Loading AI tools
argentyńska pisarka i historyk sztuki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marta Traba Taín (ur. 25 stycznia 1930 w Buenos Aires, Argentyna, zm. 27 listopada 1983 w Mejorada del Campo, Hiszpania) – argentyńska pisarka i historyk sztuki.
Urodziła się w rodzinie pochodzącego z Galicji pisarza Francisco Traby, w domu rodzinnym panowała bieda, ponieważ jej ojciec uważał się za artystę, był alkoholikiem, często nie pracował i nie opłacał czynszu. Studiowała filozofię i historię literatury na Uniwersytecie Buenos Aires, gdzie w 1950 uzyskała dyplom. Podczas studiów pracowała w prowadzonym przez krytyka literackiego Jorge Romero Bresta czasopiśmie „Ver y Estimar”.
Aby kontynuować naukę wyjechała do Rzymu, a rok później do Paryża. Od 1951 do 1953 studiowała na Sorbonie, rok później przeniosła się do Bogoty, gdzie wykładała historię sztuki i sztukę latynoamerykańską w Universidad de las Americas i Universidad de los Andes, prowadziła również programy kulturalne w telewizji. Od 1957 współpracowała z czasopismem „Prism”, w 1963 należała do grupy założycieli Museo de Arte Moderno de Bogota, którym kierowała do 1968. Od 1967 wykładała historię kultury i sztuki na Universidad Nacional de Colombia. W tym czasie rozwiodła się z Alberto Zalamea, z którym miała dwóch synów, Gustavo i Fernando.
W 1968 po dojściu do władzy Carlosa Llerasa Restrepo do uczelni wkroczyło wojsko, Marta Traba stanęła na czele protestujących i została uznana za obcokrajowca, którego obecność terenie Kolumbii jest niepożądana. Otrzymała dobę na opuszczenie kraju, od tego czasu przebywała stale na emigracji. Wyjechała do Montevideo w Urugwaju, gdzie przyznano jej stypendium Gugenheima. Poznała tam swojego drugiego męża, był nim krytyk literacki Ángel Rama.
W 1970 wyjechała do Portoryko, gdzie wykładała na tamtejszym uniwersytecie. W 1973 wyjechała do Chile w odwiedziny do syna, w tym czasie miał miejsce zamach stanu i śmierć Salvadora Allende. Swoje wspomnienia z tego okresu zawarła w autobiograficznej części powieści „Conversación al Sur”. Od 1973 do 1979 mieszkała w Caracas, gdzie wykładała sztukę łacińską na Universisad Central de Venesuela, a następnie na rok wyjechała do Barcelony. Z Hiszpanii przeniosła się do Stanów Zjednoczonych, wykładała na Harvardzie i na Uniwersytecie Princeton.
W 1980 zachorowała na nowotwór, przeszła operację i długą rehabilitację. Na początku 1982 władze Stanów Zjednoczonych odrzuciły jej podanie o pozwolenie na pobyt twierdząc, że przedłożyła sfałszowane dokumenty. Przeniosła się wówczas z mężem do Paryża. Zginęła tragicznie razem z mężem Ángelem Rama udając się do Bogoty na hiszpańsko-amerykański kongres kultury podczas katastrofy samolotu Boeing 747 należącego do Compañía Avianca lecącego do Wenezueli. Spadł on podchodząc do międzylądowania w Madrycie dwanaście kilometrów od lotniska w Mejorada del Campo, razem z nią zginęli wówczas m.in. krytyk literacki Jorge Ibargüengoitia, poeta Manuel Scorza, graficy Jairo Tellez i Tiberio Vanegas, wenezuelska polityk Ana Sixta González de Cuadros i pianistka Rosa Sabater.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.