Oddziaływania antagonistyczne

Oddziaływania antagonistyczne – rodzaj zależności międzygatunkowych między populacjami biocenozy (ożywionej części ekosystemu), uznawany za niekorzystny dla jednej lub obu populacji zajmujących to samo środowisko.

Przykłady wzrostu pojedynczej populacji; modele:
– wzrostu wykładniczego (krzywa „J”), np. wzrost liczebności populacji roślinnej nie poddanej wpływowi roślinożerców,
– logistyczny (krzywa „S”), ustalanie się liczebności populacji producentów i konsumentów (roślinożerców)
Układ współrzędnych:
x – czas (t),
y – liczebność populacji (N)

W ekosystemach liczebność populacji ofiar (prey) i drapieżników (predator) okresowo się zmienia (zob. Równanie Lotki-Volterry)

Wśród zależności antagonistycznych są wyróżniane^[1][2]:

• konkurencja (zob. m.in. zasada Gausego, wzrost logistyczny liczebności populacji, oscylacje i fluktuacje liczebności populacji),
• pasożytnictwo,
• drapieżnictwo (zob. równanie Lotki-Volterry, wzrost logistyczny liczebności populacji),
• allelopatia,
• amensalizm.

Bardzo silne oddziaływania antagonistyczne mają charakter eksploatacji populacji. Do tej grupy oddziaływań międzygatunkowych zalicza się eksploatację przyrody przez człowieka^[3][4][5].

Przypisy

1. Krebs 1997 ↓, s. 497–522.
2. Weiner 2003 ↓, s. 329–395.
3. Weiner ↓, s. 329–395.
4. Krebs 1997 ↓, s. 317–340.
5. Trojan 1985 ↓, s. 263–270.

Bibliografia

• January Weiner: Życie i ewolucja biosfery. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. ISBN 83-01-14047-X.
• Charles J. Krebs: Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-14047-X.
• Ekologia biocenoz. W: Przemysław Trojan: Ekologia ogólna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. ISBN 83-01-02275-2.
• Andrzej Kołodziejczyk: Encyklopedia: Biologia. Spojrzenie na życie i biosferę > Oddziaływania międzygatunkowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 131–136. ISBN 83-01-13767-3.

Linki zewnętrzne

• Współzależności między organizmami w: www.konkurs-ekologiczny.pl