Remove ads
Krwawnicowate (Lythraceae J. St.-Hill.) – rodzina roślin z rzędu mirtowców licząca około 600[5]–650[2] gatunków skupionych w około 30[5]–31[2] rodzajów. Najwięcej przedstawicieli występuje w strefie równikowej, ale zasięg rodziny obejmuje też strefę umiarkowaną z wyjątkiem północnej części Eurazji i Ameryki Północnej oraz południowej części Ameryki Południowej i Australii[6]. We florze Polski przedstawicielami rodziny jest rodzaj krwawnica Lythrum (m.in. z krwawnicą pospolitą L. salicaria) i kotewka orzech wodny Trapa natans[7]. Do ważnych roślin użytkowych należy granat właściwy uprawiany od tysięcy lat w basenie Morza Śródziemnego i Persji, skąd pochodzi. Długą historię uprawy mają także różne gatunki z rodzaju kotewka Trapa, których orzechy zbierane ze stanu dzikiego odgrywały istotną rolę w diecie ludzi w czasach prehistorycznych. Z lawsonii bezbronnej uzyskuje się hennę używaną do malowania skóry i barwienia włosów. Heimia salicifolia ma właściwości lecznicze (przeciwzapalne) i halucynogenne (powoduje postrzeganie świata w odcieniach koloru żółtego). Rośliny drzewiaste wykorzystywane są także jako źródło surowca drzewnego. Szereg gatunków uprawianych jest także jako rośliny ozdobne, zwłaszcza z rodzajów lagerstremia i kufea[5].
 Krwawnica pospolita | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
krwawnicowate | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Lythraceae J. St.-Hill. Expos. Fam. Nat. 2: 175. Feb-Apr 1805[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Remove ads
- Pokrój
- Rośliny zielne (także wodne), krzewy i drzewa o charakterystycznych czworobocznych łodygach i młodych pędach[6]. U Sonneratia rosnących w namorzynach występują korzenie oddechowe[5].
- Liście
- Zwykle naprzeciwległe, rzadziej w okółkach lub skrętoległe. Pojedyncze, rzadko z drobnymi przylistkami[6]. U wielu przedstawicieli u nasady ogonka liściowego występują gruczołki. Liście są na ogół całobrzegie, piłkowane tylko w rodzaju Trapa[5].
- Kwiaty
- Pojedyncze lub skupione w kwiatostany groniaste, wiechowate i wierzchotkowe, promieniste lub wyraźnie grzbieciste, zwykle obupłciowe (jednopłciowe u Capuronia[5]), z wyraźnie dzwonkowatym lub rurkowatym hypancjum. Działek kielicha i płatków korony jest od 4 do 6 (rzadko do 16). Działki połączone są u nasady, płatki zwykle bardzo jaskrawe[6] i często z paznokciem[5]. Wolnych pręcików jest najczęściej dwa razy więcej od płatków korony (czasem są jednak są też bardzo liczne[5]), przy czym rosną zwykle w dwóch okółkach na przemian dłuższy pręcik z krótszym. Zalążnia bywa górna, wpół dolna lub dolna, utworzona z 2 do 4, rzadziej większej liczby owocolistków[6].
- Owoce
- Sucha lub mięsista torebka lub jagoda[6]. Nasiona są zwykle kanciaste i bywają oskrzydlone[5].
Remove ads
Rośliny w systemie APG III (2009)[8], APG IV (2016) i ich aktualizacji[2] zaliczane do krwawnicowatych, w przeszłości były rozdzielane do kilku rodzin. Na przykład w systemie Cronquista (1981) rodzaj Sonnaratia tworzył odrębną rodzinę Sonneratiaceae, granat Punica klasyfikowany był do rodziny Punicaceae, a kotewka Trapa do rodziny kotewkowatych Trapaceae. Także system Reveala z lat 90. XX wieku wydzielał odrębnie kotewkowate. W takich ujęciach rodzina krwawnicowatych stanowiła jednak takson parafiletyczny i obecnie wszystkie wymienione nazwy taksonów stanowią synonimy krwawnicowatych Lythraceae[3][2].
- Pozycja według APWeb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzina siostrzana dla rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae) w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales)[2].
| mirtowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Adenaria Kunth
- Ammannia L.
- Capuronia Lourteig
- Crenea Aubl.
- Cuphea P.Browne – kufea
- Decodon J.F.Gmel.
- Didiplis Rafinesque
- Diplusodon Pohl
- Duabanga Buch.-Ham.
- Galpinia N.E.Br.
- Ginoria Jacq.
- Heimia Link
- Koehneria S.A.Graham, Tobe & Baas
- Lafoensia Vand.
- Lagerstroemia L. – lagerstremia
- Lawsonia L. – lawsonia
- Lourtella S.A.Graham, Baas & Tobe
- Lythrum L. – krwawnica
- Pehria Sprague
- Pemphis J.R.Forst. & G.Forst.
- Physocalymma Pohl
- Pleurophora D.Don
- Punica L. – granat
- Rotala L.
- Sonneratia L.f.
- Tetrataxis Hook.f.
- Trapa L. – kotewka
- Woodfordia Salisb.
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads