Muzeum Kolejnictwa na Śląsku – prywatne muzeum w Jaworzynie Śląskiej w województwie dolnośląskim. Głównym celem statutowym placówki jest ochrona i promocja dziedzictwa kultury technicznej na terenie Śląska oraz działalność dydaktyczna i naukowa. Cele realizowane są przede wszystkim przez ochronę posiadanego zbioru, opracowywanie ekspertyz i dokumentacji, a także konserwację oraz rewitalizację historycznych obiektów przemysłowych.
.jpg) Wachlarz parowozowni w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Towarowa 4 |
| Data założenia |
2004 |
| Zakres zbiorów |
kolejnictwo |
Położenie na mapie Jaworzyny Śląskiej  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |
Położenie na mapie gminy Jaworzyna Śląska  | |
 50°54′56,304″N 16°26′12,494″E | |
| Strona internetowa | |
Muzeum mieści się na terenie zespołu historycznej parowozowni w Jaworzynie Śląskiej. Budynek parowozowni wachlarzowej pochodzi z 1907 roku, rozbudowywany w latach 1914, 1933 oraz 1960.
Historia
Kolekcja eksponatów znajdujących się w Muzeum tworzona była od 1992 roku początkowo przez PKP przy współpracy z Klubem Sympatyków Kolei z Wrocławia.[1]
Brak środków na ich utrzymanie spowodował, że od 2002 roku obiekt zaczął popadać w ruinę, a zabytki kolejnictwa były systematycznie rozkradane.[2]
Muzeum Kolejnictwa na Śląsku rozpoczęło swoją działalność w 2004[3][4]. Po ponad rocznych staraniach zmierzających do ratowania kolekcji parowozów i lokomotyw zgromadzonych w Jaworzynie Śląskiej, Muzeum wydzierżawiło teren wraz z eksponatami od Gminy Jaworzyna Śląska. Od 2005 roku Muzeum prowadzi swoją działalność pod nadzorem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2016 r. Muzeum stało się Oddziałem Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska. Zbiór eksponatów przejęty od PKP składał się z 34 lokomotyw, 41 wagonów i 8 maszyn warsztatowych.
Muzeum dysponuje największą kolekcją taboru kolejowego w Polsce, jej podstawę stanowi zbiór 40 lokomotyw parowych produkcji niemieckiej, polskiej, amerykańskiej oraz angielskiej oraz przeszło 60 wagonów kolejowych różnego typu i przeznaczenia a także szynowe pojazdy specjalistyczne.[2]
Ekspozycje
Podstawę kolekcji Muzeum stanowi zabytkowy tabor kolejowy normalnotorowy z lat 1890 do 1972. Zbiór tworzy 50 lokomotyw trakcji parowej, spalinowej i elektrycznej, a także 100 wagonów oraz kolejowych pojazdów specjalistycznych np. drezyn WM-10. Zabytkowy tabor kolejowy prezentowany jest na terenie bocznicy kolejowej Muzeum, w tym na wachlarzu parowozowni. W kolekcji znajdują się również sprawne pojazdy szynowe – polski parowóz TKt48-18 z 1951 roku, czechosłowacki autobus szynowy serii 830 z 1955 roku, najstarsza czynna lokomotywa spalinowa w Polsce, Deutz OMZ 122 R z 1940 roku, lokomotywa spalinowa Ls40 4606, a także lokomotywa manewrowa SM30-531 z 1961 roku.
Ekspozycje stałe Muzeum Kolejnictwa na Śląsku prezentują historię kolei i techniki kolejowej od XIX wieku do okresu PRL. W częściowo chronologicznym układzie wyodrębniono 7 tematycznych przestrzeni ekspozycyjnych:
- Naczelnik 1930 (historia kolei w Jaworzynie Śląskiej 1843–1945),
- Naczelnik 1977 (historia kolei w Jaworzynie 1945–1990),
- pracownia ODRA (prezentująca jedyną na Dolnym Śląsku elektroniczną maszynę cyfrową, czyli komputer mainframe ODRA 1305),
- Kolejowa Kasa,
- Kolejowa Medycyna Pracy,
- Kolejowa Drukarnia oraz
- zabytkowa makieta kolejowa H0.
Intencją Muzeum było opowiedzenie historii kolei, jednego z najważniejszych wynalazków w dziejach naszej cywilizacji, w oparciu o lokalny, dobrze udokumentowany kontekst w zrekonstruowanych wnętrzach stanowiących autentyczne i atrakcyjne tło dla głównej narracji.
Zawartość ekspozycji stanowią w dużej mierze nieprezentowane wcześniej artefakty ze zbiorów Muzeum Kolejnictwa na Śląsku i pozostałych oddziałów Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska. Dużej liczbie różnorodnych rodzajowo zabytków towarzyszy bogaty materiał ilustracyjny — tekstowy, mapowy oraz ikonograficzny.
Galeria
Motorak 830 189-7 mija Bolesławice Świdnickie
.jpg)
.jpg)
_pic2.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wybrane eksponaty
- parowóz TKh2-12 firmy Union Giesserei z 1890
- parowóz TKi3-23 firmy Hohenzollern z 1903
- parowóz Ok1-325 firmy Henschel und Sohn Kassel z 1921
- parowóz TKt48-18 1951 r. Jedyny sprawny parowóz w kolekcji Muzeum Kolejnictwa na Śląsku
Ważniejsze wydarzenia
Od 2011 roku na terenie Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku organizowana jest Gala Parowozów[5][6][7], Międzynarodowe Zloty Zabytkowych Parowozów. Rokrocznie Jaworzynę Śląską odwiedzają parowozy z Niemiec, Czech i Polski. W 2014 odbyła się 4. edycja, w której udział wzięły parowozy z Polski i Czech.
Wiosną 2014 roku, po przeprowadzeniu remontów i modernizacji zabytkowej infrastruktury kolejowej, w ramach projektu współfinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomiono na terenie bocznicy kolejowej Muzeum tzw. Trasę Parowozową. Dzięki temu zwiedzający uzyskali możliwość przejazdu zabytkowym taborem kolejowym (prowadzonym przez parowóz TKt48-18 bądź przez wagon motorowy konstrukcji czeskiej), połączonego z prezentacją najważniejszych obiektów technicznych, kluczowych dla funkcjonowania dawnej parowozowni. Na trasie zwiedzania znajdują się m.in. żuraw wodny, dźwig węglowy Thiele & Maiwald z 1920 r. z zasiekiem, kanał oczystkowy z elektrowyciągiem, obrotnica oraz zapadnia kolejowa Henschla z 1930 r. Obejrzeć można również pomieszczenia dawnego warsztatu pneumatycznego, odlewni i warsztatu mechanicznego, a także olejarnię i piaskownię, a także autentyczny schron z 1943 r.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
