Remove ads
I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim (potocznie „Bartosz”[2], „liceum na górce”[3]) – liceum ogólnokształcące w Tomaszowie Lubelskim z ponad stuletnią tradycją. Mieści się przy ul. Wyspiańskiego 8, w budynku projektu Witolda Minkiewicza z 1929 roku. Razem z Gimnazjum oraz Liceum Profilowanym tworzą Zespół Szkół nr 1 w Tomaszowie Lubelskim.
| liceum ogólnokształcące | |
 Fragment fasady | |
| Honor et Patria | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wyspiańskiego 8 |
| Data założenia |
16 września 1917[1] |
| Patron | |
| Dyrektor |
Leszek Bober |
| Wicedyrektorzy |
Beata Grela |
Położenie na mapie Tomaszowa Lubelskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 50°26′34,6″N 23°24′44,9″E | |
| Strona internetowa | |
Szkoła należy do grupy pięciuset najlepszych szkół średnich w Polsce, odznaczonych Srebrną Tarczą w rankingu czasopisma Perspektywy[4]. Szkoła sześciokrotnie zdobyła tytuł „Szkoły innowacji”. Ukończyło ją około 15 tysięcy absolwentów[5].
Remove ads
Liceum posiada własny kampus zlokalizowany na kilkuhektarowej działce przy ulicy Wyspiańskiego 8 w Tomaszowie Lubelskim, przekazanej na potrzeby szkoły w 1920 roku w wymiarze 9,25 ha[6]. Na terenie szkoły znajdują się:
- Budynek główny z 1929 roku projektu Witolda Minkiewicza o powierzchni 2720 m². W budynku znajduje się ponad 25 sal lekcyjnych, biblioteka z ponad 25 000 wolumenów, gabinet pielęgniarski, stołówka, pomieszczenia kuchni oraz szatnie[7].
- Hala sportowa z 1992 roku[7] o powierzchni 2122 m². W hali znajdują się trzy pełnowymiarowe boiska, sala gimnastyczna, siłownia, sala do gry w tenisa stołowego oraz strzelnica. Tutaj swoją siedzibę mają także muzeum szkolne oraz archiwum[8].
- Kompleks boisk typu Orlik z 2012 roku w wersji rozszerzonej z powiększonym boiskiem wielofunkcyjnym, o wymiarach 50×30 m, do wykorzystania jako pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej, 2 boiska do koszykówki, 3 korty tenisowe oraz boisko do piłki siatkowej. Drugie boisko o wymiarach 30×60 służy do gry w piłkę nożną[9].
- Boisko do piłki nożnej wraz z bieżnią lekkoatletyczną.
- Park szkolny, założony w 1928 roku[10].
- Budynek „Domu Nauczyciela” z 1930 roku, niegdyś internat, obecnie muzeum powiatowe[11].
- Budynek „Dyrektorówki” z 1935 roku, kiedyś pełniącego funkcję rezydencji dyrektora, potem biblioteki szkolnej[11].
Remove ads
Powstanie szkoły
Po zajęciu Kongresówki przez państwa centralne w 1915 roku, w czasie I wojny światowej, austriackie władze okupacyjne zliberalizowały politykę samorządową wywołując wzrost liczby inicjatyw z zakresu szkolnictwa. W maju 1917 roku w Tomaszowie Lubelskim powołano Komitet Organizacyjny Szkoły, mający na celu utworzenie szkoły średniej, któremu przewodniczył ksiądz Feliks Frank[1].
Szkołę otwarto 16 września 1917 roku jako Gimnazjum Realne Samorządowe Męskie. Pierwotnie szkoła mieściła się w kamienicy Emila Franke, przy ulicy Lwowskiej[12]. W 1918 roku szkoła została przeniesiona do budynku „Brygady” przy ul. T. Kościuszki, wydzierżawionego od Ordynacji Zamojskiej przez Komitet Organizacyjny[13].
Okres międzywojenny (1918–1939)
Tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 27 listopada 1918 roku podpisany został akt upaństwowienia gimnazjum (z mocą wstecz od 1 października 1918 roku) przez przedstawiciela Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, Józefa Grodeckiego oraz Prezesa Komitetu Gimnazjalnego, Kazimierza Ligowskiego[14].
29 stycznia 1919 roku Gimnazjum męskie zostało przekształcone w koedukacyjne[15]. 4 czerwca 1920 roku Tadeusz Łopuszański, minister WRiOP, nadał szkole nazwę: Państwowe Gimnazjum imienia Bartosza Głowackiego[16].
19 marca 1921 roku szkołę odwiedził marszałek Józef Piłsudski. Po uroczystościach udekorowania Orderem Virtuti Militari dwóch pułków kawalerii, marszałek zapoznał się z wystawą prac uczniowskich[17].
6 września 1922 roku odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego pod nowy budynek szkoły projektu Witolda Minkiewicza[18]. Koncepcja Zakładu Naukowego w Tomaszowie Lubelskim zakładała stworzenie wzorowego zakładu naukowo-wychowawczego z własnym kampusem, na wzór zagranicznych szkół tego rodzaju, takich jak francuska École des Roches, czy angielska Abbotsholme School[19]. 3 września 1929 roku rozpoczął się rok szkolny w nowych pomieszczeniach[11].
W dniach 2–7 czerwca 1925 roku w szkole odbyła się pierwsza matura. Świadectwa dojrzałości otrzymało 18 abiturientów. Wydarzenie to zostało upamiętnione w Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych z 1926 roku, dostarczonej prezydentowi USA Calvinowi Coolidge[20].
W 1932 roku, w wyniku reformy ministra Wacława Jędrzejewicza, w szkole wprowadzono naukę w czteroletnim gimnazjum, kończącą się „małą maturą” oraz w dwuletnim liceum, kończącą się maturą właściwą[11].
Lata II wojny światowej (1939–1945)
Podczas kampanii wrześniowej w budynku szkoły mieścił się szpital polowy przygotowany na ok. 500 rannych, walczących w bitwie pod Tomaszowem[21]. Rannymi opiekowali się nauczyciele oraz uczniowie gimnazjum, wobec braku personelu medycznego[22].
9 października 1939 roku Tomaszów Lubelski zaczęli okupować Niemcy[23]. W Generalnym Gubernatorstwie zlikwidowano szkoły wyższe i średnie. W listopadzie budynek szkoły opustoszał, w grudniu zamieniono go na lazaret, następnie zajęty został przez gestapo, a potem niemiecką żandarmerię policji porządkowej oraz policję graniczną[24]. W budynku internatu stacjonował szef SS. Za „Dyrektorówką” Niemcy zbudowali psiarnię dla psów wykorzystywanych w obozie zagłady w Bełżcu[22].
W 1940 roku, na prośbę rodziców, zorganizowano tajne komplety[25]. Około 120 uczniów uczęszczało na zajęcia tajnego nauczania[26]. Tajne nauczanie było bezwzględnie zwalczane przez niemieckie władze okupacyjne, w mieście aresztowano 37 nauczycieli[25].
Okres 1945–1989
4 września 1944 roku, około miesiąc po opuszczeniu Tomaszowa przez wojska niemieckie, rozpoczął się nowy rok szkolny w czteroletnim gimnazjum oraz dwuletnim liceum, zorganizowano także Gimnazjum dla Dorosłych[27].
W 1948 roku, wzorem szkolnictwa radzieckiego, wprowadzono pięcioletnie liceum. W budynku gimnazjum uczyła się także ostatnia klasa szkoły powszechnej. W 1949 roku wprowadzono czteroklasowe liceum, a w budynku gimnazjum pozostały jedynie klasy licealne. Zmieniono nazwę szkoły na Państwowe Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego[28].
W roku 1972 szkoła zaistniała jako I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego, w związku z otworzeniem II Liceum Ogólnokształcącego w Tomaszowie Lubelskim[27]. W 1977 roku powołano Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Bartosza Głowackiego w skład którego weszły: I Liceum Ogólnokształcące, Liceum korespondencyjne oraz Wieczorowe Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących[29].
18 listopada 1980 roku w szkole powstał NSZZ „Solidarność”[30]. W dniach 23–30 marca oraz 28 października 1981 roku w szkole odbyły się strajki ostrzegawcze Solidarności. Podczas stanu wojennego działacze Solidarności oraz Konfederacji Polski Niepodległej byli narażeni na rewizje, aresztowania oraz kary więzienia[31].
Okres po 1989
h.jpg)
W roku 1996 na terenie szkoły otwarto Punkt Dydaktyczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[32], a w 2002 roku Kolegium Języków Obcych KUL, przeniesione w 2006 roku do własnego budynku[33].
W roku szkolnym 2000/2001 liczba uczniów osiągnęła rekordowy stan 1348 uczących się w 39 klasach[34]. W 2002 roku, w związku z reformą oświaty z 1999 roku, w szkole rozpoczęli naukę uczniowie trzyletniego gimnazjum. Utworzono Zespół Szkół nr 1 im. Bartosza Głowackiego, w skład którego weszło liceum ogólnokształcące oraz do roku 2006 gimnazjum[35].
27 marca 2002 roku szkoła nawiązała współpracę z niemiecką szkołą średnią im. Eduarda Sprangera we Freudenstadt, polegającą m.in. na wymianie młodzieży[36].
W roku 2018 budynek szkoły został odremontowany. Otworzono aulę im. dyrektora Józefa Rybickiego z freskiem Panoramy Racławickiej namalowanym przez Wiolettę Lewandowską w 2017 roku[37].
W dniach 9–12 czerwca 2018 roku odbyły się uroczystości Jubileuszu 100-lecia szkoły, w których udział wzięło ponad tysiąc absolwentów[38]. 10 czerwca szkoła została uhonorowana Medalem Pamiątkowym Województwa Lubelskiego, przyznanym przez Zarząd Województwa Lubelskiego oraz Medalem za Zasługi dla Tomaszowa Lubelskiego im. Tomasza Zamojskiego Założyciela Miasta przyznanym przez Burmistrza Tomaszowa Lubelskiego[39].
W roku 2019 szkoła nawiązała współpracę z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wprowadzając do swojej oferty edukacyjnej klasę o profilu uniwersyteckim z dodatkowymi zajęciami z informatyki, matematyki i fizyki[40].
Remove ads
Nazwy w historii szkoły[41].
- Gimnazjum Realne Samorządowe Męskie (1917–1918)
- Państwowe Gimnazjum w Tomaszowie Lubelskim (1918–1919)
- Państwowe Gimnazjum Koedukacyjne W Tomaszowie Lubelskim (1919–1920)
- Koedukacyjne Gimnazjum Państwowe imienia Bartosza Głowackiego (1920–1932)
- Państwowe Liceum i Gimnazjum imienia Bartosza Głowackiego (1932–1939)
- Szkoła zamknięta podczas okupacji niemieckiej, tajne komplety (1939–1944)
- Państwowe Liceum i Gimnazjum imienia Bartosza Głowackiego (1944–1949)
- Państwowe Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim (1949–1972)
- I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim (1972–1977)
- Zespół Szkół Ogólnokształcących w Tomaszowie Lubelskim, w skład którego wchodziło m.in. I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego (1977–2002)
- Zespół Szkół Nr 1 im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim, w skład którego wchodzi I Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego (2002–)
Remove ads
Szkoła została wyróżniona znakiem jakości Srebrnej Tarczy w rankingu Perspektyw, oceniającym wyniki na egzaminie maturalnym oraz w olimpiadach przedmiotowych, znajdując się tym samym w grupie 500 najlepszych szkół średnich w Polsce (w 2019 roku – 457[4], w 2018 roku – 445[42]).
Szkoła sześciokrotnie zdobyła tytuł „Szkoła Innowacji” w programie certyfikacji pod patronatem marszałka województwa lubelskiego, prezydenta miasta Lublin oraz lubelskiego kuratora oświaty (w roku 2019[43], 2018[44], 2017[45], 2016[46], 2014[47], 2013[48]).
W 2018 roku szkoła została odznaczona Medalem Pamiątkowym Województwa Lubelskiego oraz Medalem za Zasługi dla Tomaszowa Lubelskiego im. Tomasza Zamojskiego Założyciela Miasta[39].
Remove ads
W szkole działa założony w 1931 roku samorząd uczniowski[6]. Samorząd bierze udział w uroczystościach, współdziała w organizacji Targów Edukacyjnych, organizuje dyskoteki oraz redaguje szkolną gazetkę „Bartoszek”[8]. Samorząd kontynuuje tradycje organizacji Bratnia Pomoc istniejącej na szkole w latach 1918–1939 poprzez akcje społeczne i charytatywne[6].
Od 2004 roku w szkole działa grupa wokalna „The One”, a od września 2009 roku zespół muzyczny „Bartosz Band”. W szkole działa także Tomaszowski Uczniowski Klub Sportowy „Bartek” z sekcjami: piłki siatkowej, ręcznej, koszykowej, lekkoatletyczną i tenisa stołowego[8].
Remove ads
Lista dyrektorów szkoły oraz okresy piastowania stanowiska[49].
- dr Adam Maciurzyński (od 1 września do 30 listopada 1917 roku)
- Romuald Balawelder (1917–1918)
- dr Ludwik Kobierzycki (1918–1935)
- Elżbieta Andrzejewska-Jackiewicz (1935–1937)
- dr Józef Rybicki (1937–1939)
- Władysław Radliński (1944–1944)
- Władysław Wesołowski (1944–1946)
- Bronisław Krzysik (1946–1948)
- Jerzy Rozmej (1948–1950)
- Michal Kość (1950–1958)
- Kazimierz Mazurek (1958–1961)
- Stefan Gromek (1961–1962)
- Zygmunt Twardowski (1962–1972)
- Jan Hałasa (1972–1990)
- Henryk Soluch (1990–2001)
- Alicja Palak (2001–2008)
- Robert Puźniak (2008–2013)
- dr Janusz Frykowski (2013–2015)
- Leszek Bober (2015–)
Remove ads
Lista znanych nauczycieli oraz daty nauczania[50].
- Franciszek Gomoliński – nauczyciel matematyki w latach 1931–1936, za walkę niepodległościową w 1921 r. otrzymał Krzyż Walecznych, odznaczony w 1932 przez Prezydenta RP Krzyżem Niepodległości „za wkład w dzieło odzyskania niepodległości”
- Jan Dobrzański – nauczyciel historii w latach 1931–1933, czołowy polski historyk wychowania oraz jeden z organizatorów nauki i powojennego szkolnictwa wyższego w Lublinie, profesor UMCS i KUL
- doc. dr hab. Wacław Gniewkowski – nauczyciel wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego w latach 1936–1939, później docent i kierownik Zakładu Metodyki WF w Instytucie Wychowania Fizycznego Warszawskiej AWF, autor
- Roman Mucha – nauczyciel plastyki, rysunku i rysunku technicznego w latach 1963–1991, grafik, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w twórczości artystycznej
Remove ads
Lista znanych absolwentów oraz uczniów z datą matury[51].
- Zenon Jachymek – kapitan piechoty, komendant AK; (1932)
- Paweł Bożyk – profesor nauk ekonomicznych i polityk; (1957)
- Jan Śrutwa – biskup, profesor i rektor KUL; (1958)
- Mieczysław Cisło – biskup, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie; (1964)
- Janina Szarek – aktorka, reżyserka i pedagog; (1964)
- Wacław Oszajca – jezuita, teolog, dziennikarz, poeta; (1965)
- Stanisław Majdański – polityk, poseł, senator; (1967)
- Janusz Nagórny – profesor nauk teologicznych, prezbiter; (1967)
- Joanna Pacuła – aktorka, gwiazda Hollywood; (1975)
- Aleksander Grad – polityk, minister skarbu państwa; (1981)
- Robert Znajomski – polski artysta plastyk i pedagog; (1986)
- Ewa Pacuła – modelka, prezenterka i dziennikarka; (1990)
- Stefan Darda – pisarz, autor literatury grozy i fantastyki; (1991)
- Dorota Gardias – prezenterka telewizyjna; (1999)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads