Mistrzostwa Australii w piłce nożnej

Mistrzostwa Australii w piłce nożnej – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie (corocznie lub cosezonowo), mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Australii.

Drużyna Melbourne Victory FC fetująca tytuł mistrzowski w meczu Grand Final (2006/2007)

Tło historyczne

Pierwsze plany, które miały na celu utworzenia piłkarskich rozgrywek ligowych na szczeblu krajowym pojawiały się na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, jednak niechęć piłkarskich federacji stanowych oraz klubów przyczyniły się do zaniechania tego planu^[1]. Dopiero awans reprezentacji Australii na Mistrzostwa Świata w 1974 roku, przyczynił się do utworzenia pierwszych rozgrywek ligowych na szczeblu krajowym, które zostały zainicjowane w 1977 roku^[2].

W 1977 roku zostały zainicjowane rozgrywki National Soccer League (NSL), które organizowane były przez Australian Soccer Association (ASA, Soccer Australia). W latach 1977 – 1983 oraz w 1987 roku mistrz Australii wyłaniany był po zakończeniu rozgrywek ligowych^[3] [4] . W Australii tradycyjnie mistrz rozgrywek wyłaniany był po zakończeniu sezonu zasadniczego, w trakcie serii finałowej rozgrywek^[a]. W latach 1978 – 1980 oraz w 1982 roku po zakończeniu sezonu ligowego zostały rozegrane serie finałowe, które miały charakter pokazowy i niedecydowany o tytule mistrzowskim^[5] [6] . Po raz pierwszy w 1984 roku rozgrywki zostały podzielone na dwie części: sezon zasadniczy i serię finałową, która to decydowała o tytule mistrza kraju^[7] . Początkowo taka forma rozgrywek obowiązywała w latach 1984 – 1986, a od 1988 roku taka forma rozgrywek weszła już na stałe, aż do likwidacji ligi NSL po sezonie 2003/2004^{[8] [9] [10] [11]}.

Po likwidacji ligi NSL (m.in. ze względu na problemu finansowe) od sezonu 2005/2006 zostały rozpoczęte nowe rozgrywki pod nazwą A-League, które organizowane są przez Football Federation Australia (FFA). Mistrz kraju wyłaniany jest po zakończeniu sezonu zasadniczego, w trakcie rozgrywania serii finałowej rozgrywek^[11].

Najwięcej razy po tytuł mistrzowski (aż czterokrotnie) w historii australijskiej piłki sięgały drużyny: Marconi Stallions, Melbourne Victory FC, South Melbourne FC i Sydney City, Sydney FC^[b][12].

Mistrzowie, medaliści i finaliści rozgrywek

National Soccer League

Sezon	Liczba tytułów	Sezon zasadniczy			Seria finałowa
		I miejsce	II miejsce	III miejsce	Zwycięzca Grand Final	Finalista Grand Final
1977	1	Eastern Suburbs	Marconi Fairfield	Fitzroy United	seria finałowa nie była rozgrywana
1978	1	West Adelaide	Eastern Suburbs	South Melbourne FC	Eastern Suburbs[c]	Marconi Fairfield
1979	1	Marconi Fairfield	Heidelberg United	Sydney City	Sydney City[d]	Brisbane City FC
1980	2	Sydney City	Heidelberg United	South Melbourne FC	Heidelberg United[e]	Sydney City
1981	3	Sydney City	South Melbourne FC	Brisbane City FC	seria finałowa nie była rozgrywana
1982	4	Sydney City	St. George Saints	Wollongong City	St. George Saints[f]	Sydney City
1983	1	St. George Saints	Sydney City	Preston Lions FC	seria finałowa nie była rozgrywana
1984[g]	1	Sydney City	Sydney Olympic	Marconi Fairfield	South Melbourne FC	Sydney Olympic
		South Melbourne FC	Heidelberg United	Melbourne Croatia
1985[h]	1	Sydney City	Sydney Croatia	Marconi Fairfield	Brunswick Juventus	Sydney City
		South Melbourne FC	Brunswick Juventus	Heidelberg United
1986[i]	1	Sydney Croatia	Sydney Olympic	St. George Saints	Adelaide City	Sydney City
		Brunswick Juventus	Footscray JUST	Adelaide City
1987	1	APIA Leichhardt Tigers	Preston Lions FC	St. George Saints	seria finałowa nie była rozgrywana
1988	2	Wollongong City	Sydney Croatia	South Melbourne FC	Marconi Fairfield	Sydney Croatia
1989	3	Marconi Fairfield	St. George Saints	Sydney Olympic	Marconi Fairfield	Sydney Olympic
1989/1990	1	Marconi Fairfield	South Melbourne FC	Melbourne Croatia	Sydney Olympic	Marconi Fairfield
1990/1991	2	Melbourne Croatia	South Melbourne FC	Adelaide City	South Melbourne FC	Melbourne Croatia
1991/1992	2	Melbourne Croatia	Sydney Olympic	South Melbourne FC	Adelaide City	Melbourne Croatia
1992/1993	4	South Melbourne FC	Marconi Fairfield	Adelaide City	Marconi Fairfield	Adelaide City
1993/1994	3	Melbourne Knights	South Melbourne FC	Sydney United	Adelaide City	Melbourne Knights
1994/1995	1	Melbourne Knights	Adelaide City	Sydney United	Melbourne Knights	Adelaide City
1995/1996	2	Marconi Fairfield	Melbourne Knights	Sydney Olympic	Melbourne Knights	Marconi Fairfield
1996/1997	1	Sydney United	Brisbane Strikers	South Melbourne FC	Brisbane Strikers	Sydney United
1997/1998	3	South Melbourne FC	Carlton SC	Adelaide City	South Melbourne FC	Carlton SC
1998/1999	4	Sydney United	South Melbourne FC	Perth Glory FC	South Melbourne FC	Sydney United
1999/2000	1	Perth Glory FC	Wollongong Wolves	Carlton SC	Wollongong Wolves	Perth Glory FC
2000/2001	2	South Melbourne FC	Wollongong Wolves	Perth Glory FC	Wollongong Wolves	South Melbourne FC
2001/2002	2	Perth Glory FC	Newcastle United	Sydney Olympic Sharks	Sydney Olympic Sharks	Perth Glory FC
2002/2003	1	Sydney Olympic	Perth Glory FC	Parramatta Power	Perth Glory FC	Sydney Olympic
2003/2004	2	Perth Glory FC	Parramatta Power	Adelaide United	Perth Glory FC	Parramatta Power

Źródło: OzFootball.net i Worldfootball.net.

Legenda:
 South Melbourne FC  mistrz kraju.

A-League

Sezon	Liczba tytułów	Sezon zasadniczy			Seria finałowa
		I miejsce	II miejsce	III miejsce	Zwycięzca Grand Final	Finalista Grand Final
2005/2006	1	Adelaide United FC	Sydney FC	Central Coast Mariners FC	Sydney FC	Central Coast Mariners FC
2006/2007	1	Melbourne Victory FC	Adelaide United FC	Newcastle United Jets FC	Melbourne Victory FC	Adelaide United FC
2007/2008	1	Central Coast Mariners FC	Newcastle United Jets FC	Sydney FC	Newcastle United Jets FC	Central Coast Mariners FC
2008/2009	2	Melbourne Victory FC	Adelaide United FC	Queensland Roar FC	Melbourne Victory FC	Adelaide United FC
2009/2010	2	Sydney FC	Melbourne Victory FC	Gold Coast United FC	Sydney FC	Melbourne Victory FC
2010/2011	1	Brisbane Roar FC	Central Coast Mariners FC	Adelaide United FC	Brisbane Roar FC	Central Coast Mariners FC
2011/2012	2	Central Coast Mariners FC	Brisbane Roar FC	Perth Glory FC	Brisbane Roar FC	Perth Glory FC
2012/2013	1	Western Sydney Wanderers FC	Central Coast Mariners FC	Melbourne Victory FC	Central Coast Mariners FC	Western Sydney Wanderers FC
2013/2014	3	Brisbane Roar FC	Western Sydney Wanderers FC	Central Coast Mariners FC	Brisbane Roar FC	Western Sydney Wanderers FC
2014/2015	3	Melbourne Victory FC	Sydney FC	Adelaide United FC	Melbourne Victory FC	Sydney FC
2015/2016	1	Adelaide United FC	Western Sydney Wanderers FC	Brisbane Roar FC	Adelaide United FC	Western Sydney Wanderers FC
2016/2017	3	Sydney FC	Melbourne Victory FC	Brisbane Roar FC	Sydney FC	Melbourne Victory FC
2017/2018	4	Sydney FC	Newcastle United Jets FC	Melbourne City FC	Melbourne Victory FC	Newcastle United Jets FC
2018/2019	4	Perth Glory FC	Sydney FC	Melbourne Victory FC	Sydney FC	Perth Glory FC

Źródło: Ultimatealeague.com i Worldfootball.net.

Legenda:
 Brisbane Roar  mistrz kraju.

Statystyki

W dotychczasowej historii Mistrzostw Australii, tytuł mistrzowski zdobywało 19 zespołów, a na podium rozgrywek stawało łącznie 29 zespołów^[12].

Lp.	Klub	Tytuły mistrzowskie	Sezon zasadniczy			Seria finałowa
			I miejsce	II miejsce	III miejsce	Zwycięzca Grand Final	Finalista Grand Final
1	Sydney City	4	6[j]	2	1	2[k]	4[l]
2	South Melbourne FC	4	5[m]	5	5	4	1
3	Marconi Fairfield	4	4	2	2[n]	3	3[o]
4	Sydney FC	4	3	3	1	4	1
5	Melbourne Victory FC	4	3	2	2	4	2
6	Brisbane Roar	3	2	1	3	3	0
7	Adelaide City	3	0	1	4[p]	3	2
8	Perth Glory FC	2	4	1	3	2	4
9	Melbourne Knights	2	4	1	2[q]	2	3
10	Sydney Olympic	2	1	3[r]	3	2	3
11	Wollongong Wolves	2	1	2	1	2	0
12	Adelaide United	1	2	2	3	1	2
13	Central Coast Mariners	1	2	2	2	1	3
14	St. George Saints	1	1	2	2[s]	1[t]	0
15	Brunswick Juventus	1	1[u]	1[v]	0	1	0
16	APIA Leichhardt Tigers	1	1	0	0	0	0
16	West Adelaide	1	1	0	0	0	0
18	Newcastle United Jets	1	0	3	1	1	1
19	Brisbane Strikers	1	0	1	0	1	0
20	Sydney United	0	3[w]	2[x]	2	0	3
21	Western Sydney Wanderers FC	0	1	2	0	0	3
22	Heidelberg United	0	0	3[y]	2[z]	1[aa]	0
23	Carlton SC	0	0	1	1	0	1
23	Parramatta Power	0	0	1	1	0	1
25	Preston Lions FC	0	0	1	1	0	0
26	Footscray JUST	0	0	1[ab]	0	0	0
27	Brisbane City FC	0	0	0	1	0	1[ac]
28	Gold Coast United FC	0	0	0	1	0	0
28	Melbourne City FC	0	0	0	1	0	0

Źródło: OzFootball.net i Ultimatealeague.com.

Uwagi

1. Mecz decydujący o tytule mistrzowskim określany jest terminem Grand Final.
2. Stan po zakończeniu sezonu 2018/2019.
3. W sezonie 1978 seria finałowa miała charakter pokazowy i nie decydowała o tytule mistrza kraju.
4. W sezonie 1979 seria finałowa miała charakter pokazowy i nie decydowała o tytule mistrza kraju.
5. W sezonie 1980 seria finałowa miała charakter pokazowy i nie decydowała o tytule mistrza kraju.
6. W sezonie 1982 seria finałowa miała charakter pokazowy i nie decydowała o tytule mistrza kraju.
7. W sezonie 1984 drużyny, w trakcie sezonu zasadniczego były podzielone na dwie Konferencję Północną i Południową. Zespoły z Konferencji Północnej wymienione są w górnym wierszu, a z Konferencji Południowej w dolnym wierszu.
8. W sezonie 1985 drużyny, w trakcie sezonu zasadniczego były podzielone na dwie Konferencję Północną i Południową. Zespoły z Konferencji Północnej wymienione są w górnym wierszu, a z Konferencji Południowej w dolnym wierszu.
9. W sezonie 1986 drużyny, w trakcie sezonu zasadniczego były podzielone na dwie Konferencję Północną i Południową. Zespoły z konferencji północnej wymienione są w górnym wierszu, a z konferencji południowej w dolnym wierszu.
10. W tym dwa 1. miejsce w Konferencji Północnej z lat 1984 i 1985.
11. Wliczono dwa wygrane finały z lat 1978 i 1979, które nie decydowały o tytule mistrzowskim.
12. Wliczono dwa przegrane finały z lat 1980 i 1982, które nie decydowały o tytule mistrzowskim.
13. W tym dwa 1. miejsce w Konferencji Południowej z lat 1984 i 1985.
14. W tym dwa 3. miejsca w Konferencji Północnej z lat 1984 i 1985.
15. Wliczono jeden przegrany finał z 1978 roku, który nie decydowały o tytule mistrzowskim.
16. W tym jedno 3. miejsce w Konferencji Południowej z 1986 roku.
17. W tym jedno 3. miejsce w Konferencji Południowej z 1984 roku.
18. W tym dwa 2. miejsce w Konferencji Północnej z lat 1984 i 1986.
19. W tym jedno 3. miejsce w Konferencji Północnej z 1986 roku.
20. Wliczono jeden wygrany finał z 1982 roku, który nie decydował o tytule mistrzowskim.
21. W tym jedno 1. miejsce w Konferencji Południowej z 1986 roku.
22. W tym jedno 2. miejsce w Konferencji Południowej z 1985 roku.
23. W tym jedno 1. miejsce w Konferencji Północnej z 1986 roku.
24. W tym jedno 2. miejsce w Konferencji Północnej z 1985 roku.
25. W tym jedno 2. miejsce w Konferencji Południowej z 1984 roku.
26. W tym jedno 3. miejsce w Konferencji Południowej z 1985 roku.
27. Wliczono jeden wygrany finał z 1980 roku, który nie decydował o tytule mistrzowskim.
28. W tym jedno 2. miejsce w Konferencji Południowej z 1986 roku.
29. Wliczono jeden przegrany finał z 1979 roku, który nie decydowały o tytule mistrzowskim.