ORP Wicher (1950)

ORP Wicher (II) – polski niszczyciel radzieckiego projektu 30bis (typu Smiełyj / ozn. NATO Skoryi), w służbie polskiej Marynarki Wojennej w latach 1958–1974. Był drugim okrętem o tej nazwie, po niszczycielu z 1930.

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

ORP Wicher

Klasa	niszczyciel
Typ	30bis
Historia
Stocznia	Stocznia im. A.Żdanowa w Leningradzie
Położenie stępki	30 marca 1949
Wodowanie	26 września 1950
Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa	Skoryj
Wejście do służby	28 stycznia 1951
Marynarka Wojenna (PRL)
Nazwa	ORP Wicher
Wejście do służby	29 czerwca 1958
Wycofanie ze służby	31 grudnia 1974
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa – 2240 t pełna – 3181 t
Długość	120,5 m
Szerokość	12 m
Zanurzenie	4,2 m
Napęd
2 zespoły turbin parowych o mocy łącznej 60 000 KM, 2 śruby
Prędkość	36 węzłów
Zasięg	3900 Mm/13 w.
Uzbrojenie
4 działa 130 mm (2 x II), 2 działa 85 mm plot. (1 x II), 7 działek 37 mm plot. (7 x I), 10 wt 533 mm (2 x V), bg, 2 mbg, miny
Załoga	260 ludzi (inne dane 218)

Historia

Zbudowany w stoczni im. A.A. Żdanowa w Leningradzie pod numerem stoczniowym S-603^[1]. Stępkę położono 30 marca 1949 roku, a okręt wodowano 26 września 1950 roku^[1].

Do radzieckiej służby wszedł 28 stycznia 1951 pod nazwą „Skoryj”. 29 czerwca 1958 roku został przekazany Polskiej Marynarce Wojennej przez ZSRR – najpierw wydzierżawiony, a w 1965 roku odkupiony. Wchodził w skład 7 Dywizjonu Niszczycieli na Oksywiu. Brał udział w wizytach kurtuazyjnych, m.in. w Portsmouth. W 1968 roku odwiedził aż trzy porty: Rostock, Rotterdam i Helsinki^[2]. Od 1970 roku używano go w charakterze bazy pływającej dla 9. Flotylli Obrony Wybrzeża na Helu. Wycofany ostatecznie ze służby pod koniec 1974 roku, został pozbawiony uzbrojenia i wyposażenia, a następnie zatopiony w pobliżu portu na Helu jako element falochronu^[3]. Kolejno nosił numery burtowe: 54 i (od 1960 roku) 274.

Polskie niszczyciele tego typu: ORP „Grom” – ORP Wicher

Wizyty zagraniczne:^[4]

• 1959 – Brest
• 1960 – Portsmouth, Rostock, Leningrad
• 1965 – Helsinki
• 1967 – Edynburg, Sztokholm
• 1968 – Helsinki, Rotterdam, Rostock

Dowódcy:^[4]

• 1958-1961: kpt. mar. Henryk Koryciński
• 1961-1965: kmdr ppor. Andrzej Ujazdowski
• 1965-1969: kmdr ppor. mar. Tadeusz Moskwa
• 1969-1970: kmdr ppor. Józef Wołczyński
• 1970-1974: kmdr ppor. Tadeusz Pabiś

Dane techniczne

ORP „Wicher” w 1972 roku.

• Wyporność:
  • standardowa – 2240 t
  • maksymalna – 3181 t
• Wymiary:
  • długość całkowita – 121,5 m
  • szerokość 12 m
  • zanurzenie 4,2 m
• Napęd: 2 zespoły turbin parowych systemu Parsonsa(inne języki) z przekładnią o mocy łącznej 60 000 KM, cztery kotły główne i 1 kocioł pomocniczy, max. spalanie kotła głównego 7 ton mazutu na godzinę, a kotła pomocniczego 2 tony mazutu na godzinę. Zapas paliwa wynosił 744 tony; okręt zabierał też 40 ton ropy naftowej, która służyła do napędu agregatów prądotwórczych. 2 śruby o średnicy 3,14 m każda.
• Prędkość maksymalna 36 węzłów
• Zasięg: 3900 Mm przy 13 w.
• Załoga: 260 ludzi (inne dane 218)

Uzbrojenie

• 4 działa 130 mm w dwóch, zamkniętych, dwudziałowych wieżach typu B-2ŁM (2 x II)
  • długość lufy 50 kalibrów (L/50)
• 2 działa plot. 85 mm L/52 w zamkniętej, dwudziałowej wieży na rufie typu 92-K (1 x II)
• 7 automatycznych działek plot. 37 mm L/73,5 na pojedynczych podstawach 70-K (7 x I)
• 10 wyrzutni torpedowych 533 mm w dwóch obrotowych aparatach (2 x V)
• 2 podpokładowe wyrzutnie bomb głębinowych
• 2 miotacze bomb głębinowych
• 2 tory minowe (możliwość zabrania 67 min)

Zachowane elementy

Podwójnie sprzężona radziecka armata morska 92-K kal. 85 mm w Muzeum MW w Gdyni

Denna resztka wraku Wichra, zatopiona na płytkiej wodzie

• od 2010 r. w Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu (przy szosie, na parkingu Muzeum)
  • wirnik turbiny parowej (zdjęcie)
• Muzeum MW w Gdyni
  • wieża artylerii głównej 130 mm
  • wieża dział przeciwlotniczych 85 mm
  • aparat torpedowy
  • stanowisko kierowania ogniem
• wrak ORP WICHER (1949) Pocięty na złom. Resztka kadłuba (denna) zatopiona na płytkiej wodzie poza molem Portu Wojennego w Helu, jako falochron od strony Juraty.

Plany i modele

• Plany Modelarskie nr 126 z 1985 i 150 z 1989.

Zobacz też

• pierwszy okręt o tej nazwie

Przypisy

1. Rochowicz 2017 ↓, s. 29.
2. Robert Rochowicz. Z dziejów Polskiej Marynarki Wojennej. Rok 1968. „Morza, statki i okręty”. Nr 4-5/2003, s. 28-29, lipiec–październik 2003.
3. Kiedyś służyły Marynarce Wojennej, dziś przypominają opuszczone miasto. Wraki okrętów na helskiej plaży
4. Walter Pater, ORP „Wicher” w: Militaria XX wieku nr specjalny 3(4), s. 54.

Bibliografia

• Robert Rochowicz. Spadkobiercy wojennych tradycji. „Morze”. Nr 10/2017. III (25), październik 2017. Warszawa. ISSN 2543-5469.