Ostrowąs (województwo kujawsko-pomorskie)

Ostrowąs – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Aleksandrów Kujawski^[4][5].

Ostrowąs

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	aleksandrowski
Gmina	Aleksandrów Kujawski
Liczba ludności (2022)	385[1]
Strefa numeracyjna	54
Kod pocztowy	87-710[2]
Tablice rejestracyjne	CAL
SIMC	0857373
Położenie na mapie gminy wiejskiej Aleksandrów Kujawski Ostrowąs
Położenie na mapie Polski Ostrowąs
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Ostrowąs
Położenie na mapie powiatu aleksandrowskiego Ostrowąs
52°49′40″N 18°41′50″E[3]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Wieś sołecka – zobacz jednostki pomocnicze gminy Aleksandrów Kujawski w BIP^[6][7].

Historia

Ostrowąs w 1185 roku Ostrawantz, w XIX wieku wieś w powiecie nieszawskim^[8].

W liczbie wsi nadanych kościołowi P. Maryi pod Płockiem, akt z r. 1185 wymienia „Ostrowantz cum ecclesia*. Kościół więc istniał tu zapewne już na początku XI w. (Ulanowski Dok. Kujaw., 287, 1). Jako włość klasztoru premonstratensów pod Płockiem, uwolniona 1361 r. razem ze wsiami: Dymcze i Kurowo od wszelkich podatków przez króla Kazimierza (Kod. Dypl. Pol., I, 216).

W 1353 r. Władysław Biały, książę kujawski i gniewkowski, na prośbę Jakuba, prepozyta klasztoru płockiego, i Grimildy, przełożonej, pozwala przenieść wieś Ostrowąs na prawo magdeburskie.
Za zniesione daniny książęce, mają kmiecie płacić 3 grzywny rocznie i dawać poradlne. Kmiecie, których role przytykały do kościoła w tej wsi, wolni będą od opłat (Kod. Dypl. Pol., II, 299)^[8].

W 1898 w Ostrowąsie urodził się Wincenty Hołtyn, rolnik, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Sanktuarium

We wsi znajduje się Sanktuarium Maryjne, w skład którego wchodzi kościół pw. Narodzenia NMP oraz plac położony niedaleko kościoła, na którym umieszczono 20 figur symbolizujących stacje modlitwy różańcowej. Budowę placu rozpoczęto w 1992 r., a jego pomysłodawcą był kustosz sanktuarium ks. kanonik Jan Matusiak (proboszcz parafii w latach 1978-2006). Prace zakończono w 2006 r., a plac i figury poświęcono w 20. rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej „Pani Kujaw” w Ostrowąsie, w dniu 26 sierpnia 2006 r.

Każda z dwudziestu figur ma wysokość od 2 do 2,5 m. W centrum placu znajduje się kolumna, na szczycie której ustawiona jest figura Matki Bożej z różańcem w ręku.

Od połowy XVII wieku w kościele znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, posiadający srebrne sukienki. Namalował go nieznany artysta na wzór wizerunku Salus Populi Romani (Ocalenie Ludu Rzymskiego) z Bazyliki Santa Maria Maggiore (Matki Bożej Większej) w Rzymie. Obraz w Ostrowąsie, zwany obrazem Matki Bożej Pani Kujaw, został 24 sierpnia 1986 r. koronowany papieskimi koronami przez kard. Józefa Glempa^[9].

Od 1978 r. na terenie sanktuarium mieszkał ks. infułat Władysław Matus, b. proboszcz parafii w Husiatynie i parafii św. Elżbiety we Lwowie, działacz społeczny i polityczny, poseł na Sejm I kadencji. Zmarł w Ostrowąsie w 1993 r^[10].

• 
  Widok ogólny placu z drogą krzyżową
• 
  Jedna z figur w centralnej części placu

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[11] na listę zabytków wpisane są:

• kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, 1914, nr rej.: A/475 z 23.01.1995
• cmentarz przykościelny, ok. 1914, nr rej.: j.w.
• zespół dworski, k. XVIII, nr rej.: 240/A z 20.10.1987:
  • dwór
  • park z aleją
  • folwark.