Loading AI tools
portugalski okręt wojenny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
NRP Lima – portugalski niszczyciel z dwudziestolecia międzywojennego, jeden z siedmiu niszczycieli typu Douro. Okręt został zwodowany 29 maja 1933 roku w brytyjskiej stoczni Yarrow Shipbuilders w Glasgow, a w skład Marinha Portuguesa wszedł 12 października 1933 roku. Jednostka, modernizowana w latach 40. i 50. XX wieku, została skreślona z listy floty 16 października 1965 roku.
 „Lima” w 1933 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Yarrow Shipbuilders, Glasgow |
| Położenie stępki |
16 października 1931 |
| Wodowanie |
29 maja 1933 |
 Marinha Portuguesa
| |
| Wejście do służby |
12 października 1933 |
| Wycofanie ze służby |
16 października 1965 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1219 ton |
| Długość |
całkowita: 98,45 metra |
| Szerokość |
9,45 m |
| Zanurzenie |
3,35 m |
| Napęd | |
| 2 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 33 000 KM 3 kotły Yarrow 2 śruby | |
| Prędkość |
36 węzłów |
| Zasięg |
3500 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 4 działa kal. 120 mm (4 x I) 3 działka plot. kal. 40 mm (3 x I) 2 mbg (12 bomb głębinowych) 20 min | |
| Wyrzutnie torpedowe |
8 × 533 mm (2 x IV) |
| Załoga |
127 |
NRP[a] „Lima” był jednym z pięciu portugalskich niszczycieli typu Douro (po sprzedaży jednostki prototypowej Kolumbii zwanego też typem Vouga), które zamówiono na podstawie 10-letniego planu rozbudowy floty z 1930 roku[1][2]. Projekt okrętu powstał w 1931 roku w brytyjskiej stoczni Yarrow Shipbuilders, która na mocy podpisanego 12 czerwca 1931 roku kontraktu zbudowała dwie jednostki i wyprodukowała siłownie dla wszystkich niszczycieli[3][4]. Stocznia wzorowała się na wprowadzonym do służby w 1927 roku brytyjskim niszczycielu HMS „Ambuscade”, lekko modyfikując uzbrojenie i przystosowując okręt do stawiania min[1][3].
„Lima” zbudowany został w stoczni Yarrow w Glasgow (numer budowy 1625)[3][4]. Stępkę okrętu położono 16 października 1931 roku, został zwodowany 29 maja 1933 roku, a ukończono go 12 października 1933 roku[3][4]. Jednostka otrzymała tradycyjną dla niszczycieli portugalskich nazwę, pochodzącą od rzek – w tym przypadku rzeki Lima oraz oznaczenie burtowe „L”[1][3].
„Lima” był średniej wielkości niszczycielem, z klasyczną dla niszczycieli okresu międzywojennego architekturą – uskokiem kadłuba w ⅓ długości, odkrytym od góry pomostem bojowym, dwoma kominami i dwoma masztami[4]. Długość całkowita wynosiła 98,45 metra (93,57 metra między pionami), szerokość 9,45 metra i średnie zanurzenie 3,35 metra[4][5]. Wysokość metacentryczna wynosiła 4,93 metra[4]. Wyporność standardowa wynosiła 1219 ton, a pełna 1563 tony[4][5][b]. Okręt napędzany był przez umieszczone na śródokręciu dwa zestawy turbin parowych systemu Parsonsa z przekładniami Curtissa o łącznej mocy 33 000 KM, do których parę (o ciśnieniu 28 at) dostarczały trzy wodnorurkowe kotły Yarrow[3][6]. Dwa wały napędowe poruszały dwoma trójłopatowymi śrubami, obracającymi się na zewnątrz od płaszczyzny symetrii okrętu[6]. Prędkość maksymalna wynosiła 36 węzłów[5][7][c]. Okręt zabierał 296 ton mazutu (maksymalnie 345 ton), co zapewniało zasięg maksymalny 3500 Mm przy prędkości ekonomicznej 15 węzłów[3][5][d].
Głównym uzbrojeniem artyleryjskim były cztery pojedyncze działa kalibru 120 mm (4,7 cala) Vickers–Armstrong Mark IX L/45, osłonięte maskami przeciwodłamkowymi (jedno na pokładzie dziobowym, jedno w superpozycji na nadbudówce dziobowej, jedno na pokładzie rufowym i jedno na nadbudówce rufowej, także w superpozycji), z zapasem 140 sztuk amunicji o masie 22,7 kg na lufę[8]. Masa całkowita działa wynosiła 3400 kg, długość 5,6 metra, szybkostrzelność 12 strz./min, prędkość wylotowa pocisku 915 m/s, a maksymalna donośność 19 500 metrów (przy kącie podniesienia lufy 45°)[8]. Broń przeciwlotniczą stanowiły trzy pojedyncze dwufuntowe działka przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm Mark VIII L/39, z zapasem 1500 pocisków o masie 0,916 kg na lufę, umieszczone na rufowym pokładzie ochronnym (dwa) i między kominami (jedno)[3][8]. Masa działka wynosiła 279 kg, prędkość wylotowa pocisku 610 m/s, maksymalny kąt podniesienia lufy 85°, donośność maksymalna 7160 metrów, a pułap 4300 metrów[8]. Uzbrojenie uzupełniały dwa poczwórne aparaty torpedowe kal. 533 mm (21 cali), dwa miotacze bomb głębinowych z zapasem 12 bomb oraz 20 min[3][5].
Zarówno broń artyleryjska, jak i torpedowa dysponowały systemami kierowania ogniem, wspomagane dwoma dalmierzami Vickersa, umieszczonymi na dachu pomostu: o bazie 3 metrów dla dział kal. 120 mm i 4-metrowym dla działek przeciwlotniczych[8]. Wyposażenie uzupełniały trzy reflektory, system sygnalizacji podwodnej, echosonda, żyrokompas, radiostacja, dwie szalupy, kuter roboczy oraz dwie tratwy ratunkowe[9].
W momencie wejścia do służby załoga okrętu składała się ze 127 oficerów, podoficerów i marynarzy[10].
Po zakończeniu budowy i odbiorze niszczyciel wyruszył w drogę do kraju, osiągając go 11 stycznia 1934 roku[10]. 2 grudnia 1937 roku „Lima” zderzył się na Tagu ze starą fregatą-hulkiem „Dom Fernando II e Glória”, odnosząc lekkie uszkodzenia[11]. 3 stycznia 1939 roku okręt podczas sztormu zerwał się z kotwicy i został wyrzucony na brzeg w okolicy Cruz Quebrada, ściągnięty po kilku dniach przez holowniki[11]. Po wybuchu II wojny światowej, mimo neutralności, okręt wraz z innymi niszczycielami uczestniczył w patrolach wzdłuż wybrzeża oraz pomiędzy Azorami i Maderą. Pod koniec 1941 roku „Lima” podjął 33 rozbitków z brytyjskiego statku „Ashby” o pojemności 4868 BRT, który został storpedowany 30 listopada na południe od Azorów przez niemieckiego U-Boota U-43[11]. W dniach 7–8 lipca 1942 roku niszczyciel uratował 83 rozbitków z brytyjskiego statku „Avila Star” (14 443 BRT), który 6 lipca został storpedowany na wschód od Azorów przez U-201[11]. Trzecia udana akcja ratunkowa miała miejsce na południe od Azorów 28 stycznia 1943 roku, kiedy to okręt wyłowił 48 rozbitków z amerykańskiego statku „City of Flint” (4963 BRT) (zatopionego 25 stycznia przez U-575) i 70 ocalałych z drugiego amerykańskiego statku „Julia Ward Howe” o pojemności 7176 BRT, storpedowanego 27 stycznia przez U-442. Dwa dni później okręt stoczył ciężką walkę ze sztormem i ledwo uniknął zatonięcia, gdyż przechyły boczne dochodziły do 67°[11]. 20 listopada 1943 roku „Lima” doznał poważnych uszkodzeń po kolizji z brytyjskim statkiem „Finland” na Tagu, a 8 maja 1944 roku nieopodal Setúbal zderzył się z okrętem podwodnym „Delfim”, uszkadzając mu peryskop[11].
W latach 1943–1944 dokonano wzmocnienia uzbrojenia przeciwlotniczego okrętu, montując trzy pojedyncze działka Oerlikon 20 mm L/70 (dwa po bokach pomostu, a jedno za drugim kominem), jak również dodano na rufie dwie zrzutnie bomb głębinowych i zamontowano ASDIC [12][3]. Kolejną, poważną modernizację jednostki przeprowadzono w latach 1946–1949 w Wielkiej Brytanii (na mocy kontraktu na remont pięciu bliźniaczych niszczycieli o łącznej wartości 1,4 mln £, podpisanego ze stoczniami Yarrow i Vickers–Armstrong): wzmocniono przedni maszt, usunięto przedni poczwórny aparat torpedowy (przenosząc na jego miejsce działko kal. 40 mm, uprzednio umieszczone między kominami), wyremontowano kotły i turbiny, skrócono tylny komin, usunięto 3-metrowy dalmierz, zamontowano natomiast radionamiernik, radary Typ 293 i 291M, dalocelownik artyleryjski Typ 285P4 oraz 10 tratw ratunkowych[13]. W wyniku modernizacji wyporność standardowa wzrosła do 1238 ton (pełna do 1563 ton)[4][14], a liczebność załogi do 184 osób[15].
1 czerwca 1949 roku niszczyciel uczestniczył w kolizji z brytyjskim zbiornikowcem RFA[e] „Black Ranger”, który został uszkodzony[16]. W 1951 lub 1952 roku okręt otrzymał nowy numer taktyczny NATO – D333[17][f]. 28 października 1957 roku podczas wizyty w Wielkiej Brytanii „Lima”, „Tejo” i „Vouga”, płynąc w eskorcie slupu „Bartolomeu Dias” z prezydentem Francisco Craveiro Lopesem na pokładzie, weszły na wysokości Greenwich na mieliznę, nie odnosząc poważniejszych uszkodzeń[16]. W latach 1957–1959 w lizbońskiej stoczni CUF niszczyciel przeszedł ostatnią już modernizację, która objęła demontaż dwóch umieszczonych w superpozycji dział kal. 120 mm i instalację w ich miejsce trzylufowego miotacza Squid kal. 305 mm (na dziobie) oraz podwójnego stanowiska działek przeciwlotniczych Bofors kal. 40 mm L/60 (na rufie). Wymieniono też wyposażenie radioelektroniczne okrętu, m.in. radar Typ 291M zastąpiono nowszym MLA1, zamontowano nowy sprzęt łączności oraz utworzono bojowe centrum informacji (CIC)[16].
Na początku lat 60. „Lima” wziął udział w zabezpieczaniu operacji w związku z walkami narodowowyzwoleńczymi w koloniach portugalskich: Angoli i Gwinei Portugalskiej[16]. Okręt został skreślony z listy floty 16 października 1965 roku, po 32 latach służby[14][16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
