Rośliny tworzą dwa liście ustawione naprzeciwlegle, taśmowate do równowąskich, wzniesione do rozłożonych, gładkie (jedynie u H. incana i H. pilosula drobno owłosione). U nasady liści obecny jest bezbarwny katafil, pozostający poniżej poziomu gruntu, jedynie u H. breviflora katafil wyrasta ponad grunt i jest kasztanowaty[5].
Zebrane w parasolowaty kwiatostan, wyrastający na głąbiku. Okwiat gwiaździsty, blado- do ciemnoróżowego, rzadko biały lub bladożółty, jednobarwny, jednak u H. cinnamomea, H. monticola i H. undosa z kontrastowym, czerwonym zabarwieniem u nasady listków. Listki zrośnięte u nasady tworząc rurkę, w której gromadzi się nektar, u niektórych gatunków (np. H. undosa) o pofalowanych brzegach. Sześć pręcików, u niektórych gatunków (H. mathewsii, H. pulcherrima) o nitkach z wyrostkami zakrzywionymi do wewnątrz. Zalążnia dolna, trójkomorowa, zawierająca do 4 zalążków w każdej komorze. Szyjka słupka smukła, zakończona znamieniem o trzech krótkich rozgałęzieniach[5].
Cienkościenne torebki, mieszczące kilka mięsistych, czerwonobrązowych, jajowatych nasion[5].
Rozwój
Geofity cebulowe, przechodzące okres spoczynku w porze suchej. Zaczynają kwitnąć tuż po pierwszych jesiennych opadach deszczu. Gatunki zasiedlające fynbos, H. cinnamomea i H. monticola, kwitną masowo po pożarach. Kwiaty są zapylane przez różne pszczoły i muchówki krótkoczułkie. Rośliny kwitną krótko, a kwiatostany szybko usychają i odrywają się od cebul. Tocząc się na wietrze rozsiewają nasiona, które niemal natychmiast kiełkują, szybko rozwijając się podczas mokrych, zimowych miesięcy[5].
Siedlisko
Wszystkie gatunki występują na półsuchych obszarach z jesiennymi i zimowymi opadami deszczu. Zajmują obszary sezonowo wilgotne, rozlewiska, zagłębienia i miejsca do których spływa woda z wyżej położonych skał[5].
Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Strumariinae, plemienia Amaryllideae, podrodziny amarylkowych Amaryllidoideae z rodziny amarylkowatychAmaryllidaceae[6].
Krętoliny są roślinami rzadkimi. Wszystkie gatunki obejmuje Czerwona Lista Roślin Południowej Afryki. Gatunek H. mathewsii jest krytycznie zagrożony, a H. cinnamomeazagrożony wyginięciem. Trzy gatunki są narażone. Największym zagrożeniem dla większości gatunków jest utrata siedlisk, głównie z powodu zwiększonego zapotrzebowania na grunty rolne, oraz wypieranie przez gatunki inwazyjne[7].
Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Christiana Hesse, żyjącego w latach 1772-1837 pastoraluterańskiego, który przybył z Hanoweru do Kapsztadu, gdzie prowadził ogród z sukulentami i był znany ze swojej gościnności dla podróżników i przyrodników[5].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Józef Rostafiński:Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach.Kraków:Akademia Umiejętności,1900,s.304.(pol.).