Pałac Czapskich w Warszawie
budynek w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Czapskich[2][3], także pałac Krasińskich[2][4] lub pałac Raczyńskich[2][4] – pałac znajdujący się przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 w Warszawie. Siedziba stołecznej Akademii Sztuk Pięknych.
 nr rej. 209 z 1 lipca 1965[1] | |
 Korpus główny pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Krakowskie Przedmieście 5 |
| Styl architektoniczny | |
| Zniszczono |
1939 |
| Odbudowano |
1948–1959 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
| 52,239417°N 21,015056°E | |
W XVII wieku na miejscu obecnego pałacu znajdował się drewniany dwór Radziwiłłów. W latach ok. 1680–1705 dla prymasa Michała Radziejowskiego wzniesiono murowany pałac, najprawdopodobniej według projektu Tylmana z Gameren. W 1712 teren został własnością hetmana wielkiego koronnego Adama Sieniawskiego. Zajął się on przebudową pałacu i oficyn (nastąpiła w latach 1713–1721). Stworzył oficyny frontowe, dziedziniec gospodarczy i reprezentacyjny, założył ogród. Po jego śmierci w 1726, posiadłość odziedziczyła jego córka Zofia (będąca żoną Augusta Czartoryskiego). W 1732 małżeństwo Czartoryskich sprzedało pałac bankierowi Piotrowi Riaucour.
W 1733 budynek kupiła rodzina Czapskich. Rozpoczęli kolejną przebudowę wnętrza pałacu jak i jego otoczenia. W latach 1752–1756 nadano mu późnobarokowy wystrój. Bramę główną udekorowano kamiennymi orłami. Tomasz Czapski zmarł w 1784. Budynek odziedziczyła jego córka Konstancja, żona marszałka Sejmu Stanisława Małachowskiego. Od tego czasu w pałacu odbywały się narady, projekty Konstytucji i ustaw, wystawne obiady. W 1790 architekt Jan Chrystian Kamsetzer wybudował dwie oficyny w stylu klasycystycznym; przebudował także bramę.
Od 1809, po śmierci Stanisława Małachowskiego, pałac stał się własnością rodziny Krasińskich. Stał się jednym z ośrodków życia kulturalnego Warszawy. Odbywały się w nim spotkania literackie pisarzy i poetów organizowane przez Wincentego Krasińskiego, ojca Zygmunta Krasińskiego. Rodzina ta zgromadziła w pałacu zbiory biblioteczne – Bibliotekę Ordynacji Krasińskich. Na przełomie lat 1820/1821 w pałacu mieszkali dwaj początkujący poeci romantyczni, Seweryn Goszczyński i Józef Bohdan Zaleski[5]. Tutaj też zmarli rodzice Zygmunta Krasińskiego − matka Maria[6] (1822) i ojciec Wincenty[7] (1858).
W latach 1909–1945 właścicielem pałacu był hrabia Edward Bernard Raczyński. W okresie 1905 i 1910–1911 w pałacu mieścił się m.in. konsulat Stanów Zjednoczonych, po I wojnie światowej Francuska Misja Wojskowa (1924)[8].
Korpus główny pałacu został spalony podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939. Całkowitemu zniszczeniu uległy wtedy wnętrza pałacowe[9]. Budynki od ulicy zostały wypalone w 1944. Po wojnie zniszczenia budynku oszacowano na ok. 70%[10].
Pałac odbudowano w latach 1948–1959 według projektu Stanisława Brukalskiego. Starano się przywrócić wygląd, jaki miał w XVIII w.
Pałac i sąsiadujące budynki zajęła stołeczna Akademia Sztuk Pięknych (ASP). W 1962 Ministerstwo Gospodarki Komunalnej odebrało Raczyńskiemu prawo własności i zezwoliło na użytkowanie pałacu przez ASP. Mieszczą się tam m.in. rektorat, biblioteka, Wydział Malarstwa i Wydział Grafiki.
W 1950 w rogu pałacowego dziedzińca, od strony ul. Traugutta, ustawiono pomnik Bartolomeo Colleoniego, będący kopią monumentu w Wenecji[11].
Na drugim piętrze lewej oficyny pałacu w latach 1960–2014 mieścił się Salonik Chopinów, oddział Muzeum Fryderyka Chopina[12]. Był to odtworzony fragment mieszkania, do którego w czerwcu 1827 wprowadziła się rodzina Chopinów. Fryderyk Chopin mieszkał tutaj do 2 listopada 1830, co upamiętnia odsłonięta 100 lat później tablica na fasadzie[13]. Obok znajduje się wmurowana w 1989 roku tablica upamiętniająca Cypriana Kamila Norwida, który uczył się tam malarstwa w szkole Aleksandera Kokulara[14], a ścianie od strony ul. Traugutta − tablica upamiętniająca Zygmunta Krasińskiego[15].
W 1965 pałac wraz z oficynami wpisano do rejestru zabytków[1].
W procesie reprywatyzacji w 2018 miasto odmówiło zwrotu nieruchomości, gdyż była ona wykorzystywana na cele publiczne[16].
Pałac w 1750 roku
Pałac w 1908 roku
Salon przed 1939 rokiem
Sala Balowa przed 1939 rokiem
Fasada zachodnia
Fasada ogrodowa
Portal boczny
Wejście na dziedziniec od strony Krakowskiego Przedmieścia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
