którzy zbudowali Łódź Leksykon architektów i budowniczych miasta (do 1939 roku). Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2009, s. 80. ISBN 978-83-61253-44-0.
4. Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa, Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2011, s. 33. ISBN 978-83-7729-087-3.
5. Dariusz Kędzierski: Ulice Łodzi. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2009, s. 59–60. ISBN 978-83-61253-45-7.
6. Pałac Jakuba Hertza. Portal Turystyczno–Krajoznawczy Województwa Łódzkiego. [dostęp 2011-11-20].
7. Pałac Jakuba Hertza i Anny Poznańskiej. Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi. [dostęp 2011-11-20].
8. KrzysztofK. Stefański KrzysztofK., Lata 1928/1929-1933. Triumf modernizmu, [w:] KrzysztofK. Stefański, BłażejB. Ciarkowski, Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, ISBN 978-83-7729-440-6. Brak numerów stron w książce