Ludgarda meklemburska

Ludgarda meklemburska (ur. między 1259 a 1261, zm. między 11 a 14 grudnia 1283^[1]) – córka Henryka I Pielgrzyma (lub, według Rocznika kaliskiego i Rocznika Traski, Mikołaja Kaszuby, księcia Kaszubów^[2]) i Anastazji Barnimówny, żona Przemysła II.

Ludgarda

księżna wielkopolska
Okres	od 1273 do 1283
Jako żona	Przemysł II
Następczyni	Ryksa szwedzka
Dane biograficzne
Dynastia	meklemburska
Data urodzenia	1260 lub 1261
Data śmierci	11/14 grudnia 1283
Miejsce spoczynku	Katedra w Gnieźnie
Ojciec	Henryk I Pielgrzym
Matka	Anastazja Barnimówna
Mąż	Przemysł II

Ślub Ludgardy mającej 12-14 lat z 17-letnim księciem Przemysłem II odbył się w 1273 roku w Szczecinie^[1]. Za wyswatanie pary odpowiedzialny był książę szczeciński o imieniu Barnim^[3]. Po ślubie para nowożeńców przybyła do Poznania, gdzie była witana w uroczystej procesji przez m.in. księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego i jego żonę Helenę oraz biskupa poznańskiego Mikołaja^[1]. Ich pożycie nie układało się szczęśliwie. Najprawdopodobniej było to spowodowane niepłodnością Ludgardy^[1].

W 1281 roku Ludgarda wraz z mężem Przemysłem II przebywała w Kaliszu^[4].

Zmarła 10 lat po ślubie. 15 grudnia 1283 została pochowana w katedrze gnieźnieńskiej.

Według Jana Długosza została dźgnięta nożem i uduszona (lub podcięto jej gardło) przez sługę swego męża na jego żądanie^[5], a później mąż urządził jej uroczysty pogrzeb podczas którego ją opłakiwał^[6]. Wg Kroniki oliwskiej śmierć Przemysła II była zemstą za jej zabójstwo^[7]. Postać księżnej stała się kanwą wielu wierszy, poematów, pieśni, tragedii, m.in. Adama Naruszewicza, Franciszka Karpińskiego, przedstawienia plenerowego Jacka Kowalskiego czy niezachowanej średniowiecznej Pieśni o Ludgardzie. Ze względu na traktowanie jej zgonu jako męczeństwa dla obrony nienaruszalności sakramentu małżeństwa wykształcił się jej kult. W Kronice oliwskiej określono ją mianem świątobliwej (łac. sancte)^[8].

Jacek Kowalski napisał również artykuł o wzmiankach na temat zamku Przemysła i Ludgardy w literaturze średniowiecznej, zawierający jego tłumaczenie średniowiecznej, rymowanej opowieści o Ludgardzie z języka niemieckiego na polski^[9].

Przypisy

1. ZygmuntZ. Boras ZygmuntZ., LechL. Trzeciakowski LechL., W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, 1969. Brak numerów stron w książce
2. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 31
3. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 32
4. WładysławW. Kościelniak WładysławW., Krzysztof JanK.J. Walczak Krzysztof JanK.J., Kronika miasta Kalisza, Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1989. Brak numerów stron w książce
5. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 33
6. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 35
7. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 38
8. Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 34
9. Jacek Kowalski. „Veste kemmenâde” Przemysła i Ludgardy. „Kronika Miasta Poznania”. 4, s. 45-64, 2004.

Bibliografia

• Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie („Kronika Miasta Poznania”, nr 2/95), Poznań 1995, s. 54–55.

Linki zewnętrzne

• Zamordowana za bezpłodność. Historia Ludgardy i Przemysła II

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 3041150869799022190000
• PLWABN: 9810691345305606