Napad na ekspres

Napad na ekspres (ang. The Great Train Robbery) – amerykański western z 1903 roku reżyserii Edwina S. Portera.W filmie reżyser wykorzystał zdjęcia plenerowe, ruch kamery zwany techniką montażu równoległego. Ta filmowa relacja z napadu na pociąg wyróżnia się szybkością akcji oraz konsekwentnym budowaniem napięcia. Scena pokazująca realizację za planowego wcześniej napadu na stację kolejową, formowanie grupy pościgowej, aby schwytać przestępców. Kulminacyjny fragment filmu, to po zabicie przestępców. Film wyróżnia scena, gdy nagle pojawia się jeden z bandytów podnosi broń i mierzy w publiczność^[1].

Napad na ekspres

The Great Train Robbery

Gatunek	western
Data premiery	1 grudnia 1903 (USA)
Kraj produkcji	USA
Język	angielski (napisy)
Czas trwania	12 min
Reżyseria	Edwin S. Porter
Scenariusz	Edwin S. Porter
Muzyka	Robert Israel
Zdjęcia	Edwin S. Porter Blair Smith
Dystrybucja	Image Entertainment
Budżet	150 USD

Justus D. Barnes strzelający do kamery

Film był na tyle dużym fenomenem, że rozpowszechnił się mit mówiący że był to pierwszy film z gatunku Western^[2].

W tym filmie wystąpił pierwszy kaskader w historii kina Frank Hanaway, który był dawnym kawalerzystą armii USA.

Obsada

• Broncho Billy Anderson – Bandyta / Zabity pasażer
• George Barnes – Bandyta
• Walter Cameron – Szeryf
• Frank Hanaway – Bandyta
• Marie Murray – Tancerka
• Justus D. Barnes – Bandyta strzelający na końcu filmu do kamery
• Mary Snow – Mała dziewczynka
• Morgan Jones
• Tom London
• Alfred C. Abadie – Szeryf

Wyróżnienia

Rok wpisania	National Film Registry
1990	Lista filmów budujących dziedzictwo kulturalne USA utworzona przez National Film Preservation Board[3] i przechowywana w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych[4][5]

Przypisy

1. PhilipP. Kemp PhilipP. (red.), ChristopherCh. Frayling ChristopherCh., Anna Wajcowicz]A.W.] Książka Anna Wajcowicz]A.W.] (tłum.), Historia kina, 2024, s. 22-23, ISBN 978-83-213-5317-3.
2. Everson, William K. (1969), A Pictorial History of the Western Film, Citadel Press
3. Oficjalna strona National Film Preservation Board
4. The Great Train Robbery
5. Napad na ekspres na imdb – zakładka nagrody – lista nagród w bazie IMDb (ang.)

Bibliografia

• Napad na ekspres w bazie IMDb (ang.)
• Napad na ekspres w bazie Filmweb
• Napad na ekspres w bazie Filmsite.org (ang.)

Linki zewnętrzne

• Plakaty z filmu

Kontrola autorytatywna (film krótkometrażowy):

• VIAF: 295710118
• BnF: 16653068d
• SUDOC: 183322843

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/The-Great-Train-Robbery-film-by-Porter