Litokarpus

Litokarpus
	; L. vestitus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	bukowate
Rodzaj	litokarpus
	Nazwa systematyczna
	Lithocarpus Blume; Bijdr. 526. 7 Dec 1825-24 Jan 1826
	Typ nomenklatoryczny
	L. javensis Blume
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Litokarpus^[4] (Lithocarpus Blume) – rodzaj roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się 336 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 7 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)^[5]. Wszyscy przedstawiciele rodzaju występują naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej. Zaliczano tu jeden gatunek (L. densiflorus) z zachodniej części Ameryki Północnej^[6]^[7], jednak wyodrębniony on został w osobny rodzaj Notholithocarpus^[8]^[2]. Rosną w wiecznie zielonych lasach subtropikalnych i w ciepłym klimacie umiarkowanym^[9].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Kilka zimozielonych gatunków bywa uprawianych jako rośliny ozdobne w ogrodach w ciepłym klimacie. Ze względu na rzadkie zawiązywanie nasion w uprawie – nie są zbyt popularne^[9].

Pokrój: Zimozielone drzewa (w tym sięgające do 45 m wysokości^[9] lub krzewy^[7].
Liście: Ulistnienie jest naprzemianległe. Liście są pojedyncze, skórzaste, a ich blaszka liściowa jest całobrzega, bądź różnie ząbkowana lub piłkowana. Wyposażone są w przylistki^[7].
Kwiaty: Promieniste, rozdzielnopłciowe (jednopienne), rzadziej obupłciowe, zebrane w wiechowate kwiatostany (męskie są z reguły bardzo wąskie, kłosokształtne^[9]), rozwijają się w kątach pędów. Złożone są z 4–8 klapek okwiatu. Kwiaty męskie mają 10–12 wolnych pręcików otaczających bezpłodny słupek. Kwiaty żeńskie mają 10–12 prątniczków ułożonych wokół trójkomorowej zalążni^[7].
Owoce: Pojedyncze orzechy, mniej lub bardziej otoczone przez miseczki^[7]. Miseczki są kolczaste, czasem owoce rozwijają się w gęstych skupieniach^[9].
Rodzaje podobne: Rośliny z rodzaju litokarpus podobne są do dębu. Różnią się od niego kształtem i barwą kwiatów. Ponadto owoce są osadzone w kolczastych miseczkach^[10].

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny bukowatych z rzędu bukowców^[2].

Lista gatunków^[5]

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju litokarpus.

[1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
[2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-17] (ang.).
[3]
Lithocarpus. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2017-03-17]. (ang.).
[4]
litokarpus, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-23].
[5]
Lithocarpus. The Plant List. [dostęp 2017-03-17]. (ang.).
[6]
D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 725. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
[7]
Lithocarpus. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).
[8]
Notholithocarpus Manos, Cannon & S.H.Oh. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].
[9]
Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 117. ISBN 0-333-73003-8.
[10]
T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 151. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).

[ruggiero-1] [1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] [2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-17] (ang.).

[ing-3] [3]
Lithocarpus. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2017-03-17]. (ang.).

[4] [4]
litokarpus, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-23].

[tpl-5] [5]
Lithocarpus. The Plant List. [dostęp 2017-03-17]. (ang.).

[mabberley-6] [6]
D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 725. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).

[peb-7] [7]
Lithocarpus. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).

[8] [8]
Notholithocarpus Manos, Cannon & S.H.Oh. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-26].

[philips-9] [9]
Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 117. ISBN 0-333-73003-8.

[drzewaswiata-10] [10]
T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 151. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[2]

[9]

[1]

[3]

[10]

Wikiwand in your browser!

Litokarpus

Wikiwand in your browser!

Morfologia

Systematyka

Przypisy