Kwas chloroplatynowy

Kwas chloroplatynowy, kwas heksachloroplatynowy – nieorganiczny związek chemiczny, jeden z najczęściej spotykanych związków platyny, rozpuszczalny w wodzie. Zwykle występujący w postaci uwodnionej o wzorze H
2PtCl
6·6H
2O. Sole kwasu chloroplatynowego nazywane są chloroplatynianami.

Kwas chloroplatynowy

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. dihydrydoheksachlorydoplatyna wodor. diwodoro(heksachlorydoplatynian)[1] Inne nazwy i oznaczenia Stocka kwas chloroplatynowy(IV) inne kwas heksachloroplatynowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	H 2PtCl 6
Masa molowa	409,81 g/mol
Wygląd	higroskopijne, żółto-brązowe kryształy[2]
Identyfikacja
Numer CAS	16941-12-1
PubChem	61859
SMILES [H+].[H+].Cl[Pt-2](Cl)(Cl)(Cl)(Cl)Cl
Właściwości Gęstość 2,43 g/cm³ (heksahydrat)[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalny[2] w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w etanolu[2] Temperatura topnienia 60 °C[2] Temperatura wrzenia 140 °C (18 mmHg; heksahydrat)[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-12-28] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[3] Niebezpieczeństwo Zwroty H H301, H314, H317, H334 Zwroty P P261, P280, P301+P310, P305+P351+P338, P310[4] Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[3] Toksyczny (T) Zwroty R R25, R34, R42/43 Zwroty S S1/2, S22, S26, S36/37/39, S45 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[5] 0 3 0   Temperatura zapłonu niepalny[4] Numer RTECS TP1510000 Dawka śmiertelna LD50 82 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)[4]
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Kwas chloroplatynowy można otrzymać przez rozpuszczenie platyny w wodzie królewskiej^[6]:

Pt + 4HNO
3 + 6HCl → H
2PtCl
6 + 4NO
2 + 4H
2O

• 
  platyna roztwarzana w wodzie królewskiej
• 
  roztwór 30% kwasu chloroplatynowego

Zastosowanie

Kwas heksachloroplatynowy wykorzystywany m.in. do ilościowego strącania potasu (jako heksachloroplatynian(IV) potasu) oraz w katalizie chemicznej (np. w produkcji czerni platynowej).

Przypisy

1. Neil G.N.G. Connelly Neil G.N.G. i inni, Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005 (Red Book), International Union of Pure and Applied Chemistry, RSC Publishing, 2005, s. 135, ISBN 978-0-85404-438-2 (ang.).
2. CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-81, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
3. Kwas chloroplatynowy, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-12-28] (ang.).
4. Kwas chloroplatynowy (nr 206083) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
5. Kwas chloroplatynowy (nr 206083) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
6. CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-26, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).

Encyklopedie internetowe (rodzaj indywiduum chemicznego):

• Britannica: science/hexachloroplatinic-acid