Katarinahissen

Katarinahissen – publiczna winda miejska zlokalizowana w stolicy Szwecji, Sztokholmie przy Katarinavägen na Södermalm (Slussen).

Katarinahissen

Konstrukcja z 1936 w 1964
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Sztokholm
Typ budynku	Winda
Wysokość całkowita	38
Rozpoczęcie budowy	1881
Ukończenie budowy	1883
Ważniejsze przebudowy	1936, 2023
Położenie na mapie Szwecji Katarinahissen
Położenie na mapie regionu Sztokholm Katarinahissen
59°19′11,5432″N 18°04′23,5139″E

Historia

Pierwotna konstrukcja z 1883 w 1915 na tle panoramy miasta

Winda została zbudowana, aby usprawnić połączenie pomiędzy dolnymi ulicami Slussen, a wzgórzami Södermalm (Mosebacke torg i Stadsgårdskajen^[1]), czyniąc je bardziej dostępnymi dla mieszkańców. Oryginalna konstrukcja pochodzi z 1881, chociaż dużych zmian w konstrukcji dokonano podczas renowacji w 1936^[2]. Dźwig oddano do użytku w 1883. Przejazd kosztował pięć öre. W latach 1909 – 1933 na wierzchołku wieży Katarinahissen stał pierwszy ruchomy szyld reklamowy w Sztokholmie (Stomatol). Pierwotna winda została zamknięta i rozebrana w 1933 w związku z budową obecnego rozwiązania urbanistycznego Slussen. Nowa została ukończona 28 maja 1936^[3] i stała się częścią rozbudowanego w tym samym czasie budynku Katarinahuset, którego najstarsze części zostały zaprojektowane w 1909 przez Gustava Wickmana^[4] (szyld Stomatolu przeniesiono wówczas na obecne miejsce, na budynku przy Klevgränd). Kładka dla pieszych prowadząca do windy stała się wówczas częścią budynku^[4]. Do czasu zamknięcia z uwagi na zły stan techniczny w 2010 windę obsługiwali konduktorzy. W 2014 rozpoczął się jej remont według projektu Eskila Sundahla i Olofa Thunströma^[3] (wymiana maszyny dźwigowej i kabiny, fundamentów i dolnej partii wieży)^[1]. Została ponownie otwarta 19 października 2023 i jest czynna codziennie w godzinach 8:00 – 22:00^[3].

Parametry techniczne

Parametry techniczne wieży:

• wysokość: 38 metrów,
• pojemność: 33 osoby lub 2500 kilogramów,
• prędkość handlowa: 1,6 m/s (w przypadku wiatru powyżej 10 m/s prędkość jest ograniczana do 1 m/s, a w przypadku wiatru powyżej 14 m/s dźwig zostaje zamknięty)^[3].

Przypisy

1. Stockholm växer, Katarinahissen visar tiden igen [online], web.archive.org, 27 czerwca 2021 [dostęp 2023-12-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-27].
2. Stockholm on a Shoestring, The best views of Stockholm | Stockholm on a Shoestring [online] [dostęp 2023-12-25].
3. Mitti Stockholm, Turist invigde Katarinahissen av misstag [online], www.mitti.se, 18 października 2023 [dostęp 2023-12-25] (szw.).
4. Katarinahuset, Katarinahuset, Stockholms nya affärsmässiga hjärta [online], www.al.se [dostęp 2023-12-25] (szw.).