Michał Pakosz

Michał Władysław Pakosz (ur. 15 września 1888 we Lwowie, zm. 4 kwietnia 1938 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Michał Władysław Pakosz

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	15 września 1888 Lwów
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1938 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1938
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Piechoty Legionów 33 Pułk Piechoty 1 Dywizja Piechoty Legionów Obszar Warowny „Wilno” 24 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu piechoty zastępca dowódcy pułku piechoty dowódca pułku piechoty dowódca piechoty dywizyjnej pomocnik dowódcy i dowódca obszaru warownego dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Grób gen. Michała Pakosza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Życiorys

Michał Władysław Pakosz urodził się 15 września 1888 we Lwowie, w rodzinie Antoniego i Kornelii z Mielnickich. W latach 1902–1910 był uczniem ośmioklasowego C. K. Gimnazjum w Brzeżanach^[1] (w jego klasie od 1907 był Platon Bałaban, późniejszy dowódca Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych)^[2]. W latach 1910–1914 studiował na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie studiów działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim „Strzelec”.

W latach 1914–1917 walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 1 pułku piechoty LP. Dowodził plutonem i kompanią. 19 września 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii. Od sierpnia 1918 był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej w Brzeżanach.

Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika i przydzielony do Dowództwa „Wschód”^[3][4]. 3 listopada 1918 został internowany przez Ukraińców. Od 28 maja 1919, po zwolnieniu z internowania, pełnił służbę w 1 pułku piechoty Legionów. Dowodził kompanią, a następnie III batalionem. 15 lipca 1920 został zatwierdzony w stopniu majora, a 3 maja 1922 zweryfikowany w stopniu podpułkownika. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku zastępcy dowódcy 1 pułku piechoty Legionów. W styczniu 1923 objął dowództwo 33 pułku piechoty w Łomży^[5][6]. 1 grudnia 1924 awansował na pułkownika. 14 września 1926 został dowódcą 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie^[7]. 19 marca 1928 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie^[8]. W lutym 1929 został przeniesiony do Komendy Obszaru Warownego „Wilno” na stanowisko pomocnika dowódcy z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego^[9]. 9 października 1930 zastąpił gen. bryg. Henryka Krok-Paszkowskiego na stanowisku dowódcy Obszaru Warownego „Wilno”^[10][11]. Od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932 był słuchaczem VI Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Od 18 sierpnia 1932 pełnił jednocześnie obowiązki dowódcy OWar. „Wilno” i komendanta garnizonu Wilno. 12 października 1935 został dowódcą 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu. Na generała brygady został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 w korpusie generałów. Zmarł 4 kwietnia 1938 w Warszawie. Pochowany 7 kwietnia 1938^[12] na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A5-6-1a)^[13].

Gen. Michał Pakosz był mężem Felicji z Suchorzewskich (1893–1986), córki Witolda (1857–1936) i Stefanii z Gołębiowskich (1868–1937). Felicja była siostrą Leona Suchorzewskiego (1894–1970) i Zofii (1892–1988), żony generała Stefana Dąb-Biernackiego.

Michał i Felicja mieli dwoje dzieci: Barbarę Wandę (1920–2000)^[13] i Andrzeja. Andrzej Pakosz ps. „Paweł” urodził się 18 lutego 1924 w Łomży, gdzie jego ojciec dowodził 33 pułkiem piechoty. W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracji. Był żołnierzem Armii Krajowej w stopniu plutonowego podchorążego. Pełnił służbę w I plutonie 1 kompanii batalionu AK „Zośka”. Poległ 2 sierpnia 1944 na Mokotowie.

Awanse

• chorąży – 2 lipca 1915
• podporucznik – 1 kwietnia 1916
• porucznik – 1918
• kapitan – 1919
• major – 15 lipca 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 „w piechocie, w grupie byłych Legionów Polskich”
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 200. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 50. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• generał brygady – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[14]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 7 kwietnia 1938)
• Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)^[15]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[16]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)^[17]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Przypisy

1. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1909/10. Brzeżany: 1910, s. 113.
2. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum w Brzeżanach za rok szkolny 1903, Brzeżany 1903, s. 32, klasa Ic. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum w Brzeżanach za rok szkolny 1905, Brzeżany 1905, s. 43, klasa IIIa. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1906, Brzeżany 1906, s. 47, klasa IVa. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1907, Brzeżany 1907, s. 83, klasa Va. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1907/8, Brzeżany 1908, s. 97, klasa VIa. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1908/9, Brzeżany 1909, s. 101, klasa VIIa. Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1909/10, Brzeżany 1910, s. 113, 114, klasa VIIIa.
3. Dziennik Rozkazów Wojskowych z 24 kwietnia 1919 r. Nr 44, poz. 1433.
4. Dziennik Rozkazów Wojskowych z 26 kwietnia 1919 r. Nr 45, poz. 1495.
5. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 stycznia 1923 r., Nr 5, s. 51.
6. Rocznik oficerski 1923, s. 221, 398.
7. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 14 września 1926 r., Nr 37, s. 302.
8. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 20 marca 1928 r., Nr 7, s. 65.
9. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 14 lutego 1929 r., Nr 4, s. 79.
10. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 stycznia 1928 r., Nr 1, s. 1.
11. Rocznik oficerski 1932, s. 16, 483.
12. Pogrzeb gen. Michała Pakosza w Warszawie [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-05-19].
13. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
14. Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 239
15. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
16. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
17. M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu pracy oświatowej”.

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
• Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
• Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
• PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Wspomnienie pośmiertne o zasłużonym brzeżańczyku ś.p. gen. Pakoszu. „Głos Brzeżański”, s. 5, Nr 10 z 15 maja 1938.
• Potomkowie Sejmu Wielkiego, Serwis genealogiczny pod patronatem Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego.
• Andrzej Pakosz. Powstańcze biogramy