Karboplatyna

Karboplatyna (łac. Carboplatinum) – organiczny związek chemiczny z grupy związków kompleksowych, w którym atomem centralnym jest platyna na II stopniu utlenienia, a ligandami są dwie cząsteczki amoniaku i kleszczowa reszta kwasu cyklobutano-1,1-dikarboksylowego. Stosowana jest jako lek cytostatyczny. Sposób działania na DNA jest taki sam, jak cisplatyny i innych leków alkilujących.

Karboplatyna

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) (SP-4-2)-diamino[cyklobutano-1,1-dikarboksylano(2-)-O,O']-platyna Inne nazwy i oznaczenia farm. Carboplatinum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C6H12N2O2Pt
Masa molowa	371,25 g/mol
Wygląd	bezbarwny, krystaliczny proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	41575-94-4
PubChem	498142
DrugBank	DB00958
SMILES C1CC(C1)(C(=O)O)C(=O)O.[NH2-].[NH2-].[Pt]
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie dość trudno[1] w innych rozpuszczalnikach aceton: bardzo trudno[1] etanol: bardzo trudno[1] Temperatura topnienia 200 °C (rozkład)[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H302+H312+H332, H317, H340, H334, H360 Zwroty P P201, P261, P280, P308+P313 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Toksyczny (T) Zwroty R brak zwrotów R Zwroty S brak zwrotów S Numer RTECS TP2300000 Dawka śmiertelna LD50 60,9 mg/kg (szczur, dożylnie)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01 XA02
Stosowanie w ciąży	kategoria D
Farmakokinetyka Działanie cytostatyczne Biodostępność całkowita Okres półtrwania 1,1–5,9 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek brak Metabolizm brak Wydalanie z moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie Objętość dystrybucji 16 l

Zastosowanie

Karboplatyna znajduje zastosowanie w leczeniu^[2][3]:

• raka płuc,
• nowotworów głowy i szyi (rak płaskonabłonkowy),
• raka jajnika,
• raka szyjki macicy (u kobiet powyżej 60 roku życia),
• raka jądra,
• siatkówczaka.

Karboplatyna jest ogólnie lepiej tolerowana przez pacjentów niż cisplatyna, dlatego w niektórych ośrodkach onkologicznych preferuje się ją zamiast cisplatyny. Jednak nie zawsze te cytostatyki są zastępowalne i cisplatyna lub karboplatyna bywają skuteczniejsze w danym rodzaju nowotworu. Działania niepożądane są takie same, jak w przypadku cisplatyny, tylko o mniejszym nasileniu; karboplatyna nieco bardziej jednak uszkadza szpik. Jest zaliczona do cytostatyków o dużym ryzyku wywołania wymiotów^[4].

Dawkowanie

Podaje się ją dożylnie w 30-minutowym wlewie kroplowym.

Przypisy

1. Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
2. Michael J. Perry: The Chemotherapy source book. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins, 2008, s. 582.
3. Vincent T. DeVita, Theodore S. Lawrence, Steven A. Rosenberg: Devita, Hellman & Rosenberg's Cancer: Principles & Practice of Oncology. Wyd. 8. Lippincott Williams & Wilkins, 2008, s. 421. ISBN 978-0-7817-7207-5.
4. Dariusz Kubicz: Zapobieganie wymiotom po chemio- i radioterapii Zalecenia American Society of Clinical Oncology. Medycyna Praktyczna, 2002. [dostęp 2012-10-03].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.