Karlik[9] (Pipistrellus) – rodzaj ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
| Pipistrellus | |||
| Kaup, 1829[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – karlik większy (P. nathusii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
karlik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Vespertilio Pipistrellus von Schreber, 1774 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Eurazji, Australii i Oceanii[10][11][12].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 33–64 mm, długość ogona 19–57 mm, długość ucha 5–16 mm, długość tylnej stopy 3–12,1 mm, długość przedramienia 24–42 mm; masa ciała 2–22 g[11][13].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1829 roku niemiecki paleontolog i przyrodnik Johann Jakob Kaup w publikacji swojego autorstwa dotyczącej historii naturalnej europejskiej fauny[1]. Na gatunek typowy Kaup wyznaczył (oznaczenie monotypowe) karlika malutkiego (P. pipistrellus).
Etymologia
- Pipistrellus (Pipistrella): wł. pipistrello, vispitrello (zdrobnienie od vespertilio) ‘nietoperz’[14].
- Romicia (Romicius): etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił znaczenia etymologii nazwy rodzajowej, Palmer sugerował, że jest to wymyślona nazwa[15]; Monadjem i współpracownicy sugerują, że nazwa pochodzi od gr. ρoμιξα romixa ‘rodzaj włóczni’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Romicia calcarata J.E. Gray, 1838 (= Vespertilio kuhlii Kuhl, 1817).
- Nannugo: gr. ναννος nannos ‘karzeł’; końcówka –ugo (analogicznie do ''Vesperugo)[17]. Gatunek typowy: Kolenati wymienił trzy gatunki – Vesperugo nathusii Keyserling & Blasius, 1839, Vespertilio Pipistrellus von Schreber, 1774 i Vespertilio kuhlii Kuhl, 1817 – z których typem nomenklatorycznym jest Vesperugo nathusii Keyserling & Blasius, 1839.
- Euvesperugo: gr. ευ eu ‘dobry, typowy’; rodzaj Vesperugo Keyserling & Blasius 1830 (mroczak)[6]. Gatunek typowy: Acloque wymienił kilka gatunków – Vespertilio maurus Blasius, 1853 (= Vespertilio savii Bonaparte, 1837), Vespertilio leisleri Kuhl, 1817, Vespertilio noctula von Schreber, 1774 Vespertilio abramus Temminck, 1840, Vespertilio pipistrellus von Schreber, 1774 i Vesperugo kuhli Acloque, 1900 (= Vespertilio kuhlii Kuhl, 1817) – nie wskazując gatunku typowego; typ nomenklatoryczny w ramach późniejszego oznaczenia – Vespertilio pipistrellus von Schreber, 1774[18].
- Eptesicops: rodzaj Eptesicus Rafinesque, 1820 (mroczek); gr. ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’[7][19]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Scotophilus rusticus Tomes, 1861.
- Alionoctula: łac. alio ‘gdzie indziej’; nowołac. noctula ‘nocny nietoperz’, zdrobnienie od łac. nox, noctis ‘noc’[8]. Gatunek typowy: Vesperugo stenopterus Dobson, 1875.
Podział systematyczny
Pipistrellus w obecnym rozumieniu jest taksonem parafiletycznym z kladem zachodnim i wschodnim[10]. Klad zachodni obejmuje wszystkie gatunki europejskie i afrykańskie, natomiast do kladu wschodniego należą wszystkie gatunki azjatyckie, chociaż jest to dość szeroka definicja, ponieważ nie wszystkie obecnie rozpoznawane gatunki są sekwencjonowane[10]. Klad wschodni wydaje się blisko spokrewniony z Glischropus, natomiast klad zachodni jest bliższy Nyctalus z Vansonia (wcześniej zaliczany do Pipistrellus), taksonem siostrzanym całego kladu[10].
Do rodzaju należą następujące występujące współczesne gatunki[20][13][10][16][9]:
- Pipistrellus pipistrellus (von Schreber, 1774) – karlik malutki
- Pipistrellus pygmaeus (Leach, 1825) – karlik drobny
- Pipistrellus creticus Benda, 2009
- Pipistrellus hanaki Hulva & Benda, 2004 – karlik libijski
- Pipistrellus nathusii (Keyserling & Blasius, 1839) – karlik większy
- Pipistrellus maderensis (Dobson, 1878) – karlik maderski
- Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) – karlik średni
- Pipistrellus hesperidus (Temminck, 1840) – karlik ciemny
- Pipistrellus rusticus (Tomes, 1861) – karlik rdzawy
- Pipistrellus simandouensis Monadjem, Richards, Decher & Hutterer, 2020
- Pipistrellus nanulus O. Thomas, 1904 – karlik malusieńki
- Pipistrellus inexspectatus Aellen, 1959 – karlik nieoczekiwany
- Pipistrellus aero E. Heller, 1912 – karlik stokowy
- Pipistrellus permixtus Aellen, 1957 – karlik samotny
- Pipistrellus raceyi P.J.J. Bates, Ratrimomanarivo, D.L. Harrison & Goodman, 2006 – karlik malgaski
- Pipistrellus dhofarensis Benda, Reiter, Uhrin & Varadínová, 2016
- Pipistrellus abramus (Temminck, 1838) – karlik japoński
- Pipistrellus endoi Imaizumi, 1959 – karlik dziuplowy
- Pipistrellus sturdeei O. Thomas, 1915 – karlik tajemniczy – takson wymarły od XIX wieku[21]
- Pipistrellus javanicus (J.E. Gray, 1838) – karlik jawajski
- Pipistrellus coromandra (J.E. Gray, 1838) – karlik koromandelski
- Pipistrellus ceylonicus (Kelaart, 1852) – karlik cejloński
- Pipistrellus tenuis (Temminck, 1840) – karlik delikatny
- Pipistrellus murrayi C.W. Andrews, 1900 – takson wymarły od 2009 roku[22]
- Pipistrellus paterculus O. Thomas, 1915 – karlik ojcowski
- Pipistrellus stenopterus (Dobson, 1875) – karlik wąskoskrzydły
- Pipistrellus minahassae (A.B. Meyer, 1899) – karlik skryty
- Pipistrellus collinus O. Thomas, 1920 – karlik górski
- Pipistrellus papuanus (W. Peters & Doria, 1881) – karlik leśny
- Pipistrellus angulatus (W. Peters, 1880) – karlik nowogwinejski
- Pipistrellus wattsi Kitchener, Caputi & B. Jones, 1986 – karlik brzegowy
- Pipistrellus westralis Koopman, 1984 – karlik nadbrzeżny
- Pipistrellus adamsi Kitchener, Caputi & B. Jones, 1986 – karlik leśny
Opisano również dwa wymarłe gatunki z miocenu:
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
