Loading AI tools
powieść Stefana Żeromskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludzie bezdomni – powieść młodopolska autorstwa Stefana Żeromskiego, napisana w 1899 roku w Zakopanem, po raz pierwszy wydana w 1900 roku[1]. Opisuje życie i działalność społeczną młodego lekarza Tomasza Judyma oraz dzieje jego miłości do Joanny Podborskiej. Powieść osadzona jest w realiach końca XIX wieku i pokazuje idee pracy dla ludu oraz osobistego poświęcenia[1].
 Strona tytułowa wydania z 1900 roku | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu |
powieść społeczna |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1900 |
Żeromski w Zakopanem poznał Tomasza Janiszewskiego, którego – według Jana Majdy – uczynił prototypem głównego bohatera powieści – Tomasza Judyma[2].
Pisarz bardzo dokładnie przygotowywał się do pisania utworu, który stanowi efekt pasji poznawczej i pozytywistycznych przekonań, że praca pisarska musi łączyć się z rzetelną, naukową nieomal penetracją społecznej rzeczywistości i własnych przekonań.
„Ludzie bezdomni” to piąta książka Stefana Żeromskiego, która ukazała się drukiem. Powieść składa się z dwóch tomów, z których pierwszy liczy dziesięć tytułowanych rozdziałów, a drugi – trzynaście.
Pisarz zainaugurował nią cykl powieści współczesnych, osadzonych w realiach życia polskiego schyłku XIX wieku, podporządkowany naczelnej idei – pracy społecznikowskiej. Podejmuje ją doktor Tomasz Judym, który samodzielnie i po latach wyrzeczeń zdobywa zawód lekarza, mający mu umożliwić niesienie pomocy innym ludziom, w szczególności jednak biednym i pokrzywdzonym[3].
Krytycy i czytelnicy uznali ją za wielkie wydarzenie o wymiarze społeczno-politycznym. Ludzie bezdomni przynieśli Żeromskiemu pozycję „duchowego wodza pokolenia”. Powieść odczytano jako dzieło o problemach społeczno-moralnych epoki, jako protest przeciwko rozwarstwieniu i niedoli najbiedniejszych warstw narodu. Przez niektórych uważany również jako manifest ideowy, głoszący walkę z oportunizmem i egoizmem społecznym.[4]
Żeromski dzięki tej powieści stał się autorytetem moralnym dla jemu współczesnych (nie tylko w Polsce – Ludzi bezdomnych wydano w 14 językach)[1]. Wywarł bezpośredni wpływ na sposób myślenia i życia młodych ludzi z początków XX wieku.
W Polsce książkę dodano do listy lektur szkolnych (dla szkół ponadpostawowych kończących się maturą, później - liceów profilowanych, szkół ponadgimnazjalnych) w 1999 r.;[5][6][7] ta lista lektur obowiązywała do roku 2017[8].
20 października 1975[9] miał premierę film obyczajowy o tytule Doktor Judym na podstawie powieści. W rolę Tomasza wcielił się Jan Englert, a Joannę zagrała Anna Nehrebecka[9]. Reżyserem był Włodzimierz Haupe[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
