Mury obronne w Szprotawie

Mury obronne w Szprotawie - system kamiennych zewnętrznych umocnień miejskich, początkowo ziemno-drewnianych, powstały w średniowieczu. W linię murów wkomponowane były Brama Żagańska i Głogowska, szprotawski zamek, furty oraz różnego rodzaju i wielkości basteje. Po raz pierwszy wzmiankowane w roku 1440. Według Felixa Matuszkiewicza istniały już w XIV wieku, kiedy wspomniane zostały miejskie bramy. Broniły Szprotawy m.in. w 1488 roku przed najazdem węgierskim.

Zachowana Baszta Zachodnia

Mury obronne Szprotawy z bastejami w ciągu północnym

Grube na 120 cm i wysokie na ponad 8 m mury wzniesiono z układanego warstwami kamienia polnego, spajanego zaprawą wapienną. W 2. poł. XVI w. przebudowano ich fragmenty, czego konsekwencją było powstanie kolejnych baszt. Odtąd ich liczba wzrosła do 25^[1].

Średnica wewn. dwóch bastei przy ul. Ogrodowej wynosi 220 cm każda, natomiast długość zewn. baszty (Weichhaus) to ok. 470-490 cm. Opiekowały się nimi i obsadzały na okoliczność działań obronnych miejscowe cechy^[2].

W latach 1719–1725 magistrat sprzedał baszty mieszczanom. W XIX wieku większość murów została zburzona. W niektórych przypadkach do pozostałych fragmentów przybudowano domy. Obecnie można wyróżnić 3 zachowane odcinki: północny, zachodni i południowo-zachodni.

Na przedpolu murów znajdowała się fosa miejska oblewana wodami rzeki Szprotawa. Niegdyś sięgała ona blisko murów, współcześnie oddając miejsca Parkowi Goepperta^[3].

Przypisy

1. Aniela Cichalewska, Maciej Boryna, Historia i architektura Bramy Żagańskiej w Szprotawie, Szprotawa 2013, s. 4 (ISBN 978-83-930137-3-9)
2. Maciej Boryna, Przykłady budownictwa obronnego ziemi szprotawskiej, Żary 2015, praca dyplomowa pod kierunkiem dr G.Popowa
3. Średniowieczna Szprotawa, [w:] Zwiedzamy Szprotawę [dostęp 2021-05-19]

Literatura

• Felix Matuszkiewicz, Geschichte der Stadt Sprottau, 1908
• Maciej Boryna, Tajemnice Szprotawy i okolic, 2001 (ISBN 83-913508-1-9)
• Maciej Boryna, Tajemnice militarne Szprotawy, 2006