Otylia Jędrzejczak

Otylia Jędrzejczak (ur. 13 grudnia 1983 w Rudzie Śląskiej) – polska pływaczka specjalizująca się w stylach motylkowym i dowolnym, mistrzyni olimpijska, dwukrotna mistrzyni świata, pięciokrotna mistrzyni Europy na długim basenie, trzykrotna rekordzistka świata. Od 2021 prezeska Polskiego Związku Pływackiego.

Otylia Jędrzejczak

Otylia Jędrzejczak (2019)
Data i miejsce urodzenia	13 grudnia 1983 Ruda Śląska
Obywatelstwo	polskie
Wzrost	1,87 m
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Igrzyska olimpijskie złoto Ateny 2004 pływanie (200 m st. motylkowym) srebro Ateny 2004 pływanie (100 m st. motylkowym) srebro Ateny 2004 pływanie (400 m st. dowolnym) Mistrzostwa świata złoto Barcelona 2003 200 m st. motylkowym złoto Montreal 2005 200 m st. motylkowym srebro Fukuoka 2001 100 m st. motylkowym srebro Barcelona 2003 100 m st. motylkowym srebro Melbourne 2007 400 m st. dowolnym brąz Montreal 2005 100 m st. motylkowym brąz Melbourne 2007 200 m st. motylkowym Mistrzostwa świata (basen 25 m) brąz Ateny 2000 200 m st. motylkowym Mistrzostwa Europy złoto Helsinki 2000 200 m st. motylkowym złoto Berlin 2002 200 m st. motylkowym złoto Madryt 2004 200 m st. motylkowym złoto Budapeszt 2006 200 m st. motylkowym złoto Budapeszt 2006 200 m st. dowolnym srebro Helsinki 2000 100 m st. motylkowym srebro Berlin 2002 100 m st. motylkowym srebro Budapeszt 2006 4 × 200 m st. dowolnym brąz Stambuł 1999 200 m st. motylkowym brąz Madryt 2004 100 m st. motylkowym Mistrzostwa Europy (basen 25 m) złoto Antwerpia 2001 200 m st. motylkowym złoto Helsinki 2006 200 m st. motylkowym złoto Debreczyn 2007 200 m st. motylkowym srebro Helsinki 2006 200 m st. dowolnym brąz Debreczyn 2007 100 m st. motylkowym Letnia uniwersjada złoto Izmir 2005 100 m st. motylkowym złoto Izmir 2005 200 m st. dowolnym złoto Izmir 2005 200 m st. motylkowym Plebiscyt „Przeglądu Sportowego” Superczempion 2015 1. miejsce 2004 1. miejsce 2005 1. miejsce 2006 2. miejsce 2002 2. miejsce 2003 3. miejsce 2007
Odznaczenia

W latach 2004–2006 wybierana najlepszym polskim sportowcem w plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. W 2005 okrzyknięta najlepszą pływaczką w Europie przez magazyn „Swimming World”.

W 2019 wprowadzona do międzynarodowej galerii sław pływania International Swimming Hall of Fame.

Życiorys

Jest córką Krystyny i Piotra Jędrzejczaków^[1]. Jej ojciec był pięściarzem^[2] i pracował jako górnik^[1]. Wychowała się w Kochłowicach^[3], gdzie uczęszczała do Szkoły Podstawowej nr 19^[4]. W dzieciństwie trenowała szermierkę^[5]. Z czasem przeprowadziła się z rodziną do Katowic^[2], gdzie ukończyła Szkołę Podstawową nr 30 w klasie o profilu pływackim.

W wieku sześciu lat zaczęła uczęszczać na regularne zajęcia pływackie^[6], co zalecił jej lekarz, diagnozując u niej skrzywienie kręgosłupa^[7][8]. Jako podopieczna Pałacu Młodzieży w Katowicach^[9] w 1994 zajęła pierwsze miejsce na mistrzostwach Polski w Radlinie. Jej ówczesnymi trenerami byli, kolejno: Marian Syposz, Jacek Czarnecki, Jan Barucha i Marek Jabczyk^[10]. Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej trafiła do Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Krakowie^[11], gdzie jej trenerką była Maria Jakóbik^[12].

W tym czasie dostała się do narodowej kadry juniorskiej, a jej trenerem był Edmund Uścinowicz^[13][14]. W 1998 została finalistką Światowych Igrzysk Młodzieży w Moskwie. W 1999 na mistrzostwach Europy w Stambule zdobyła brązowy medal w konkurencji 200 m stylem motylkowym, a rok później została mistrzynią Europy w tej konkurencji, uzyskawszy czas 2:08,63^[15], a także zdobyła srebrny medal na 100 m stylem motylkowym. Trzy miesiące później podczas igrzysk olimpijskich w Sydney w półfinale 200 m stylem motylkowym ustanowiła rekord Europy (2:07,81)^[16]. W finale tej konkurencji była piąta z czasem 2:08,48^[17], z kolei na dystansie 100 m stylem motylkowym uzyskała wynik 59,16 s i zajęła dziewiąte miejsce^[18].

Po trzech latach trenowania w Szkole Mistrzostwa Sportowego odeszła z klubu i wyjechała do Hanoweru, gdzie rozpoczęła treningi pod okiem Petera Fischera^[19]. W 2001 na mistrzostwach świata w Fukuoce zdobyła srebrny medal na dystansie 100 m stylem motylkowym. Powróciwszy na stałe do Polski, dołączyła do klubu AZS-AWF Warszawa^[20], a jej trenerem został Paweł Słomiński^[21]. 4 sierpnia 2002 na mistrzostwach Europy w Berlinie czasem 2:05,78 pobiła rekord świata na 200 m stylem motylkowym^[22]. Zajęła drugie miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.

W lipcu 2003 została mistrzynią świata na dystansie 200 m stylem motylkowym, uzyskując czas 2:07,56, a także zdobyła srebrny medal w tej konkurencji na 100 m. Za te dokonania drugi rok z rzędu zajęła drugie miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.

W 2004 na igrzyskach olimpijskich w Atenach zdobyła złoty medal na dystansie 200 m stylem motylkowym. Wywalczyła także dwa srebrne medale w konkurencjach 100 m stylem motylkowym i 400 m stylem dowolnym. Złoty medal przekazała na aukcję charytatywną, a uzyskaną kwotę 257 550 zł przekazała Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu^[23]. 28 sierpnia otrzymała tytuł honorowej obywatelki Rudy Śląskiej^[24], a pod koniec roku zajęła pierwsze miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.

W 2005 podczas mistrzostw świata w Montrealu zwyciężyła na dystansie 200 m stylem motylkowym i czasem 2:05,61 poprawiła własny rekord globu^[25]. W 2005 została uznana za najpiękniejszą Polkę na gali „Viva Najpiękniejsi”, za „złote serce i złote medale”, ponadto magazyn „Swimming World” ogłosił ją najlepszą pływaczką w Europie^[26], a ona sama drugi rok z rzędu zajęła pierwsze miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku. Po wypadku samochodowym, który spowodowała 1 października 2005, na kilka miesięcy zawiesiła karierę.

25 marca 2006 powróciła do sportu, wygrywając w Ostrowcu Świętokrzyskim na 200 m stylem motylkowym w trójmeczu Polska-Czechy-Ukraina z czasem 2:15,73. W grudniu na mistrzostwach Europy na krótkim basenie (25-metrowym) w Helsinkach, zdobywając złoty medal, ustanowiła na tym dystansie rekord Europy (2:04,94). W międzyczasie wystąpiła w teledysku do piosenki „Tyle siły mam” zespołu Varius Manx. Pod koniec 2006 trzeci rok z rzędu zajęła pierwsze miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.

W marcu 2007 na mistrzostwach świata w Melbourne wywalczyła srebrny medal w konkurencji 400 m stylem dowolnym^[27] oraz brązowy medal na dystansie 200 m stylem motylkowym. W grudniu na mistrzostwach Europy na krótkim basenie w Debreczynie zdobyła złoty medal, ustanawiając rekord świata (2:03,53). Ponadto zajęła trzecie miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.

W marcu 2008 bez powodzenia startowała w mistrzostwach Europy w Eindhoven, odpadając w półfinałowych wyścigach na 100 i 200 m stylem motylkowym. Niedługo po zakończeniu zawodów, 28 marca została uhonorowana Orderem Uśmiechu przez Międzynarodową Kapitułę Orderu Uśmiechu. Podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie była czwarta w wyścigu na 200 m stylem motylkowym, dziewiąta na 400 m stylem dowolnym i zajęła 17. miejsce w wyścigu na 100 m stylem motylkowym. Rozczarowana wynikami osiągniętymi na igrzyskach, na jakiś czas zawiesiła treningi^[28]. W tym czasie zakończyła studia magisterskie na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, po czym podjęła dwuletnie studia w stołecznej Akademii Leona Koźmińskiego na kierunku public relations.

W pierwszym kwartale 2009 zakończyła współpracę z Pawłem Słomińskim i rozpoczęła treningi pod okiem Roberta Białeckiego^[29]. Również w 2009 uczestniczyła w dziesiątej edycji programu rozrywkowego TVN Taniec z gwiazdami^[30]; w parze ze Sławomirem Turskim zajęła piąte miejsce.

Jeszcze w 2009 zdecydowała się na wyjazd na treningi do USA, gdzie ćwiczyła pod okiem Dave’a Sali^[31]. W 2011 bez sukcesu uczestniczyła w mistrzostwach świata w Szanghaju, zajmując w eliminacjach dopiero 19. miejsce na 100 m stylem motylkowym, przez co nie zakwalifikowała się do półfinałów^[32]. W trakcie zawodów podjęła decyzję o wyjeździe do Hiszpanii, gdzie trenowała u Bartosza Kizierowskiego^[31].

W 2012 wystartowała w igrzyskach olimpijskich w Londynie; zajęła 16. miejsce w konkurencji 200 m stylem motylkowym oraz 25. miejsce na dystansie dwukrotnie krótszym. Również w 2012 zarejestrowała akademię pływania „Gold Butterfly”^[33], z czasem przemianowaną na „Akademię Otylia”. W latach 2013–2014 studiowała międzynarodowe zarządzanie sportem na Międzynarodowym Rosyjskim Uniwersytecie Olimpijskim w Soczi^[34].

W styczniu 2014 zakończyła karierę sportową oraz objęła stanowisko prezesa Polskiego Stowarzyszenia Sportu Kobiet^[35]. 5 czerwca 2014 podczas uroczystości rozpoczęcia pływackich mistrzostw Polski w Olsztynie ogłosiła zakończenie sportowej kariery^[36].

Otylia Jędrzejczak i Donald Tusk, kwiecień 2014

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 bezskutecznie ubiegała się o mandat z drugiego miejsca na liście Platformy Obywatelskiej w województwie kujawsko-pomorskim, uzyskując 10 110 głosów^[37]. W 2015 była jedną z jurorek w programie rozrywkowym Polsatu Celebrity Splash!, była członkinią honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce^[38] oraz zarejestrowała Fundację Otylii Jędrzejczak, pod której szyldem wspiera młodych sportowców m.in. poprzez organizację obozów sportowych „Otylia Swim Tour”^[39] i realizowanie projektu Mistrzynie w Szkołach^[40], jak też organizuje zawody pływackie „Mikołajkowa Olimpiada Pływacka”^[41] i „Otylia Swim Cup”. W tym czasie została też wykładowcą w Zakładzie Teorii Sportu, Pływania i Ratownictwa Wodnego na AWF w Warszawie^[39][42].

W kwietniu 2017 została członkiem zarządu Polskiego Komitetu Olimpijskiego.

W 2019 została wprowadzona do International Swimming Hall of Fame^[43].

W lutym 2020 wypuściła autorską linię ubrań dla dzieci „Little Champion” pod szyldem marki „Ewa Klucze by Otylia”^[44].

We wrześniu 2021 została wybrana prezesem Polskiego Związku Pływackiego^[45].

Patronuje Szkole Podstawowej nr 4 w Żorach^[46].

Jest także absolwentką Collegium Humanum – Szkoły Głównej Menedżerskiej z siedzibą w Warszawie^[47].

Życie prywatne

Była zaręczona z Maciejem Drzewińskim, piłkarzem wodnym^[48], z którym jednak rozstała się po dwóch i pół roku związku^[49]. Następnie związała się z Michałem Lewandowskim, byłym tenisistą^[50]. W 2015 poznała Pawła Przybyłę, młodszego o cztery lata nauczyciela wychowania fizycznego i byłego zawodnika II-ligowej Cracovii w sekcji koszykówki, z którym ma córkę Marcelinę (ur. 2017) i syna Grzegorza (ur. 2019)^[51]. Mieszkają w Warszawie^[1].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. wypadek Otylii Jędrzejczak

Wypadek samochodowy spowodowany przez Jędrzejczak

Przebieg wypadku

1 października 2005 doznała obrażeń w spowodowanym przez siebie wypadku samochodowym w Miączynie. W samochodzie, którym kierowała, poniósł śmierć jej 18-letni brat, Szymon. Zgodnie z opinią biegłych z Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie przyczyną wypadku był nieprawidłowo wykonany manewr wyprzedzania oraz nadmierna prędkość - około 110 do 120 km/h. Jędrzejczak, wyprzedzając inne samochody, chcąc uniknąć zderzenia z jadącym z naprzeciwka samochodem, zjechała prowadzonym przez siebie Chryslerem 300 C na lewą stronę jezdni, a następnie na pobocze^[52]. W momencie wypadku Jędrzejczak była niedoświadczonym kierowcą^[53], prawo jazdy otrzymała kilkanaście miesięcy wcześniej^[54].

Przebieg procesu

W grudniu 2005 prokuratura w Płońsku postawiła jej zarzut nieumyślnego spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym, po czym 3 stycznia 2007 wniosła akt oskarżenia do sądu rejonowego w Płońsku. Prokuratura zaproponowała ugodę: karę dwóch lat pozbawienia wolności w zawieszeniu, pod warunkiem dobrowolnego poddania się karze. Jędrzejczak nie przyjęła warunków prokuratury, twierdząc, że „nie czuje się winna śmierci brata” a jej przedstawiciel domagał się uniewinnienia Jędrzejczak^[55]. 20 lutego 2007 rozpoczęła się jej rozprawa przed sądem w Płońsku^[56]. W procesie Jędrzejczak została skazana na dziewięć miesięcy ograniczenia wolności i prac na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie (uczyła dzieci pływać), otrzymała także zakaz prowadzenia pojazdów przez jeden rok^[57].

Zarówno prokuratura jak i Jędrzejczak odwołali się od wyroku - prokuratura domagała się zaostrzenia zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego wobec Jędrzejczak - z roku na dwa lata. Jędrzejczak ponownie domagała się uniewinnienia oraz zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesowych^[58].

Wyrok uprawomocnił się 4 września 2007, gdy Sąd Okręgowy w Płocku uznał za bezzasadne apelacje prokuratury i obrońców pływaczki.

Najważniejsze osiągnięcia

Otylia Jędrzejczak

Kopia medalu i autografu w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie

Tablica informacyjna dotycząca Otylii Jędrzejczak w Alei Przyjaciół Nowej Wsi

Igrzyska olimpijskie

• Sydney 2000 – 5. miejsce (200 m stylem motylkowym)
• Ateny 2004 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym), 2. miejsce (400 m stylem dowolnym)
• Pekin 2008 – 4. miejsce (200 m stylem motylkowym), 17. miejsce (100 m stylem motylkowym), 9. miejsce (400 m stylem dowolnym)
• Londyn 2012 – 16. miejsce (200 m stylem motylkowym), 25. miejsce (100 m stylem motylkowym)

Mistrzostwa świata

• Fukuoka 2001 – 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Barcelona 2003 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Montreal 2005 – 1. miejsce i rekord świata (200 m stylem motylkowym), 3. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Melbourne 2007 – 2. miejsce (400 m stylem dowolnym), 3. miejsce (200 m stylem motylkowym)

Mistrzostwa świata (basen 25-metrowy)

• Ateny 2000 – 3. miejsce (200 m stylem motylkowym)
• Moskwa 2002 – 5. miejsce (200 m stylem motylkowym)

Mistrzostwa Europy

• Stambuł 1999 – 3. miejsce (200 m stylem motylkowym), 5. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Helsinki 2000 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Berlin 2002 – 1. miejsce i rekord świata (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Madryt 2004 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 3. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Budapeszt 2006 – 1. miejsce (200 m stylem dowolnym), 2. miejsce (sztafeta 4x200 m stylem dowolnym), 1. miejsce (200 m stylem motylkowym)
• Eindhoven 2008 – odpadła w półfinałach na: 100 m stylem motylkowym i 200 m stylem motylkowym

Mistrzostwa Europy (basen 25-metrowy)

• Walencja 2000 – 4. miejsce (400 m stylem zmiennym), 5. miejsce (200 m stylem zmiennym)
• Antwerpia 2001 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 5. miejsce (100 m stylem motylkowym)
• Helsinki 2006 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym; rekord Europy, 2:04,94), 2. miejsce (200 m stylem dowolnym; rekord Polski, 1.54,39)
• Debreczyn 2007 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym; rekord świata, 2.03,53), 3. miejsce (100 metrów stylem motylkowym)

Mistrzostwa Europy juniorów

• Moskwa 1999 – 1. miejsce (100 m stylem motylkowym), 1. miejsce (200 m stylem motylkowym)

Rekordy świata

Data	Miejsce	Konkurencja	Rezultat	Status
4 sierpnia 2002	Berlin	200 m stylem motylkowym (basen 50 m)	2.05,78	do 28 lipca 2005
28 lipca 2005	Montreal	200 m stylem motylkowym (basen 50 m)	2.05,61	do 17 sierpnia 2006 (Jessicah Schipper)
13 grudnia 2007	Debreczyn	200 m stylem motylkowym (basen 25 m)	2.03,53	do 23 lutego 2008 (Yuko Nakanishi)

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2004^[59]
• Medal Świętego Brata Alberta – 2005
• Order Uśmiechu – 2008

Filmografia

• 2013: Rodzinka.pl jako ona sama
• 2013: Pierwsza miłość jako ona sama

Zobacz też

• Historia rekordu świata na 200 m stylem motylkowym