Nasięźrzał pospolity
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum L.) – gatunek byliny[3] należący do rodziny nasięźrzałowatych (Ophioglossaceae).
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Podklasa | |
| Rząd | |
| Rodzina |
nasięźrzałowate |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
nasięźrzał pospolity |
| Nazwa systematyczna | |
| Ophioglossum vulgatum L. Sp. pl. 2:1062. 1753 | |
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony. Występuje w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej[4]. Zwarty zasięg gatunku obejmuje w Europie obszar od Wysp Brytyjskich i Francji po południową Skandynawię, Polskę i łuk Karpat, na południu obejmując Bułgarię, Serbię i środkowe Włochy. W rozproszeniu spotykany jest jednak poza tym na całym kontynencie[5]. W Polsce rośnie w rozproszeniu na terenie całego kraju[6].
Morfologia i anatomia
- Pokrój
- Roślina o wysokości od 5 do 30 cm. Z krótkiego, bezzieleniowego i nierozgałęzionego kłącza wyrasta co roku jeden liść nadziemny, podzielony na część wegetatywną i kłos zarodnionośny. Gametofit żyje pod ziemią, współżyje na zasadzie mikoryzy z grzybami, zachowując zdolności fotoautotroficzne w odsłoniętych częściach zawierających chlorofil[7].
- Liść płonny (asymilacyjny)
- Pojedynczy, podłużnie jajowaty lub eliptyczny, całobrzegi, tępy, ku nasadzie zwężony, lekko zbiegający w ogonek, obejmujący część zarodnionośną liścia. Osiąga do 10 cm długości, 4 cm szerokości.
- Kłos zarodnionośny
- Pojedynczy, z dwoma szeregami zarodni[3] ułożonych po 10-35. Ścianka zarodni zbudowana jest z wielu warstw komórek i nie posiada żadnego mechanizmu otwierającego. Zarodniki produkowane są w dużej ilości (nawet do kilkunastu tysięcy). Są one jednakowe co oznacza że roślina jest paprocią jednakozarodnikową[8].
Biologia i ekologia
Pęd nadziemny widoczny jest od czerwca do sierpnia na wilgotnych, śródleśnych polanach, łąkach oraz na glebach wapiennych[3]. Gatunek charakterystyczny łąk trzęślicowych ze związku Molinion caeruleae[9]. Odnotowano występowanie tego gatunku także w lasach grądowych, w miejscach nasłonecznionych (np. po wyrębie drzew, w młodych lasach odradzających się po pożarze oraz lasach w fazie regeneracji)[10].
Liczba chromosomów (w wersji diploidalnej) nasięźrzału pospolitego odnotowana dla roślin występujących w Indiach i Europie wynosi 480, podczas gdy w Ameryce, w rejonie Appalachów, dochodzi ona do 1320[11].
Zagrożenia i ochrona
W Polsce jest to gatunek rzadko spotykany. Umieszczony jest na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006, 2016)[12][13] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia VU). Objęty jest ścisłą ochroną gatunkową od 2004[7][14][15].
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.