Księga Joela – (hebr. יואל Joel) jedna z ksiąg biblijnych, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu. W kanonie hebrajskim znajdowała się w Księdze Dwunastu proroków mniejszych.
Treść
Pod względem zawartości Księga Joela dzieli się na dwie części: klęski naturalne i ich następstwa oraz zapowiedź nadejścia dnia Jahwe i czynności, które powinny poprzedzać to wydarzenie. Pierwsza część obejmuje dwa rozdziały. Ziemię nawiedzają plagi szczurów i szarańczy, następuje susza. Klęska jest porównana do najazdu wrogów. Prorok nawołuje kapłanów i lud do pokuty i zwraca się do Jahwe z modlitwą błagalną.
Podobny schemat jest powtórzony w drugiej części księgi. Tym razem wizja proroka przedstawiona jest w sposób eschatologiczny. Ziemię ponownie nawiedzą te same plagi. Aby je oddalić, należy dokonać prawdziwego aktu pokuty i zmienić swoje nastawienie[1]. W końcu nadejdzie dzień Jahwe, poprzedzony kilkoma wydarzeniami: zesłanie ducha na wszelkie ciało, niewyjaśnione zjawiska astronomiczne, zbawienie wyznawców Jahwe, osądzenie narodów Tyru, Sydonu, Egiptu, Edomu oraz Filistynów. Zapowiada odmianę dziejów Judy i Jerozolimy[2].
Analiza
Księga Joela stanowi drugą księgę w zbiorze dwunastu proroków[1]. Oryginał został spisany w języku hebrajskim[3]. Składa się z siedmiuset trzech wersetów. W tekście hebrajskim ma cztery rozdziały, w Septuagincie i Wulgacie – trzy (rozdział drugi i trzeci zostały połączone), również w Biblii Lutra księga ma trzy rozdziały, z tym że połączone zostały rozdziały trzeci i czwarty[1].
Imię autora księgi zawarte zostało w jej tytule[1]. O pochodzeniu Joela wiadomo jedynie to, że był synem Petuela, o czym autor księgi wzmiankuje w Jl 1,1: Słowo Pana, które skierował do Joela, syna Petuela[4]. W związku z tym, że o autorze księgi nic nie wiadomo poza imieniem, czas i miejsce jej powstania pozostają kwestią sporną[2].
Pojawiały się teorie – odrzucone w trakcie dalszej analizy przez większość biblistów – że pierwsza część księgi powstała przed niewolą babilońską, druga zaś w II wieku p.n.e. Teorie te były oparte na poglądach o braku spójności treści w obu częściach i różnicach w formie. Przewagę zdobył jednak pogląd, że dwie części powstały w tym samym czasie. Za tym twierdzeniem przemawiała analiza lingwistyczna oraz wspólne motywy plagi szarańczy i dnia Jahwe[5].
Dokładny czas powstania księgi jest trudny do ustalenia. Powszechnie się uważa, że została spisana po niewoli babilońskiej – najwcześniej w drugiej połowie VI wieku p.n.e. Pogląd ten opiera się na wiadomościach historycznych, które zostały wzmiankowane w tekście. Jerozolima prawdopodobnie została splądrowana przez najeźdźców, a jej mieszkańcy deportowani. Wspomniana w proroctwie świątynia prawdopodobnie jest drugim – odbudowanym po powrocie z niewoli – przybytkiem. Autorytet wśród ludności mają kapłani-przywódcy, a nie królowie, o których tekst milczy. Księga nie wspomina o królestwie północnym, a nazwy „Izrael” używa w znaczeniu „Juda”. Dodatkowo tekst nie zawiera nazw Babilończyków i Asyryjczyków, za to wymienia Greków. Z punktu widzenia zmian, które nastąpiły w judaizmie w drugiej połowie VI wieku p.n.e., księga wprowadza nieznane przed niewolą babilońską elementy: post, żal i urozmaicenie składanych ofiar[6].
Wcześniej istniały poglądy, że księga powstała przed niewolą babilońską. Wskazywano okres panowania Joasza (druga połowa IX wieku p.n.e.) i czasy Jeremiasza (koniec VII wieku p.n.e.)[5]. Zwolennikiem datowania księgi na czasy sprzed niewoli jest m.in. A.S. Kapelrud, który przesuwa jej czas powstania na około 600 rok p.n.e. Swoją teorię opiera na analizie proroctwa kultowego i opisie nastania dnia Jahwe, przeprowadzając analogię do starokananejskich tekstów z Ugarit[6].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
