Loading AI tools
rodzaj torbacza Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niełaz[7] (Dasyurus) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).
Dasyurus | |||
É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796[1] | |||
Niełaz plamisty (D. viverrinus) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
niełaz | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Didelphis maculata Anonymus, 1791 (= Didelphis viverrina Shaw, 1800) | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
|
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii i na Nowej Gwinei[8][9][10].
Długość ciała samic 24,1–45 cm, długość ogona samic 21–41 cm, długość ciała samców 22,8–75,9 cm, długość ogona samców 21,2–55 cm; masa ciała samic 0,24–2,5 kg, samców 0,34–5 kg[9][11].
Rodzaj zdefiniował w 1796 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire w rozprawie doktorskiej na temat torbaczy, opublikowanej na łamach Magasin Encyclopédique[1]. Geoffroy Saint-Hilaire nie wyznaczył gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1888 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczył niełaza plamistego (D. viverrinus)[12].
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[23][8]:
Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[7] | Podgatunki[9][8][11] | Rozmieszczenie geograficzne[9][8][11] | Podstawowe wymiary[9][11] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała) |
Status IUCN[24] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Dasyurus hallucatus | Gould, 1842 | niełaz północny | monotypowy | północno-zachodnia, północna i północno-wschodnia Australia | DC: 25–37 cm; DO: 20–34 cm; MC: 0,24–1,1 kg | EN | |
Dasyurus maculatus | (Kerr, 1792) | niełaz wielki | 2 podgatunki | północno-wschodnia, wschodnia i południowo-wschodnia Australia oraz Tasmania | DC: 31–76 cm; DO: 28–55 cm; MC: 0,8–5 kg | NT | |
Dasyurus albopunctatus | Schlegel, 1880 | niełaz białoplamkowany | monotypowy | Nowa Gwinea (Indonezja i Papua-Nowa Gwinea) | DC: 23–35 cm; DO: 21–29 cm; MC: 520–710 g | NT | |
Dasyurus viverrinus | (G. Shaw, 1800) | niełaz plamisty | monotypowy | Tasmania i Wyspa Bruny | DC: 28–45 cm; DO: 17–28 cm; MC: 0,7–1,9 kg | EN | |
Dasyurus geoffroii | Gould, 1841 | niełaz eukaliptusowy | 2 podgatunki | południowo-zachodnia Australia | DC: 26–40 cm; DO: 21–35 cm; MC: 0,6–2,2 kg | NT | |
Dasyurus spartacus | Van Dyck, 1987 | niełaz spiżowy | monotypowy | południowa Nowa Gwinea (Indonezja i Papua-Nowa Gwinea) | DC: 30–38 cm; DO: 28–28 cm; MC: około 684 g | NT |
Kategorie IUCN: NT – gatunek bliski zagrożenia, EN – gatunek zagrożony.
Opisano również gatunek wymarły z pliocenu Australii[25]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.