Marek Manliusz Kapitolinus (zm. 384 p.n.e.[1]) – rzymski patrycjusz. Konsul Republiki Rzymskiej w 392 roku p.n.e.
| Marcus Manlius Capitolinus | |
| Dynastia |
Manliusze |
|---|---|
| Data urodzenia |
nieznana |
| Data śmierci | |
| Rodzeństwo |
Aulus Manliusz Kapitolinus |
Życiorys
Marek Manliusz wywodził się z patrycjuszowskiego gensu Manliuszy[2]. Jego bratem był Aulus Manliusz Kapitolinus[1]. W młodości zdobył łupy dwóch wrogów i został pierwszym rycerzem, który wygrał corona muralis oraz uzyskał sześć coron civica, a także trzydzieści siedem stopni wyróżnienia. W 392 roku p.n.e. pełnił urząd konsula Republiki Rzymskiej wraz z Lucjuszem Waleriuszem Potitusem[3].
W 390 roku p.n.e., podczas oblężenia Rzymu Marek Manliusz był kapitanem straży cytadeli (arx) na Kapitolu i prowadził działania obronne przeciwko oblegającym to wzgórze Galom, pod dowództwem Brennusa[1][4]. Zgodnie z relacją zawartą przez Tytusa Liwiusza w dziele Dzieje Rzymu od założenia miasta Manliusz jako pierwszy usłyszał gęganie i trzepot skrzydeł gęsi dobiegające od strony obwarowań, dzięki czemu podbiegł do nich i strącił pierwszego atakującego Gala tarczą, który upadając powalił stojących najbliżej niego towarzyszy. W reakcji na to pozostali wpadli w popłoch, upuścili broń i chwycili się rękami skał, co umożliwiło Markowi Manliuszowi ich zabicie[1]. W ramach podziękowania za ten wyczyn reszta obrońców dała Manliuszowi część swojego pożywienia, ponadto niedługo później uhonorowano go przydomkiem Capitolinus[1].
Po wycofaniu się Galów z Rzymu wielu spośród zamieszkujących go plebejuszy znalazło się w trudnej sytuacji finansowej, co spowodowało konieczność zaciągania długów u patrycjuszy[1]. Marek Manliusz w 385 roku p.n.e. stanął na czele plebejskiego ruchu, wymierzonego w porządek polityczny oraz w wyższe warstwy społeczne[3]. Postawa Manliusza mogła wynikać z apetytu na publiczny poklask, jaki miał przejawiać po wydarzeniach z Kapitolu, jednak Tytus Liwiusz określił go mianem pierwszego w dziejach populara, na co miała wskazywać historia, zgodnie z którą Manliusz widząc prowadzonego do więzienia za niespłacone długi centuriona, zdecydował się wykupić jego wolność i na dodatek sprzedać swój majątek, aby wspomóc innych potrzebujących[3][1]. Za przewodzenie ruchowi plebejuszy powołany na stanowisko dyktatora Aulus Korneliusz Kossus wsadził Marka Manliusza do więzienia, jednak z powodu protestów społecznych musiał go szybko uwolnić[3]. Manliusz aktywnie krytykował Senat za niepomyślną politykę dla plebejuszy oraz defraudację publicznych pieniędzy, przez co senatorzy postrzegali jego działania jako dążenie do zamachu stanu i przywrócenia monarchii, aż w końcu podjęli decyzję o skazaniu go na śmierć[1].
Według relacji Tytusa Liwiusza Marek Manliusz miał przerażać prowadzących jego proces sędziów poprzez wskazywanie na znajdujący się nieopodal Kapitol i, dopiero gdy zgromadzenie zostało przeniesione do miejsca, z którego to wzgórze było niewidoczne Manliusz został w 384 roku p.n.e. osądzony i skazany na śmierć poprzez zrzucenie ze Skały Tarpejskiej[3][1]. Z kolei dzieła Kasjusza Diona i Gelliusza podają, że Manliusza schwytano na Kapitolu, po czym przetrzymywano go przez pewien czas i ścięto[3]. Po wykonaniu wyroku dom Marka Manliusza został zburzony, zaś teren po nim objęto zakazem zamieszkiwania przez jakiegokolwiek patrycjusza. Ponadto gens Manliuszy zarządził, że żaden z jego członków nie mógł w przyszłości dostać imienia Marek[1].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
