Koziany

Koziany (biał. Казяны) – wieś na Białorusi w rejonie brasławskim obwodu witebskiego, na Pojezierzu Brasławskim, nad ujściem rzeki Dryświaty do Dzisny.

Koziany

Казяны

Państwo	Białoruś
Obwód	witebski
Rejon	brasławski
Wysokość	120 m n.p.m.
Populacja (2009) • liczba ludności	473[1]
Nr kierunkowy	2153
Kod pocztowy	211994
Położenie na mapie obwodu witebskiego Koziany
Położenie na mapie Białorusi Koziany
Położenie na mapie Polski w 1939 Koziany
55°18′N 26°52′E

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Koziany

Znajduje się tu parafialna cerkiew prawosławna pw. Świętego Ducha^[2].

Historia

Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego^[3].

W Kozianach znajdował się zamek wzniesiony w 1563 roku nad rzeką Obol przez Iwana Groźnego w czasie wojny litewsko-rosyjskiej 1558–1570 w roku. Zdobyty przez hetmana Krzysztofa Radziwiłła 23 lipca 1579 roku.

W czasach zaborów w granicach Imperium Rosyjskiego.

W dwudziestoleciu międzywojennym ówczesne miasteczko i pobliska wieś o tej samej nazwie leżała w Polsce, w województwie nowogródzkim (od 1926 w województwie wileńskim), w powiecie dziśnieńskim (od 1926 w powiecie brasławskim), w gminie Bohiń^[4][5].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:

• miasteczko – 585 osób, 68 było wyznania rzymskokatolickiego, 440 prawosławnego a 77 mojżeszowego. Jednocześnie 118 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 467 białoruską. Było tu 112 budynków mieszkalnych^[4]. W 1931 w 106 domach zamieszkiwały 692 osoby^[6].
• wieś – 695 osób, 19 było wyznania rzymskokatolickiego, 558 prawosławnego a 88 mojżeszowego. Jednocześnie 18 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 677 białoruską. Było tu 120 budynków mieszkalnych^[4]. W 1931 w 153 domach zamieszkiwało 828 osób^[7].

Miejscowości należała do miejscowej parafii prawosławnej i rzymskokatolickiej w Wasiewiczach. Podlegała pod Sąd Grodzki w Opsie i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu właściwy urząd pocztowy^[8].

Podczas okupacji hitlerowskiej, w lecie 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 500 osób. 20 sierpnia 1943 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Postawach a część zamordowano na cmentarzu żydowskim^[9].

W okresie ZSRR 5 km na północ od wsi wybudowano bazę rakietową. Stacjonował tu 346 pułk rakietowy wchodzący w skład 32 Dywizji Rakietowej, której sztab znajdował się w Postawach.

Cerkiew w Kozianach przed I wojną światową

Przypisy

1. Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
2. Браславское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-16]. (ros.).
3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 81.
4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 40.
5. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 3.
6. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 3.
7. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 3.
8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 782.
9. Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1218.

Linki zewnętrzne

• Koziany w radzima.org
• Koziany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 542.