Loading AI tools
brytyjski wojskowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Max Kennedy Horton (ur. 29 listopada 1883 w Rhosneigr, zm. 30 lipca 1951 w Londynie) – brytyjski wojskowy, admirał Royal Navy, jeden z asów broni podwodnej okresu I wojny światowej, podczas II wojny światowej dowódca brytyjskiej floty podwodnej, a od listopada 1942 roku komendant Western Approaches, o znaczącym wkładzie w zwycięstwo w bitwie o Atlantyk.
Max Horton urodził się w miejscowości Rhosneigr na wyspie Anglesey, jego ojciec był maklerem. W 1898 roku wstąpił do szkoły oficerskiej Royal Navy na HMS „Britannia”[1]. W 1904 roku zainteresował się nową bronią: okrętami podwodnymi i zaczął się specjalizować w tej dziedzinie. W 1907 roku otrzymał swoje pierwsze dowództwo na A1[2], następnie na C8. W 1911 roku wsławił się ratując z narażeniem własnego życia innego marynarza, za co został odznaczony srebrnym Sea Gallantry Medal[3]. Na początku I wojny światowej dowodził pełnomorskim E9, na którym odniósł znaczące sukcesy. 13 września 1914 roku zatopił w pobliżu Helgolandu niemiecki mały krążownik "Hela" z niemal całą załogą (uratowano jedynie dwóch marynarzy), pierwszą jednostkę przeciwnika zatopioną przez brytyjski okręt podwodny[2]. Powracając do portu kazał podnieść na maszcie piracką flagę (Jolly Roger) dla zawiadomienia o zwycięstwie, co zapoczątkowało tradycję jej użycia podczas obu światowych konfliktów[4][5]. 6 października zatopił niszczyciel S 116 i za te osiągnięcia został odznaczony po raz pierwszy Distinguished Service Order[1]. W drugiej połowie października 1914 roku, wraz z E1 dowodzonym przez Noela F. Laurence'a oraz E11 z Martinem Dunbar-Nasmithem został na E9 skierowany na Morze Bałtyckie[6], gdzie działając w oparciu o rosyjskie bazy odnieśli wszyscy znaczące sukcesy w działaniach przeciwko niemieckim liniom żeglugowym, zakłócając skutecznie dostawy rudy żelaza ze Szwecji[1]. 2 lipca 1915 roku storpedował w rejonie Rozewia krążownik pancerny "Prinz Adalbert", poważnie go uszkadzając[7]. Jego osiągnięcia przyniosły mu odznaczenie rosyjskim Orderem św. Jerzego[6].
Po powrocie do Wielkiej Brytanii pod koniec 1915 roku, otrzymał dowództwo nowego okrętu podwodnego J6[4]. W 1917 roku został odznaczony po raz drugi Distinguished Service Order[1], a w roku następnym objął dowodzenie podwodnym monitorem M1[8]. W 1919 roku dowodził flotyllą okrętów podwodnych, rok później ponownie wziął udział w działaniach na Bałtyku, przeciwko bolszewikom w ramach interwencji alianckiej. Za swe zasługi został wówczas po raz trzeci odznaczony DSO[1]. W latach międzywojennych przechodził kolejne stopnie kariery wojskowej, dowodził między innymi flotyllą okrętów podwodnych typu K oraz pancernikiem "Resolution". W 1932 roku został awansowany do stopnia kontradmirała (Rear Admiral)[9] i mianowany zastępcą dowódcy Home Fleet. Dwa lata później został odznaczony Orderem Łaźni[1], w 1935 roku objął dowództwo dywizjonu krążowników Floty Śródziemnomorskiej[2]. Rok później awansował do stopnia wiceadmirała (Vice Admiral) i został dowódcą Floty Rezerwowej[9]. Na początku 1939 roku został komandorem Orderu Łaźni[1].
Po wybuchu II wojny światowej objął dowództwo Northern Patrol, odpowiadając za blokadę wyjść z Morza Północnego na Atlantyk[1]. W styczniu 1940 roku powrócił do dowodzenia okrętami podwodnymi, jako oficer flagowy sił podwodnych Royal Navy[10]. Kierował z sukcesami działaniami brytyjskich okrętów podwodnych podczas kampanii norweskiej a po przystąpieniu Włoch do wojny skupił się na skutecznych operacjach przeciwko trasom zaopatrzeniowym Osi na Morzu Śródziemnym, na trasie do Afryki Północnej[2]. Był również odpowiedzialny za nadzór nad projektowaniem i opracowaniem taktyki działania miniaturowych okrętów podwodnych[10]. W 1941 roku awansował do stopnia pełnego admirała (Admiral)[9], a w listopadzie 1942 roku objął dowództwo Western Approaches (Commander in Chief, Western Approaches – CINKWA), zastępując admirała Percy'ego Noble'a[2]. Na tym stanowisku, kwaterując w Liverpoolu, odpowiadał za bezpieczeństwo konwojów zmierzających przez Atlantyk do portów brytyjskich. Do jego niewątpliwych zasług na tym stanowisku należą: utworzenie systemu grup eskortowych, grup wsparcia (support groups) i poszukiwawczych (hunter-killer groups), tworzonych wokół lotniskowców eskortowych, aktywnie zwalczających U-Booty na oceanie[1]; zwiększenie roli lotnictwa w wykrywaniu i atakowaniu okrętów podwodnych przeciwnika; wykorzystanie zdobyczy technicznych, jak radar czy radionamiernik[9]. Rozpoczęta w 1943 roku ofensywa przeciwko U-Bootom, chociaż nie zlikwidowała całkowicie zagrożenia z ich strony, doprowadziła do znacznego ograniczenia odnoszonych przez nie sukcesów[1].
Admirał Max Horton odszedł ze służby na własną prośbę w sierpniu 1945 roku. W tym samym roku został kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Łaźni[1]. W trakcie swojej kariery był również honorowany odznaczeniami innych krajów: rosyjskimi Orderem św. Jerzego (1915), Orderem św. Włodzimierza z mieczami, Orderem św. Anny z mieczami i diamentami i Orderem św. Stanisława; francuskimi Legią Honorową i Krzyżem Wojennym z palmą; holenderskim Krzyżem Wielkim Orderu Oranje-Nassau (1942); amerykańską Legią Zasługi (1946) oraz norweskim Krzyżem Wielkim Orderu św. Olafa. W 1946 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Liverpoolu, dwa lata później doktorat honorowy na Queens University w Belfaście[3][11].
Zmarł 30 lipca 1951 roku w Londynie, został pochowany w katedrze w Liverpoolu[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.