Morrinhosuchus

Morrinhosuchus – rodzaj wymarłego krokodylomorfa z grupy Notosuchia. Zamieszkiwał tereny dzisiejszej Brazylii, jego szczątki znaleziono w formacji Adamantina z późnej kredy. Znany jest z żuchwy i przedniej części czaszki zebranych w gminie Monte Alto w stanie São Paulo. Jego nazwa odwołuje się do Morrinho de Santa Luzia, wzgórza leżącego nieopodal miejsca odnalezienia holotypu. Epitet gatunkowy luziae odnosi się do kapliczki Santa Luzia usytuowanej na szczycie wzgórza^[1].

Morrinhosuchus
Iori i Carvalho, 2009
Okres istnienia: turon–santon PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 93.9/83.6 93.9/83.6
Rekonstrukcja Morrinhosuchus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	krokodylomorfy
(bez rangi)	Mesoeucrocodylia
(bez rangi)	Notosuchia
(bez rangi)	Ziphosuchia
Rodzaj	Morrinhosuchus
Gatunki
M. luziae Iori i Carvalho, 2009

Czaszka ze szczęką i żuchwą są szerokie w tylnej części, zwężające się ku przodowi. Zęby w tylnej części szczęki i żuchwy mają kształt bulwiasty, w przekroju wydają się natomiast koliste. Podobny kształt zębów spotkano jedynie u innego przedstawiciela Notosuchia: Mariliasuchus, pochodzącego również z formacji Adamantina. Żuchwa zakrzywia się do góry. Spojenie, w którym łączą się oba parzyste zawiązki żuchwy, tworzone jest z udziałem kości okładkowej. Czaszka zachowuje okna przedoczodołowe, czyli otwory leżące naprzeciw oczodołów. Kość nosowa na szczycie czaszki za nozdrzami zewnętrznymi jest względnie długa. Występuje niewielki karb w miejscu zetknięcia kości szczękowej i przedszczękowej w okolicy przodu pyska^[1].

Morrinhosuchus odróżnia się od Mariliasuchus na podstawie kilku unikalnych cech. Na przykład występuje u niego przerwa pomiędzy kością szczękową a podniebienną w okolicy środka tej ostatniej. Kość podniebienna jest także szersza, niż u Mariliasuchus. Zęby obu rodzajów są do siebie bardzo podobne, jednak już ich liczba i rozmieszczenie wykazują niewielkie różnice. Morrinhosuchus ma 7 zębów za zębami przypominającymi ssacze kły. U Mariliasuchus występuje 6. Istnieją także różnice w kształcie pyska. U Morrinhosuchus pysk był wyższy, bardziej zaostrzony^[1].

Formację Adamantina datuje się na turon–santon. Jej osady powstały w warunkach częściowo suchych około 95 milionów lat temu. Morrinhosuchus znaleziono w odsłonięciu czerwonego piaskowca z wtrętami z węglanów, konkrecjami, a także z obszarami intensywnej bioturbacji. Formacja ta należy do większego basenu Bauru, z którego pochodzi kilka innych Notosuchia. Chodzi tu o Sphagesaurus, Mariliasuchus, Adamantinasuchus, Armadillosuchus i Baurusuchus^[1].

Przypisy

1. F.V. Iori, Carvalho, I.S.. Morrinhosuchus luziae, um novo Crocodylomorpha Notosuchia da Bacia Bauru, Brasil. „Revista Brasileira de Geociências”. 39 (4), s. 717–725, 2009.