Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Narzępikowate, wpleszczowate[2] (Hippoboscidae) – rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje blisko 800 gatunków, od w pełni uskrzydlonych do całkiem bezskrzydłych. Są hematofagicznymi ektopasożytami ssaków i ptaków. Charakteryzuje je larworodność. Większość rozwoju larwalnego ma miejsce w organizmie matki. Larwa po jego opuszczeniu natychmiast zmienia się w poczwarkę.
Takson ten wprowadził w 1819 roku George Samouelle. W węższym ujęciu rodzina ta obejmuje 213 gatunków, zgrupowanych w 21 rodzajach i 3 podrodzinach: Ornithomyinae, Hippoboscinae i Lipopteninae[3]. W pracy sumaryzującej systematykę muchówek Thomasa Pape i współpracowników z 2011 roku[4] oraz w bazie ITIS zastosowano szersze ujęcie rodziny, jako obejmującej trzy następujące podrodziny: Hippoboscinae, Nycteribiinae i Streblinae[1]. W takim przypadku do narzepikowatych należą 782 gatunki, zgrupowane w 68 rodzajach[4]. Tak definiowana rodzina odpowiada dawnemu taksonowi muchówek poczwarkorodnych (Pupipara)[5].
Ciało od przypominającego muchę po silnie zmodyfikowane celem przemieszczania się wśród futra lub piór żywiciela[5]. Skrzydła w pełni rozwinięte, różnie zredukowane do całkiem nieobecnych. Przezmianki występują lub nie. Aparat gębowy kłujący. Wewnątrz kłujki leży połączone z gruczołami ślinowymi podgębie[2].
Wszystkie gatunki są obligatoryjnymi, krwiopijnymi ektopasożytami zwierząt stałocieplnych. Żywicielami Nycteribiinae i Streblinae są nietoperze, natomiast Hippoboscinae pasożytują na ptakach i ssakach, głównie parzystokopytnych[5].
Rozród zachodzi na ciele gospodarza. Niekiedy samiec jest uczepiony samicy przez dłużej niż jeden dzień. Niektóre samice mogą przechowywać spermę i używać jej do kilku zapłodnień. Wszystkie gatunki są larworodne i rodzą po jednej larwie naraz. Larwa rozwija się w macicy, gdzie jest karmiona wydzieliną gruczołów mlecznych. Początkowo jest ona połączona z samicą układem tchawkowym, z czasem wykształca własny układ. Po urodzeniu larwa natychmiast się przepoczwarcza[5]. Poczwarka ma postać bobówki, która bądź opada na glebę, bądź do gniazda żywiciela, bądź pozostaje przyklejona do jego ciała, bądź jest przez pewien czas noszona przez samicę[2]. Stadium to może zimować, w przeciwnym wypadku trwa co najmniej 20 dni[5].
Hippoboscinae i Nycteribiinae są kosmopolityczne, natomiast Streblinae głównie tropikalne[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
