historyk francuski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lucien Febvre (ur. 22 lipca 1878 w Nancy[1], zm. 26 września 1956 w Saint-Amour) – historyk francuski, współtwórca Szkoły Annales.
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
22 lipca 1878 |
Data i miejsce śmierci |
26 września 1956 |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Okres zatrudn. |
1919-1933 |
Uczelnia | |
Okres zatrudn. |
1933-1949 |
Odznaczenia | |
Był synem licealnego nauczyciela gramatyki[1][2]. Jego matka pochodziła z rodziny zegarmistrzów z Besançon[1]. Młodość spędził w Lotaryngii[2]. Uczęszczał do szkół w Nancy, a następnie do Lycée Louis-le-Grand w Paryżu[2][1]. Po odbyciu służby wojskowej studiował na École normale supérieure w latach 1899–1902[1]. Jednym z jego przyjaciół podczas pobytu w Paryżu był Henri Wallon[1]. Wraz z Wallonem Febvre nauczał przez krótki czas w liceum w Bar-le-Duc[1]. Około 1903 otrzymał kilkuletnie stypendium Fondation Thiers[1]. Publikował w "Revue de Synthèse historique" Henriego Berra[1]. Od 1907 nauczał w liceum w Besançon[1]. W latach 1907–1911 publikował też w czasopismach "Bulletin de la Société de l'Histoire du Protestantisme Français" oraz "Revue historique"[1].
W 1911 obronił doktorat na podstawie pracy pt. Philippe II et la Franche - Comté: la crise de 1567, ses origines et ses consé quences, étude d’histoire politique, religieuse et sociale[1]. Książka rok później ukazała się w druku[1]. Stanowi obszerną monografię geograficzno-historyczną regionu, warsztatowo inspirowaną szkołą Paula Vidala de la Blache[1]. Jego druga praca doktorska (these secondaire) dotyczyła reformacji i inkwizycji w regionie Franche Comté[1].
W 1912 uzyskał posadę na uniwersytecie w Dijon[1]. Włączył się wówczas w prace nad wielotomową pracą L'Évolution de l'humanité redagowaną przez Henriego Berra[1]. W trakcie I wojny światowej służył początkowo jako sierżant piechoty, a później w kompanii karabinów maszynowych; został zdemobilizowany w 1919 w stopniu kapitana[2][1]. Otrzymał za służbę między innymi order Legii Honorowej[1]. W latach późniejszych był awansowany na oficera i komandora Legii[1].
Po wojnie (1919) podjął pracę na uniwersytecie w Strasburgu, na ziemiach przywróconych Francji, gdzie przebywał do 1933[1][2]. W 1921 ożenił się[1]. Miał łącznie troje dzieci, urodzonych w latach 1922, 1924 i 1927[1].
W 1922, po dziesięciu latach przygotowań, wydał pracę pt. La terre et l’évolution humaine, w której rozwinął zapoczątkowane w pracy doktorskiej zagadnienie związków między geografią i historią[1][2]. Dzieło to w znacznym stopniu, w sposób polemiczny, odnosiło się do deterministycznych tez postawionych przez Friedricha Ratzela[2]. W tej oraz innych pracach (np. Le Rhin. Problèmes d'histoire et d'économie, napisana wraz z Albertem Demangeonem w 1935) zwracał uwagę na symboliczny charakter bytów geograficznych, takich jak rzeki czy kontynenty, które odgrywały w dziejach role konstruktów łączących bądź dzielących społeczeństwa[2].
W 1929 wraz z Markiem Blochem utworzył czasopismo „Annales d'histoire économique et sociale”[2]. Rolą periodyku miało być upowszechnienie szerokich, interdyscyplinarnych badań historycznych; Febvre i Bloch promowali wizję perspektywy historycznej rezygnującej z podziału na specjalizacje epokowe oraz silnie związanej z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi[2].
W 1930 przeżył ciężki wypadek samochodowy[1]. W 1933 został zatrudniony w Collège de France[2]. Był współredaktorem zapoczątkowanej w latach 30. serii Encyclopédie française[1]. Opublikował wiele prac w latach 30. i 40., w tym trzy książki w latach II wojny światowej[2]. Spośród nich najbardziej znaną jest Le problème de l’incroyance au XVIe siècle: la Religion de Rabelais, na kartach której Febvre zaproponował między innymi nową interpretację Życia Gargantui i Pantagruela Rabelais'a oraz zbadał tak biografię autora jak i problematykę ateizmu w XVI stuleciu[2].
Wojny nie przeżył Marc Bloch (rozstrzelany przez Gestapo w 1944[2]), Febvre stał się tym samym głównym kontynuatorem "Annales" w okresie powojennym, później zastąpił go uczeń, Fernand Braudel[1]. Febvre podjął się dzieła dokończenia i publikacji książki Blocha pt. Apologie pour l'histoire ou Métier d'historien (1949) (polski tytuł: Pochwała historii, czyli o zawodzie historyka)[2]. Należał do francuskiej delegacji na konferencję w Londynie formującą UNESCO[1]. Współtworzył szóstą sekcję École Pratique des Hautes Études, otwartą w 1948[1][2]. Był autorem ok. 1300 recenzji naukowych[2]. W 1949 przeszedł na emeryturę[1]. Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Brukselskiego[1]. W latach 90. wydano drukiem jego obszerną korespondencję z Markiem Blochem, tyczącą się głównie spraw związanych z „Annales”[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.