Linia kolejowa Nowe Święciany – Uciana

Linia kolejowa Nowe Święciany – Uciana – linia kolejowa na Litwie łącząca stację Nowe Święciany ze ślepą stacją Uciana.

Linia kolejowa

Nowe Święciany – Uciana
Dane podstawowe
Zarządca	LTG Infra
Długość	48,1 km
Rozstaw szyn	1520 mm
Historia
Rok otwarcia	1898
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   ↑ Nowa Wilejka – Turmont ↑Nowa Wilejka 0,0 Nowe Święciany ← Nowa Wilejka – Turmont ←Turmont 10,0 Kołtyniany ↑  Polska ↓  Litwa (1922 - 1945)[1] 18,8 Kiewneliszki 26,1 Syłgudyszki 37,5 Kukuciszki 43,2 Deguliai 48,1 Uciana ↓ Rubikiai – Uciana

Linia na całej długości jest niezelektryfikowana i jednotorowa.

Historia

Linia powstała w 1898 jako fragment 750 mm linii wąskotorowej Postawy - Nowe Święciany - Poniewież^[2][3][4]. Wyróżniającym się budynkiem dworcowym na tym odcinku był dworzec w Syłgudyszkach, zbudowany w stylu zakopiańskim według projektu Stanisława Witkiewicza^{[uwaga 1][uwaga 2][5][6]}.

Po I wojnie światowej odcinek ten został przedzielony granicą, w 1920 pomiędzy Litwą Środkową i Litwą Kowieńską, a w 1922 polsko-litewską granicą państwową. Linia po stronie polskiej została rozebrana od Nowych Święcan do granicy. Po stronie litewskiej linia istniała - ostatnia stacją były Kiewneliszki, a tor urywał się na linii granicznej^[1][7]. Rozebrany odcinek został odbudowany podczas litewskiej okupacji Wileńszczyzny^[8].

W okresie sowieckim linia została przekuta do rozstawu szerokotorowego. Wówczas też rozebrano dalszą część linii na zachód od Uciany^[8][9].

W 2001 na linii zlikwidowano ruch pasażerski^[10].

Linia początkowo leżała w Imperium Rosyjskim, po I wojnie światowej położona była na Litwie Środkowej, w Polsce i na Litwie, następnie w Związku Sowieckim (1940 - 1991). Od 1991 w całości znajduje się w granicach niepodległej Litwy.

Uwagi

1. Witkiewicz był spokrewniony z właścicielami dóbr Syłgudyszki Jałowieckimi
2. budynek nie zachował się do współczesnych czasów

Przypisy

1. Mapa WIG Łyngmiany. [dostęp 2022-08-30]. (pol.).
2. Henryk Ziemski. Kolej warszawko-petersburska i jej wpływ na urbanizację Wileńszczyzny i Białostoczyźny. „Społeczeństwo i Ekonomia”. 2 (6) 2016, s. 43. Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie. ISSN 2353-8937.
3. Schemat dróg żelaznych europejskiej części Rosji (1912). [dostęp 2022-08-30]. (ros.).
4. Aukštaitijos siaurasis geležinkelis turi turtingą istoriją.. [dostęp 2022-08-30]. (lit.).
5. Zbigniew Moździerz. Budownictwo i architektura od powstania Zakopanego do odzyskania przez Polskę niepodległości. Wydział Architektury, Państwowa Podhalańska Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu. [dostęp 2022-08-30]. (pol.).
6. Przygoda, zaczerpnięta z historii i książki. Magazyn Wileński. [dostęp 2022-08-30]. (pol.).
7. Mapa WIG Święciany. [dostęp 2022-08-30]. (pol.).
8. 1940 Лист N-35 карты РККА. [dostęp 2022-08-30]. (ros.).
9. 1985 Подробная карта мира. [dostęp 2022-08-30]. (ros.).
10. "Lietuvos geležinkeliai" nutraukia kai kurių keleivinių traukinių eismą. delfi.lt. [dostęp 2022-08-30]. (lit.).

Bibliografia

• Участок Швянченеляй — Утяна. railwayz.info. [dostęp 2022-08-30]. (ros.).
• geoportal.lt. [dostęp 2022-08-30]. (ang.).
• 1990 Карта СССР в масштабе 1:100K. [dostęp 2022-08-30]. (ros.).
• Google Maps