Objawy oponowe – grupa objawów neurologicznych, występujących w przypadku podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Najczęściej pojawiają się w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, zapaleniu mózgu, w krwotoku podpajęczynówkowym. Mogą towarzyszyć guzom wewnątrzczaszkowym oraz być następstwem urazów.

Thumb
Na zdjęciu pacjent z objawem Kerninga, jednym z objawów oponowych

Do objawów oponowych zaliczamy:

  • Sztywność karku – obecna u 30% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych[1].
  • Objaw Kerniga – badany jest u pacjenta leżącego na plecach. Kończynę dolną, zgiętą pod kątem prostym w stawie kolanowym i biodrowym, badający stara się wyprostować w stawie kolanowym. Jeśli objaw Kerniga jest dodatni, to podczas tego ruchu wyczuwalny jest opór, a następnie dochodzi do odruchowego zgięcia kończyny dolnej w kolanie. Objaw ten można wywołać także w ten sposób, że kończynę dolną wyprostowaną w stawie kolanowym i biodrowym próbuje się unieść – podczas tego ruchu następuje opór i zgięcie w stawie kolanowym[2]. Objaw Kerniga obecny u 5% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1].
  • Objaw Brudzińskiego – obecny u 5% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1].
    • górny (karkowy) – jest możliwy do stwierdzenia podczas badania sztywności karku. Przy biernym zgięciu głowy następuje odruchowe zgięcie kończyn w stawach biodrowych i kolanowych[2].
    • dolny (łonowy) – zgięcie w stawach kolanowych i biodrowych przy ucisku na spojenie łonowe[2].
  • Objaw Amossa
  • Opistotonus
  • Objaw Hermana – podczas próby badania sztywności karku i zbliżenia brody do klatki piersiowej dochodzi do odruchowego zgięcia grzbietowego palucha (objaw karkowo-paluchowy). Uważa się, że objaw ten występuje częściej w gruźliczym ZOMR[3].
  • Objawy Flataua:
    • karkowo-mydriatyczny – podczas badania sztywności karku w wyniku zgięcia głowy do przodu w kierunku klatki piersiowej dochodzi do odruchowego rozszerzenia źrenic.[3]
    • erekcyjny – badanie wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach. Kilkukrotne uniesienie i przechylenie tułowia ku przodowi wywołuje wzwód prącia. Uważa się, że objaw ten występuje najczęściej w gruźliczym ZOMR.[3]
  • Objaw Weila-Edelmana
  • Bolesność uciskowa gałek ocznych
  • Światłowstręt (photophobia)
  • Nadwrażliwość na bodźce słuchowe
  • Objaw policzkowy.

Przypisy

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.