Kościół św. Wojciecha w Krakowie (Rynek Główny)

Kościół św. Wojciecha – zabytkowy rzymskokatolicki kościół rektoralny znajdujący się na Rynku Głównym w Krakowie. Pierwotnie romański z początku XI wieku, w obecnej formie z końca XI wieku^[2]. W 1618 roku nadbudowany w stylu barokowym.

Ten artykuł dotyczy kościoła na Rynku. Zobacz też: kościół św. Wojciecha przy ul. Wojciecha.

Kościół św. Wojciecha

nr rej. A-79 z 17 lutego 1975[1]
kościół rektoralny
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	Rynek Główny 2
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Rektorat	św. Wojciecha
Wezwanie	św. Wojciecha
Wspomnienie liturgiczne	23 kwietnia
Historia Data rozpoczęcia budowy pocz. XI wieku Data zakończenia budowy XI wiek Aktualne przeznaczenie czynna świątynia rzymskokatolicka
Dane świątyni Styl romański, barokowy Świątynia • materiał bud. • kamień Kopuła • liczba kopuł 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie Polski Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie Krakowa Kościół św. Wojciecha
50°03′39,2″N 19°56′15,9″E
Strona internetowa

Historia

Wedle tradycji w tym miejscu miał głosić kazania św. Wojciech, a na pamiątkę tego wydarzenia miał powstać drewniany kościółek. Wezwanie może sugerować wzniesienie kościoła niedługo po kanonizacji św. Wojciecha co nastąpiło w 999 roku^[2]. Podczas badań archeologicznych odsłonięto pod obecną budowlą relikty wcześniejszego murowanego kościoła z początku XI wieku, a więc czasów Bolesława Chrobrego^[2]. Kościół ten zastąpił kolejny kościół romański z końca XI wieku, a więc z czasów Bolesława Śmiałego^[2]. Partie jego murów są widoczne w dolnych częściach obecnego kościoła^[2].

W 1404 roku, dzięki bp. Piotrowi Wyszowi Radolińskiemu, kościół został prebendą uniwersytecką. W 1453 wygłaszał tu swoje kazania Jan Kapistran. Na latach 1611-1618 kościół został przebudowany w stylu barokowym: podwyższono ściany kościoła, całość budowli nakryto kopułą, otynkowano romańskie mury oraz wybudowano od strony zachodniej nowe wejście. Przebudową kierowali prof. Walenty Fontana oraz ks. Sebastian Mirosz. W 1711 roku dobudowano zakrystię, w 1778 – kaplicę bł. Wincentego Kadłubka.

Budynek jest jednonawowy, nakryty eliptyczną kopułą, z prosto zamkniętym prezbiterium. Do nawy przylegają dwie nisze (pastoforia). Od północy do kościoła przylega zakrystia w formie zbliżonej do półkolistej absydy, od południa – prostokątna kaplica Kadłubka. Do wnętrza świątyni prowadzi późnobarokowy portal (2. połowa XVIII). Wyposażenie wnętrza jest barokowe, z ok. połowy XVIII wieku. W ołtarzu głównym znajduje się XVII-wieczną kopię obrazu Matki Boskiej Większej. Kopuła jest współcześnie polichromowana przez Eugeniusza Czuhorskiego. W tęczy wisi XV-wieczny krucyfiks. Kaplica ma sklepienie kolebkowe z lunetami, znajduje się w niej obraz Kadłubka przypisywany Szymonowi Czechowiczowi.

W podziemiach kościoła znajduje się ekspozycja związana z historią Rynku^[3].

• 
• 
  Ściana romańska z XI wieku
• 
  Portal romański z XI wieku
• 
  Wnętrze kościoła
• 
  Epitafium grobowe Walentego Fontany
• 
• 
  Portal barokowy